Dat er in Hoeilaart enkele grote jazzliefhebbers rondlopen, is geweten. Met zijn vzw Serreklanken organiseert Wim Maris er concerten in het gemeenschapscentrum genoemd naar de grondlegger van de lokale druiventeelt, maar ook letterlijk tussen de druiven. Het nieuwe project is groter van opzet. Onder de noemer De adem van de jazz wordt tussen donderdag 30 november en zondag 10 december eer betoond aan het oeuvre van artistieke duizendpoot Willy Roggeman (1934-2023). Eerder dit jaar belichtte een tentoonstelling in thuisstad Ninove nog zijn literaire werk waar Louis Paul Boon en Hugo Claus fan van waren. In Hoeilaart is er meer ruimte voor de schilderijen die hij later in zijn leven zou maken. Een reeks lezingen en concertavonden focust dan weer op het jazzverleden van de in april op 88-jarige leeftijd overleden auteur. Naast poëzie en romans schreef hij kritieken en essays over jazz en free jazz in avant-gardebladen. Hij was ook een verdienstelijk saxofonist en bandleider van het WR Jazz Lab.

Pionierswerk

‘Willy had in 1961 een interview met John Coltrane. Hij was enorm fier dat hij toen als enige ‘journalist’ toegang had gekregen tot de hotelkamer van de jazzlegende’, vertelt Maris. ‘Maar vooral zijn boekje Free en andere jazz, in 1969 een pionierswerk over het nieuwe freejazzgenre, zou in muzikantenkringen furore maken. Alle tendenzen en vernieuwers kwamen aan bod, met naast Coltrane ook Pharoah Sanders, Cecil Taylor en Albert Ayler.’

Wat Maris het meest intrigeert, is hoe Roggeman zijn passie voor jazz in zijn teksten verwerkte. ‘Als je zijn gedichten leest, voel je het ritme van de jazz. Het begon met Nuages, de gedichtencyclus waarmee hij na de publicatie in Tijd & Mens zijn doorbraak forceerde.’

Omdat de tekst ook boordevol verwijzingen zit naar Django Reinhardt vroeg Maris het jonge accordeontalent Leander Vertriest, die niet vertrouwd was met het werk van Roggeman maar wel weg weet met de erfenis van de gipsy gitaarvirtuoos, en die in gitarist Benjamin Clément de ideale partner in crime vond. ‘We brengen een programma met zijn bekendste tunes, waaronder Minor Swing en natuurlijk Nuages, aangevuld met eigen nummers en andere klassiekers uit het swingtijdperk in een manouchejasje.’

Pianiste Eve Beuvens, die onlangs in Hoeilaart kwam wonen, brengt dan weer een hommage aan jazzgrootheid Thelonious Monk, ter ere van wie Roggeman ook enkele gedichten schreef.

Glazen blazers

De thema-avond Blues voor glazen blazers, met soloconcerten van altsaxofonisten Frans Van Isacker en Audrey Lauro, is geïnspireerd op een 70 jaar oud stuk proza van Roggeman waarin het hoofdpersonage een saxofonist is. ‘Met verwijzingen naar Groenendaal en prior Jan van Ruusbroec refereert Roggeman hier zelfs even naar Hoeilaart’, zegt Maris, ‘Omdat uitgeverij Het Balanseer nog een soloopname uitbracht en we tijdens onze eigen serreconcerten ook altijd solo-optredens programmeren, leek het ons gepast om het eerbetoon af te sluiten met solosets.’

‘Voor de muzikanten is dat niet altijd vanzelfsprekend’, aldus Van Isacker. ‘Solospelen is confronterend omdat je niet gevoed wordt door andere muzikanten. Meestal bedenk ik vooraf een structuur, maar het is een gevecht om mij daaraan te houden. Wel is het interessant om te horen waar het naartoe gaat als je er helemaal alleen voorstaat.’

Een eerste beluistering van de soloopname van Roggeman deed hem denken aan Steve Lacy, net als de auteur een sopraansaxofonist. ‘Roggeman is niet zo uitgepuurd en virtuoos als Lacy, maar speelt wel zeer expressief. Zoals voor al mijn solosets zal ik één lange improvisatie brengen. Die moet als een vloeiend geheel klinken. Ik zal waarschijnlijk abstract beginnen, en als ik daarna een melodietje speel, mag je vooral niet horen dat het vooraf bedacht is.’

freejazzkringen geheel vrije improvisatie niet bestond. ‘Je draagt altijd je bagage mee. Daarom maak ik geen onderscheid meer tussen jazz, experimentele muziek of zelfs klassiek. Het is allemaal muziek, en ik pik overal iets uit. Tegenwoordig speel ik opnieuw veel barokmuziek op blokfluit en ben ik beginnen zingen. De zoektocht naar de beste akoestische klank blijft mijn belangrijkste drijfveer.’

1 TOT 10 DECEMBER
De adem van de jazz: leven en werk van Willy Roggeman (1934-2023)

ZO – 10 DECEMBER – 16.00
Blues voor glazen blazers
Audrey Lauro en Frans Van Isacker Hoeilaart, GC Felix Sohie, 02 657 05 04