Na passages bij Anne Teresa De Keersmaeker, Wim Vandekeybus en Jan Fabre richtte Lisbeth Gruwez in 2006 haar eigen dansgezelschap Voetvolk op. Sindsdien schieten de choreografieën alle kanten uit: van Dylan naar Debussy, van dans- naar concertzalen. ‘Als kunstenaar heb je het recht om volop te experimenteren. Alleen zo kan je een eigen taal ontwikkelen. Het gevaar daarvan is dat je je kern uit het oog verliest. Maar ook nu nog durven we voor de afgrond gaan staan. Dat het kan scheeflopen, maar we toch proberen, maakt deel uit van onze esthetiek.’

Met die instelling maakte Voetvolk met Into The Open één van de dansvoorstellingen die na de lockdown het meest over de tongen ging. Bij de première in de AB in februari 2022 was het nog wat zoeken, geven Gruwez en haar artistieke partner Maarten Van Cauwenberghe toe. Maar hun passage op Pukkelpop was een bommetje. ‘In het begin dachten we dat we à la Spinal Tap over the top moesten gaan om het publiek te overtuigen. Nu laten we de mensen er eerst even inkomen.’

Doseren

‘Het gevaar van zo’n energieke show is dat je direct wil knallen’, beaamt Van Cauwenberghe. ‘Terwijl je de dansers en muzikanten beter eerst wat tijd geeft om op te bouwen en samen te komen. De voorstelling is gebaseerd op de typische bewegingen die concertgangers maken tijdens een optreden. Maar ook al is je publiek van meet af aan wild enthousiast, je moet niet meteen met een pogo of een wall of death beginnen. Naast een concert blijft het een performance, die je moet doseren. Het komt erop neer om de juiste balans te vinden tussen strakheid en dynamiek, tussen gemaakte afspraken en die weer durven loslaten.’

Nieuw lief

‘Vergelijk het met een nieuwe lief’, vervolgt Gruwez. ‘Als je iemand wil veroveren, smijt je ook niet meteen al je troeven op tafel. Er is een dunne lijn tussen geven en overacting. Tijdens een van de eerste voorstellingen ben ik zelf ook in de val getrapt. Toen zeiden de andere dansers terecht: Maar jij benadrukt altijd dat we ons moeten inhouden en nu laat je jezelf helemaal gaan.’ (lacht) De voorstelling is heel hard gegroeid sinds de première’, zegt danser Misha Demoustier, voor wie Into The Open de doorbraak betekende. ‘Eerst draaide het vooral om uitpakken. Nu nemen we makkelijker verschillende rollen aan. Lisbeth leerde me om altijd rekening te houden met wat zij de triangle noemt: voortdurend afwisselen tussen in jezelf kijken, je omgeving observeren en dat projecteren in hoe je naar de mensen toestapt. De variatie tussen die drie houdt het fris.’

Into The Open is een bastaardkind van de lockdown, een tijd waarin batterijen opgeladen werden, maar de explosie in wachtmodus moest. ‘De aanloop naar de voorstelling voelde als een energie-injectie’, zegt bassist Van Cauwenberghe, die naast drummer Frederik Heuvinck en gitarist Elko Blijweert – samen Dendermonde – voor de krautrockachtige soundtrack zorgt die sinds dit najaar ook apart verkrijgbaar is. Met het drumstel als kloppende hart zijn dansers en muzikanten naar elkaar toegegroeid. ‘Het concept is dat het publiek zich herkent en spiegelt zodat grenzen tussen muziek en dans vervagen. De repetitieve muziek die soms neigt naar trance is daarbij een hulpmiddel.’

Gruwez: ‘Normaal zit Maarten achter de knoppen en sta ik op het podium. Ik vond het fijn om de rollen eens om te draaien. In Into The Open vloeit voor en achter de schermen samen. Het is een open plek waar iedereen zichtbaar wordt. Ik vind het ook schoon dat muzikanten die zich weleens durven te verbergen achter hun instrument hier geen schroom hebben en kwetsbaarheid tonen.’

Verbreding en verbinding

Lokte Voetvolk met de succesvoorstelling Lisbeth Gruwez Dances Dylan eerder al een poppubliek naar de danszalen, dan ontpopte Into The Open zich tot een luis in de pels van rockzalen en festivals. ‘Mensen verrassen, blijft essentieel. Dylanfans kregen via ons misschien voor het eerst in hun leven een dansvoorstelling te zien. Aan de andere kant vond ik het jammer dat Into The Open minder goed verkocht in ons vertrouwde circuit, vooral omdat programmatoren de neiging hebben om hun publiek te onderschatten. Terwijl de 65-plussers in pakweg het cultureel centrum van Maasmechelen op het einde toch allemaal rechtstonden.’

Recenter bewees Voetvolk met Nomadics dat publieksverbreding een aandachtspunt blijft. ‘In Piano Works Debussy probeerde ik de vrijheid te vinden door tussen de noten te dansen, in Nomadics door te gaan wandelen, en de verbindende kracht ervan te accentueren’, zegt Gruwez. ‘De pandemie heeft me doen nadenken. Misschien is het aangewezen om in de toekomst minder protserig ons product te tonen om daarna snel weer weg te wezen?’

VR – 24 NOV – 20.30
Into the Open
Voetvolk/ Liesbeth Gruwez
Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30