Lezersonderzoek RandKrant en gemeenschapskranten (samenvatting)

Tussen 15 mei en 18 juli 2018 deed marktonderzoeksbureau M.A.S. een lezersonderzoek over RandKrant en de gemeenschapskranten. Dat gebeurde in opdracht van de Vlaamse overheid en uitgever vzw ‘de Rand’. Hierbij een selectie van de belangrijkste resultaten.

Om de vijf jaar wordt er een lezersonderzoek uitgevoerd. RandKrant en gemeenschapskranten zijn minder goed gekend dan vijf jaar geleden. Het aantal lezers blijft wel stabiel, het aantal trouwe lezers stijgt. De waardering van de tijdschriften blijft gelijk (RandKrant) of ligt hoger (gemeenschapskranten) dan in 2013. De tijdschriften versterken hun plaats in het regionale informatieaanbod.

1. RandKrant

• 71% van de bevraagde mensen kent RandKrant (76% bij ‘geholpen bekendheid’). Hiermee komt RandKrant op de tweede plaats qua naambekendheid van de regionale media. 
• 54% heeft het maandblad gelezen gedurende de laatste zes maanden (NL: 63%, FR: 34%, anderstalig: 27%), zeven op de tien is trouwe lezer, 25% intensieve lezer. 
• RandKrant staat op de tweede plaats als ‘medium dat het beste informeert over de regio’, na de regionale televisie. 
• RandKrant is beter gekend en gelezen bij mensen met Nederlands als moedertaal (63%) dan bij Franstaligen (34%) en anderstaligen (27%) en is ook beter gekend en gelezen bij inwoners ouder dan 35 jaar (18-34 jaar: 29%, 35-54 jaar: 62%, 55+: 63%). 
• De belangrijkste reden om RandKrant niet te lezen is ‘de inhoud spreekt mij niet aan’ (39%) en ‘geen tijd voor’ (36%). 10% geeft aan het blad niet te lezen omdat ‘het niet in eigen taal is’ (in 2013: 22%).
• De populairste rubrieken en artikels zijn: UiT in de Rand (66%), Agenda (65%), A tot Z (64%), FiguranDt (64%), Op verkenning (63%), Gemengde Gevoelens (62%).  
• RandKrant in zijn geheel krijgt van de lezers een gemiddelde beoordeling van 7,4 op 10 (ex-aequo met 2013). Nederlandstalige lezers (7,5) geven een hogere score dan niet-Nederlandstaligen (7,0).
• Op inhoud scoort RandKrant gemiddeld 7,2 (2013: 7,2), op stijl 7,3 (2013: 7,3), op uitzicht en vormgeving 7,3 (2013: 7,4). 
• 92% van de lezers vindt de verhouding tussen tekst en foto’s goed.  
• Vooral het uitzicht en de vormgeving worden gewaardeerd (van 86% voor cover tot 93% voor lengte artikels). Ook de stijl en leesbaarheid worden in hoge mate gewaardeerd (van 84% voor diepgang tot 95% voor verstaanbaar). Voor inhoud ligt de score tussen 64% (voor originaliteit / ‘bevat informatie die ik niet zou willen missen’) en 93% (voor afwisselend).
• 90% vindt de vertaalde samenvattingen positief en 78% ‘nuttig voor mezelf’. 76% heeft de vertaalde samenvatting van een aantal artikels opgemerkt, 59% leest ze (12% enkel de vertalingen, 47% eerst vertaling en dan verder naar artikel in NL, 41% leest meteen het hele artikel in het Nederlands). 
• De overgrote meerderheid van de lezers vinden de link die het tijdschrift legt met wat er in Brussel gebeurt een meerwaarde (84%).
• De lezers van RandKrant voelen zich meer betrokken bij hun regio dan niet-lezers. Ze zijn meer betrokken bij het lokale verenigingsleven (meer lid van een vereniging) dan niet-lezers (38% tegenover 19%). Nederlandstalige lezers zijn vaker lid van een vereniging. 
• 74% van alle respondenten voelt zich voldoende op de hoogte van wat er gebeurt in de regio (NL: 78%, n-NL: 66%).
• 47% van de lezers van RandKrant kent vzw ‘de Rand’. 68% van de respondenten weet dat vzw ‘de Rand’ de uitgever is van RandKrant. 

NIEUW

Online communicatie RandKrant

• De online communicatie van RandKrant is minder goed gekend. 27% kent de website van RandKrant, 22% leest ze. De website krijgt een score van 7,4/10.
• Hoe komen de mensen naar de website? 38% via een zoekmachine, 20% via een vermelding in de papieren krant, 17% via de nieuwsbrief van RandKrant.
• Een overgrote meerderheid (75%) verkiest de papieren versie van RandKrant boven de online versie (17%).
• 24% leest artikels op de website in de maand dat ze geen papieren versie in de bus krijgen, 41% leest elke maand de website.
• 8% kent de Facebook-pagina van RandKrant, 10% heeft de pagina geliket, 8% heeft reeds een artikel op de pagina gelezen.
• 11% weet dat RandKrant een elektronische nieuwsbrief uitgeeft, 2% is er op ingeschreven.

2. Gemeenschapskranten

De gemeenschapskranten zijn de maandelijkse lokale informatiebladen in de zes gemeenten met bijzonder taalstatuut rond Brussel (zandloper in Wemmel, lijsterbes in Kraainem, uitgekamd in Wezembeek-Oppem, buurten in Sint-Genesius-Rode, sjoenke in Linkebeek, kaaskrabber in Drogenbos).

• 60% van de bevraagde mensen kent de gemeenschapskrant van zijn gemeente. Hiermee staan de gemeenschapskranten op de derde plaats in de rangschikking van bekendheid van regionale en lokale informatiemedia, na RandKrant en het gemeentelijk informatieblad. 
• 45% heeft ze effectief gelezen de afgelopen zes maanden, acht op de tien is trouwe lezers (NL: 79%, niet-NL: 57%), 42% is intensieve lezer (NL: 51%, niet-NL: 21%). 
• De gemeenschapskranten staan op de tweede plaats in de rangschikking van ‘media die het best informeert over de gemeente’, na het gemeentelijk informatieblad. 
• De zandloper in Wemmel is het meest gekend en gelezen (62%), gevolgd door buurten in Sint-Genesius-Rode (54%), kaaskrabber in Drogenbos (42%), sjoenke in Linkebeek (39%), uitgekamd in Wezembeek-Oppem (37%) en lijsterbes in Kraainem (24%).
• De gemeenschapkranten worden meer gelezen door Nederlandstaligen (73%) dan door Franstaligen (27%) en anderstaligen (13%). Inwoners vanaf 35 en ouder kennen en lezen de gemeenschapskranten meer (18-34 jaar: 24%, 35-54 jaar: 52%, 55+: 51%).
• De belangrijkste reden om het maandblad niet te lezen is ‘de inhoud van het blad spreekt mij niet aan’ (35%) en ‘geen tijd voor’ (30%). 1 op 5 geeft aan het blad niet te lezen omdat het niet in eigen taal is (in 2013: 58%).
• De gemeenschapskranten in hun totaliteit krijgen een gemiddelde beoordeling van 7,8 op 10. Dat is een betere score dan in het vorige lezersonderzoek van 2013 (7,1/10). Nederlandstalige lezers (7,9) beoordelen de gemeenschapskranten beter dan de niet-Nederlandstalige lezers 7,3 (2013: 6,4). 
• Op vlak van uitzicht en vormgeving (7,6)(2013: 7,2) en van stijl (7,5)(2013:7,0) worden de gemeenschapskranten goed beoordeeld. Op vlak van inhoud worden de gemeenschapskranten veel beter beoordeeld dan vijf jaar geleden (7,5 t.o.v. 6,9). 
• 92% van de lezers vindt de verhouding tussen tekst en foto’s goed.
• Vooral het uitzicht en de vormgeving worden gewaardeerd (van 90% voor cover tot 97% voor lengte artikels). Ook de stijl en leesbaarheid worden in hoge mate gewaardeerd (van 88% voor objectief en neutraal tot 97% voor verstaanbaar). Voor inhoud ligt de score tussen 72% (voor ‘bevat informatie die ik niet zou willen missen’) en 95% (voor afwisselend). 
• 93% vindt de vertaalde samenvattingen positief en 86% ‘nuttig voor mezelf’. 81% heeft de vertaalde samenvatting van een aantal artikels opgemerkt, 60% leest ze (22% alleen de vertalingen, 38% eerst vertaling dan naar artikel in NL), 40% leest meteen het hele artikel in het Nederlands.
• Lezers van de gemeenschapskrant zijn meer betrokken in het lokale verenigingsleven (meer lid van een vereniging) dan niet-lezers. Ze zijn beter op de hoogte van wat er gebeurt in de gemeente dan niet-lezers (80% tegenover 69%), Lezers kennen beter het lokale gemeenschapscentrum dan niet-lezers (89% tegenover 47%). Lezers vinden veel meer dan niet-lezers dat het gemeenschapscentrum een meerwaarde biedt in de gemeente (84% tegenover 64%). 
• 66% kent het gemeenschapscentrum (NL: 88%, n-NL: 49%). De Zandloper is het best gekend (78%), de lijsterbes (47%) en de muse (42%) het minst. Van diegenen die het gemeenschapscentrum kennen, hebben er de laatste zes maanden 38% aan één of meerdere activiteiten deelgenomen (NL: 48%, n-NL: 26%).
• Lezers van de gemeenschapskrant nemen meer deel aan activiteiten van het centrum dan niet-lezers (49% tegenover 21%).
• 71% van de respondenten informeert zich over de activiteiten via de gemeenschapskrant, 30% via de website van het centrum, 8% via het boekje van het centrum, 4% ter plekke, 2% via Facebook.

Conclusies

• RandKrant en gemeenschapskranten handhaven zich duidelijk binnen het geheel van regionale mediakanalen. Qua bekendheid staat RandKrant op plaats twee, de gemeenschapskranten op plaats drie. RandKrant én gemeenschapskranten staan op de tweede plaats op de vraag ‘welke media informeert het best over nieuws uit de streek?’.
• RandKrant en gemeenschapskranten zijn minder goed gekend dan vijf jaar geleden (geldt voor alle regionale media), maar behouden wel hetzelfde aantal lezers en worden hetzelfde (RandKrant) of beter (gemeenschapskranten) beoordeeld dan vijf jaar geleden. Het aantal trouwe lezers neemt toe.
• RandKrant krijgt van de lezers eenzelfde score van 7,4/10 en blijft daarmee status-quo met vijf jaar geleden. Toch een prestatie na de zware besparingen van 2015.
• De gemeenschapskranten krijgen met 7,8/10 een betere score. Waarschijnlijk ligt hiervoor een verklaring bij de vernieuwde redactionele aanpak en de vernieuwde lay-out vanaf 2016.
• De anderstalige samenvattingen in zowel RandKrant als gemeenschapskranten worden als zeer positief beoordeeld.
• De online communicatie van RandKrant (nieuwsbrief, website en Facebookpagina) is weinig gekend. Wie de digitale kanalen kent, gebruikt ze wel en beoordeelt ze goed (website: 7,4/10). Een verklaring hiervoor ligt waarschijnlijk in het feit dat we pas in 2017 gestart zijn met een vernieuwde website en nieuwbrief en met onze Facebookpagina. 
• 75% verkiest een papieren RandKrant boven een online versie.