Atelier In Beeld is ontstaan vanuit een noodzaak om te tonen hoeveel mensen met beeldende kunst bezig zijn in Vlaanderen en Brussel’, zegt Els Buffel van Kunstwerkt. ‘Toen de bevoegdheid cultuur weggehaald werd bij de provincies hebben wij van de Vlaamse overheid de opdracht gekregen een open atelierweekend te organiseren.

De eerste editie viel in volle lockdown en hebben we moeten annuleren. De 1.200 ingeschreven locaties werden toen online gepromoot. De eerste live-editie vond dan plaats in 2022. Vorig jaar konden bezoekers terecht in 1.400 ateliers van in totaal 2.200 kunstenaars. Dat loopt dit jaar op tot een kleine 1.600 locaties waar meer dan 2.500 kunstenaars hun werk tonen aan een zo breed mogelijk publiek.’

Geen oordeel

Daar zitten opnieuw tientallen plaatsen in de Vlaamse Rand tussen. Bezoekers worden ontvangen op zolderkamers, in garages, op private werkplaatsen of in groepsateliers. Tussen de aanzetten en probeersels kom je als bezoeker vooral te weten hoe een kunstwerk langzaamaan een definitieve vorm krijgt. Meer nog dan op het resultaat ligt de nadruk op het proces. Belangrijk om weten is dat de organisatoren geen oordeel vellen over de kwaliteit. Elke beeldende kunstenaar met een atelier kan zich inschrijven.

‘De academies of groepsateliers, waar meerdere kunstenaars aanwezig zijn, vallen steevast in de smaak’, zegt Buffel die geografisch geen grote verschillen ziet tussen de deelnemers. ‘In de steden heb je wat meer collectieve ateliers, waar jongeren zichzelf organiseren. Zij combineren vaker diverse technieken en werken met mixed media. Schilderkunst blijft overal het best vertegenwoordigd, al is keramiek de voorbije jaren aan een opmars bezig.’

Een van die enthousiastelingen is Liebie Wellens, voormalig executive producer van VTM, die sinds haar pensioen meer tijd heeft voor haar keramiek. De garage heeft ze omgetoverd tot een geïmproviseerd atelier. Het is een van de drie locaties waar je in het centrum van Grimbergen terechtkan om meer te weten te komen over keramiek. ‘De jongste vijf jaar is deze discipline enorm beginnen boomen. Dat merk je als je probeert in te schrijven voor een cursus of een opleiding. Ik heb geluk gehad, maar de plekjes zijn beperkt.’ Voor Wellens, die les volgt aan de Academie in Strombeek maar niet afkomstig is uit de streek, is Atelier In Beeld een manier om feedback te krijgen. ‘Ik stel een aantal stukken tentoon en probeer de verschillende stappen van het productieproces aanschouwelijk te maken.’

Interactie

Kunstenares Gaby Berger uit Dilbeek maakte vijftien jaar geleden keramiek en volgde in 2010 een opleiding glaskunst. ‘Glas is specialer dan keramiek. Het vergt meer kennis en techniek, en het resultaat is mooier’, klinkt het bevlogen. Ze neemt voor de derde keer deel aan Atelier In Beeld. Ook zij vindt het belangrijk om in haar atelier mee te geven hoe zo’n glaskunstwerk precies tot stand komt. ‘Meestal staan de mensen ervan te kijken hoeveel stappen je moet doorlopen: van blazen over bakken tot bewerken. Het eerste jaar had ik mensen ingehuurd om te komen blazen, maar daar ben ik mee gestopt. Het slorpte te veel tijd op. Tijd die ik minder beschikbaar was om vragen te beantwoorden.’ Net die interactie met potentiële kunstliefhebbers en mogelijke klanten vinden de artiest en de bezoekers het belangrijkst.

Ook voor Regi Olbrechts, voormalig beroepsfotograaf uit Steenokkerzeel, is het rechtstreekse contact met kunstliefhebbers de belangrijkste meerwaarde. Schilderen was een late roeping. Hij begon ermee als autodidact in 2016, kreeg de smaak te pakken door enkele groepstentoonstellingen en toont na twee solo’s zijn acryl-schilderijen nu ook tijdens Atelier In Beeld. ‘Ik wil met mijn talent naar buiten komen’, klinkt het ambitieus over zijn schilderijen die, ergens tussen abstract en figuratief, nog steeds de stempel van zijn fotowerk dragen. Een aantal ervan hangt in zijn traphal en oogt niet alleen decoratief, de doeken vormen ook zonder open weekend vaak het onderwerp van gesprek. ‘Dit initiatief is een goede manier om meer volk over de vloer te krijgen, en als ik ook nog een werk kan verkopen, is dat meegenomen. Maar het is vooral de feedback die je mist als je daar alleen voor je schildersezel staat. Ik hoop mensen te ontmoeten van buiten mijn artistieke bubbel.’

Atelier In Beeld is een goede manier om kunst in de eigen buurt te ontdekken.

Verbaasd

‘Het is niet zozeer de bedoeling het aantal kunstenaars nog verder op te trekken’, zegt Buffel. ‘De bezoekersaantallen zijn belangrijker. Die stegen van 50.000 atelier bezoeken in 2022 tot 90.000 in 2023. Het is belangrijk om alles zo laagdrempelig mogelijk te houden; iedereen kan gratis en zonder reserveren langslopen. Voor mensen die geen galerij of museum durven binnenstappen, is het een manier om kunst in hun eigen buurt te ontdekken. Vaak zijn ze verbaasd dat er achter een gevel waar ze al zo vaak passeerden een prachtig atelier schuilt. Ze appreciëren het ook dat ze rechtstreeks uitleg kunnen vragen aan de kunstenaar zelf. Het is een gezellig komen en gaan, intens voor de deelnemers, maar het geeft hen ook nieuwe energie en soms ideeën voor toekomstig werk.’ Tot slot stipt Buffel aan dat gemeenten of lokale verenigingen die zelf routes samenstellen en bepaalde ateliers uitlichten zo het bezoekersaantal kunnen optrekken. Op de website kan je de ateliers uit jouw buurt terugvinden.

4 EN 5 MEI
Atelier In Beeld
Kunstenaarsateliers in heel Vlaanderen & Brussel