De voorbije jaren hebben allerlei apps om soorten op naam te brengen een enorme vlucht genomen. Met hun zelflerende software kan je aan de hand van een foto een naam plakken op een dier, plant of zwam.

De Zuunbeek is een belangrijke levensader voor de natuur in de regio van de oostelijke toegangspoort tot het Pajottenland. Ze ontspringt in de streek rond Kester en mondt 19 km verder en meer dan 50 meter lager, ter hoogte van Drogenbos, uit in de Zenne.

De reacties op de VN-conferentie over biodiversiteit in Montreal van december vorig jaar waren overwegend positief omdat er een beetje onverwacht een ambitieus akkoord uit de bus kwam. Met veel goede intenties.

Voor het eerst werd een natuurdocumentaire integraal in ons land gedraaid. Het resultaat is niet minder verbluffend dan de zoveelste docu over wildlife in een ver land.

Na de fijne kennismaking met het domein Tournay-Solvay vorige keer volgen we de Groene Wandeling verder richting het echte Zoniënwoud.

Kunstenaar-boer Felix De Boeck lijkt in 2022 hipper dan ooit. Dat blijkt eens te meer uit de opgefriste en geherlanceerde museumsite in Drogenbos.

Misschien denk je bij het vertrek van dit traject aan de Woluwelaan dat het een versteende wandeling wordt langs drukke banen en eindeloze kettingen van gebouwen? Niets is minder waar, want de Woluwevallei is een voorbeeld van hoe een stedelijke waterloop veel rust en natuur kan herbergen.

Je hoeft niet naar het Krugerpark voor een safari. Je eigen tuin en een nieuwsgierige blik volstaan. Met die boodschap en een rugzak vol netten, een klopscherm en een loep komt entomoloog Peter Berx naar Dilbeek.

Er is een kentering aan de gang in de stedenbouw: de stad van staal en beton, decennialang de norm, wordt stilaan vervangen door een van water en groen. Steeds meer gemeentebesturen zijn ervan overtuigd dat natuur in de stad heilzaam is voor de levenskwaliteit.

De komende 7 edities gaan we met RandKrant op verkenning naar de Groene Wandeling. Dat is een wandel- en fietstraject dat het Brussels Gewest volledig omspant over een afstand van zestig kilometer, in zeven stukken onderverdeeld. Bij Brusselaars is het een begrip, in Vlaanderen is het minder bekend.

Afgelopen jaar kon je de grootste zweefvlieg van de Lage Landen meer zien dan ooit. De stadsreus, zoals het beestje heet, is een bijzondere soort. Dat geldt in eerste instantie voor zijn uiterlijk.

Op 20 april zag ik voor het eerst een sproeier een gazon besproeien. 20 april! Er zullen er nog veel volgen dit jaar, want het belooft weer een droog seizoen te worden, nu al voor de zesde keer op rij.

Sinds enkele decennia stellen we vast dat heel wat planten en dieren uit het zuiden naar hier migreren. Wetenschappers zijn het er over eens dat het te maken heeft met de gestage klimaatopwarming die zich steeds sneller manifesteert.

Het ziet er steeds meer naar uit dat het Plan Boommarter uitgroeit tot een groot project met een grote maatschappelijke betrokkenheid van heel wat spelers.

Vlaanderen telt ongeveer 240.000 ha grasland. Daarvan zou volgens het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek slechts een 4% ecologisch min of meer in orde zijn, zeggen en schrijven hooguit 1.000 ha.

Het aantal dieren en planten die het niet zullen halen, wordt stilaan groter. Het tekort stijgt, ook in onze regio. Dat is geen goede evolutie.

Het gemiddeld aantal planten- en diersoorten per vierkante kilometer daalt al vele decennia in heel West-Europa. De oorzaken zijn bekend, de remedies om het op te lossen ook. Maar dat omzetten in het veld is niet zo simpel.

Een zo breed mogelijk assortiment kruiden telen, volledig biologisch en volgens de seizoenen. Dat is het concept van Duizendblad. Het is een schatkamer aan planten en kruiden, waarvan je slechts een klein deel in de winkel vindt.

Enige tijd geleden schreef journaliste Ine Renson van De Standaard een artikel over de doelstelling van de Vlaamse Regering om tegen 2050 een vijfde van de actueel bebouwde landoppervlakte in…

Vraag aan de eerste de beste voorbijganger wat de natuurwaarde is van klimop, de alom gekende plant, en je krijgt een meewarige blik of het gedecideerde antwoord ‘weinig of niets’.

Als je het nog niet zou gedaan hebben, is het hoog tijd. Breng snel die voedertafel en vetbollen voor vogels naar buiten en leg er allerlei zaden bij, zodat verschillende vogelsoorten ervan kunnen profiteren.

Iemand moet het doen. Dus buigen Pallieter De Smedt en zijn werkgroep Spinicornis zich met veel interesse en expertise over de pissebed. Deze nuttige beestjes zijn er in veel verschillende soorten en blijken tot de kreeftachtigen te behoren.

De jongste tijd ontvingen we bizarre signalen waar we ons zorgen over moeten maken.

Kroatië stond al lang op mijn verlanglijstje. Twee maand geleden is het er eindelijk van gekomen. Dat heb ik mij zeker niet beklaagd!

Onlangs was ik in Oostenrijk om te kijken hoe de natuur het er afbrengt in de ruime regio van de Grosglöckner, de hoogste berg van het land. Net als vorig jaar zat ik gelogeerd in een bergachtig gebied op zowat 800 meter hoogte.

Traditiegetrouw slachten we elk jaar achter de rug van de Goede Sint onverdoofd een boom, die dan postuum promoveert tot een gezellige kerstboom. Meer dan drie miljoen zijn het er in België.

Dat bijen de jongste jaren in het middelpunt van de belangstelling staan, is een understatement. Tegenwoordig vind je in elk magazine, krant of nieuwssite tekst en uitleg bij het wel en wee van deze bijzonder interessante insectengroep.

Althans dat vinden de miljoenen trekvogels die deze maand hun jaarlijkse tocht van het noorden naar meer zuidelijke regionen ondernemen. Opvallend: elke trekvogel heeft zo zijn eigen reisplan.

De natuur zit vol verhalen. Zou jij die graag vertellen? Natuurgroepering Zonienwoud (NGZ) en Natuurpunt organiseren een opleiding tot natuurgids in GC de Bosuil in Jezus-Eik.

Misschien heb je meegeteld midden maart, toen Natuurpunt voor de eerste keer een mollentelweekend organiseerde? Van over heel Vlaanderen kwamen 2.798 meldingen van molshopen binnen. Merkelijk meer dan de vijftig voor een gemiddeld weekend.

De voorbije jaren neemt mijn frustratie alsmaar toe. Het aantal projecten waar de natuur beter moet van worden, is niet meer te tellen.

In de loop van de voorbije jaren vroegen mensen me veel raad om een zo natuurlijk mogelijk poeltje aan te leggen. Af en toe loop ik nog eens langs om te kijken wat er van geworden is. Dikwijls valt het mee, ondanks de meestal beperkte oppervlakte.

Een paar maanden geleden verscheen een standaardwerk over de zweefvliegen van de Lage Landen.

Cook and Herb is een walhalla voor wie in de keuken graag experimenteert met nieuwe smaken, geuren en kleuren. Verspreid over verschillende thematuinen groeien er ontelbare soorten culinaire kruiden, ambachtelijk geteelde groenten, eetbare bloemen en zeldzaam seizoensfruit.

Twee symposia over biodiversiteit en wat is het resultaat? Veel vragen van journalisten over deze materie. Opvallend: bijna allemaal vinden ze de term ‘biodiversiteit’ een draak. Volgens hen is dat woord er mee verantwoordelijk voor dat de materie niet aanslaat bij het grote publiek.

Het voorbije jaar werd door heel wat wetenschappers grondig gefileerd om na te gaan welke zoal de invloeden zijn van een warm en droog jaar op ons dagvlinderbestand. Een interessante oefening, want de verwachting is dat we meer van dat soort seizoenen gaan krijgen.

De jongste maanden heb ik mij verdiept in de wondere wereld van de fruitbomen. Was dat een verrassing zeg! Ik viel achterover van het aantal soorten appels en peren die er de voorbije honderdvijftig jaar bestond. Duizenden soorten.

Natuur is overal, maar we realiseren het ons niet altijd.

In november kondigt de herfst de winter aan. Velen onder ons voelen zich in deze periode wat moedeloos, melancholisch en rapper moe.

Op zondag 10 juni organiseren de Natuurgidsen Zoniënwoud een begeleide wandeling in het Bosreservaat Joseph Zwaenepoel, onlangs uitgeroepen tot Unesco Werelderfgoed.

Er is de jongste jaren nogal wat melding gemaakt van de verrassende terugkeer van soorten in Vlaanderen. Je staat versteld van de veerkracht die de natuur tentoonspreidt in het overigens niet zo biodiversiteitsvriendelijke Vlaanderen of de Vlaamse Rand.

We waren volop bezig een nieuw industriepand ecologisch in te richten in Genk. De struiken en boompjes waren geplant, de zaaibedden klaargelegd voor de bloemenweiden, de omheining voor de schapen rechtgezet.

Na een succesvolle carrière in het bedrijfsleven hing Guy Mouchart zijn kostuum aan de kapstok en besloot om, samen met Davy Agten, van zijn hobby zijn beroep te maken: bio-boer.

Hoe dikwijls krijg ik de vraag wat je zoal kan doen voor de natuur in een doorsnee klein tuintje van pakweg tien bij tien meter?

In de mooie zelfpluktuin PlukPlek in Ternat telen Dorothea Lequeux en haar team, met veel liefde en zorg, fruit en groenten zonder gebruik te maken van chemische pesticiden en kunstmest.

We weten intussen dat onze jaarmerels zowat volledig zijn gedecimeerd door het usutuvirus.

Deze maand gaan de laatste drie jaar in van het door de Verenigde Naties uitgeroepen Decennium van de Biodiversiteit. Het gebeurt slechts zelden dat de VN een decennium van iets uitroepen, maar voor biodiversiteit vinden ze dat gerechtvaardigd.

De jongste jaren verdiep ik mij in de aanleg van ecologische bedrijfsterreinen en privétuinen. De mensen met wie ik in contact kom, zijn een prima klankbord om te weten wat er zoal leeft.

Bomen spreken mensen aan. Ze staan symbool voor een van de mooiste natuurelementen. Als er ergens bomen worden gekapt, gaan omwonenden wel eens in het verweer. Aan ‘hun’ bomen wordt niet geraakt. Prima. Maar bomen oordeelkundig snoeien of ze wat bijknippen, is weer wat anders blijkbaar.

Op vele plaatsen in allerlei gemeenten van de Rand zijn nieuwe boomgaarden aangelegd of gewoon hier en daar wat individuele oude fruitrassen aangeplant. Rond deze tijd van het jaar kan je de vele variëteiten proeven, en het mag gezegd dat er heel wat interessante smaken bestaan.

Darwin heeft zich een groot deel van zijn leven beziggehouden met plantenstudie. Daarbij heeft hij veel ontdekt over het functioneren van allerlei soorten, zoals bijvoorbeeld hoe zonnedauw insecten vangt en hoe klimplanten erin slagen te doen wat ze doen, en dat is klimmen.

Amateurarcheologen weten het al lang: de ondergrond van Kester, deelgemeente van Gooik, zit vol Romeinse artefacten. Dat komt omdat het gelegen is op een kruispunt van twee belangrijke Romeinse heirbanen.

Tijdens mijn verkenning van Sint-Gertrudis-Pede voor RandKrant van juni kwam een onweerstaanbaar dorstgevoel op toen het loodzware journalistenwerk er opzat. De ontgoocheling was groot toen bleek dat deze gezegende parochie het zonder café moet stellen, maar gelukkig bracht...

In tegenstelling tot overvloedige zomerregen vult winterse neerslag de grondwatervoorraden aan. Dat is goed nieuws voor onze drinkwaterreserves. De regen sijpelt door de bodem en komt in de loop van soms vele jaren terecht in grote ondergrondse waterlagen waaruit we drinkwater oppompen.

In maart zagen al heel wat planten en dieren het levenslicht, maar in april barst de natuur helemaal open met nieuw leven. Duizenden soorten organismen zoeken een plekje onder de zon.

De sperwer heeft de reputatie een echte kamikaze te zijn. Toch redde het zangvogeltje zichzelf dankzij een list.

Het voorbij jaar kwamen in België ongeveer elf duizend vogels, zoogdieren, reptielen en amfibieën om het leven in het verkeer. Dat kan moeilijk anders als je weet dat we meer dan vijf kilometer weg hebben per vierkante kilometer.

De grootste verrassing van de vele jaren natuurbeheer in het Kollintenbos in Zemst is hoe snel de natuur reageert op de kansen die hij krijgt.

Twee maanden geleden was ik getuige van een interessant tafereel dat er als volgt aan toe ging. We zaten rustig van het mooie weer te genieten aan een natuurlijke tuinvijver, met heel wat bloeiende planten en veel vliegende insecten. De biodiversiteit was op peil, en dat is altijd leuk om zien.

Met de komst van één boek werd alles anders. In het gezegende jaar 2006 verscheen de vertaling van een Engelse monografie over alle nachtvlinders van de Lage Landen. Vele nieuwsgierigen gingen aan de slag met het boek. Ze slaagden er in geen tijd in de soorten op naam te brengen.

Eén van de gebieden waar ik de voorbije decennia actief ben geweest, is het Bos van Aa in Zemst. Ik volg het intussen meer dan veertig jaar.

Het inventarisatieseizoen is volop aan de gang. Elk jaar begin ik vanaf de tweede helft van april of de eerste helft van mei aan een rondje planten en dieren observeren en tellen. Dat duurt tot een eind in september of zelfs oktober.

Ga op stap, maar niet langs de geijkte, toeristische wegen. Dat was de opdracht die Herman Dierickx in april 2009 van RandKrant kreeg.

RandKrant organiseert samen met herboriste Lieve Galle een 'eetbare wilde plantenwandeling', nu zondag 22 maart.

Ik was een jaar of vijftien toen ik met hem in contact kwam. Hij was zowat achttien. Het was in de Meuzegemse Hoek, waar mijn tante een café uitbaatte. Zijn naam doet er verder niet toe.

We zaten met zes aan een tafeltje van de Orangerie in het Domein Drie Fonteinen in Vilvoorde. Het was een warme zomeravond en het terras zat afgeladen vol. De sfeer zat goed, iedereen was goedgezind, de drank vloeide rijkelijk en het lekkere eten kwam in golven aangespoeld via ijverige kelners.

De laatste echte wintermaand komt er aan. De natuur weet dat. Botten staan op springen en insecten zitten in de laatste rechte lijn van hun ontwikkeling voor ze de wijde wereld intrekken. Eén van de eerste insectensoorten die we binnenkort te zien krijgen, is de blinde bij.

Vind een nieuw doel in je leven: boor gaatjes! Het tanende bijen- en wespenbestand zal er wel bij varen.

Weet je wat mijn drijfveer is om in de natuur geïnteresseerd te blijven? Omdat die zo razend mooi in elkaar steekt. Simpel. Telkens als ik een plant, dier of een ander organisme ontdek en mij erin verdiep, val ik zowat achterover. Zo’n bijzondere levens, dat je het nauwelijks voor mogelijk houdt.

Het moet zowat in het jaar des Heren 1968 geweest zijn, toen het landbouwgebied rond mijn ouderlijk huis nog omgeven was met grote boomgaarden en houtkanten...

De verrassing was groot. Het ging om één van de zeldzaamste vlinders in Vlaanderen en ver daarbuiten...

Klimaatverandering is geen rechtlijnig proces, zoveel is inmiddels duidelijk. Vorig jaar bibberden we rond deze tijd nog uit onze winterjassen, nu hebben we al bijna tropische temperaturen gehad. Door de temperaturen van vorig en dit jaar samen te tellen kom je nochtans perfect op het gemiddelde uit

Eigenaardig hoe een dubbeltje rollen kan, want nu ga ik nog zelden buiten zonder mijn camera. Het heeft mijn kijk op soorten en landschappen veranderd. Meer dan ooit zijn esthetiek, kleuren en vormen belangrijk, al blijft de natuur zelf natuurlijk altijd voorop staan.

Ze zijn aangekomen, vandaag 22 maart, de twee Schotse Hooglanders in Groenendaal. Wie ze samen met ons wil ontdekken, kan zich inschrijven voor de tweede RandKrant-wandeling in samenwerking met het Agentschap voor Natuur en Bos.

Het moet precies veertig jaar geleden zijn dat mijn vader, een klassiek tuinbouwer, op mijn aandringen, begon te experimenteren met biologische landbouw avant la lettre.

Tijdens de voorbereiding van een van mijn natuurartikels voor Randkrant in de buurt van Sint-Genesius-Rode zag ik een dame op rijpere leeftijd met de neus in de grasberm snuffelen op zoek naar... tja, naar wat? Mijn nieuwsgierigheid was gewekt en we raakten in gesprek.

Voor de nostalgici onder ons grijp ik terug naar het eind van de jaren zestig, ik weet niet meer precies welk jaar, toen de sneeuw tussen kerst en nieuw met bakken uit de hemel viel. Dat waren nog eens tijden!

Ze zijn het hele jaar niet te zien, maar tussen eind oktober en een eind in december zitten ze daar hele dagen te niksen, allemaal op hooguit een paar meter van elkaar, nabij de geparkeerde vrachtwagens, heel dicht bij de rand van het kanaal...

De jongste jaren is mijn methode om de natuur te bekijken en te onderzoeken veranderd. Vele jaren lang was ik tevreden met wat zich aandiende op mijn talloze wandelingen. Dikwijls pakte dat goed uit, dus je hoort mij zeker niet klagen...

Het gebeurde in het jaar onzen heren 1987, in november om precies te zijn. Ik was in Grimbergen al verschillende keren door het gebied achter de Wolvertemsesteenweg getrokken.…

Het was bijna drie uur genieten. Bomen van 150 jaar en ouder, een arboretum, visvijvers van de vroegere priorij van Groenendaal, een paarden B&B, een slechtvalk, een drinkpoel, een zone waarop in de toekomst koeien zullen grazen, een oude paardenrenbaan, kelders voor vleermuizen...

Het gebeurde in de Vlaamse Ardennen in de maand oktober, toen ik met vrienden een zoveelste natuurwandeling maakte. We hadden de laatste zomerbloeiers gezien, waren getuige geweest van een kamikaze jachtpartij van een sperwer, en zouden naar huis keren. Maar dat was zonder de kramsvogels gerekend...

Landslakken kent ongeveer iedereen. Zeker tuinliefhebbers kunnen er over meespreken. Meestal zijn we ze liever kwijt dan rijk. Onlangs deed iemand een verhaal over slakken die hij in…

Tijdens mijn voordrachten krijg ik heel wat praktische vragen. Eén van de meest gestelde is hoe je het verschil ziet tussen enkelvoudige en dubbele bloemen? De aanleiding is altijd dezelfde. Insecten zoals bijen en vlinders vinden nectar en stuifmeel op enkelvoudige bloemen, niet op dubbele.

Vanaf half maart beginnen de handen van vele tuinliefhebbers te jeuken om er in te vliegen. Meteen het moment om even stil te staan bij de vraag hoe je je tuin zo biodivers mogelijk inricht.

Tijdens een natuurwandeling die ik onlangs begeleidde, ontspon zich een levendige discussie over waarom er planten zijn die prikken. Het zijn de doornen die aan de takken zitten die prikken, zei de ene. Welnee, het zijn de stekels van de plant die prikken, zei de ander.

Het machtige Zoniënwoud zal de komende jaren stapsgewijs een grondige gedaanteverwisseling ondergaan om natuur en recreatie volop kansen te geven. Je kunt er meer over lezen in RandKrant…