Samen met het financieel gezond houden van zijn gemeente vermeldt afscheidnemend burgemeester Hugo Vandaele (Lijst Burgemeester/CD&V) dit als zijn belangrijkste realisatie. ‘Met dank aan onze gezonde financiën kunnen we scholen bouwen, plannen maken voor een nieuw rustoord, de sport- en culturele activiteiten uitbreiden, een heel goede sociale sector uitbouwen, enzovoort.’ Vandaele zetelt sinds 1989 in de gemeenteraad en was van 1993 tot 2012 schepen. Na de verkiezingen van 2012 volgde hij Hugo Casaer op als burgemeester. Op 1 januari van dit jaar gaf hij de burgemeesterssjerp door aan zijn 51-jarige partijgenoot Jo Vander Meylen die deze legislatuur als schepen bevoegd was voor onder meer onderwijs.

Bouwstop

In een reactie op voorspellingen dat de Brusselse bevolking de komende 15 jaar met 300.000 zal aangroeien tot 1,3 miljoen stelde Vandaele begin 2019 dat hij het aantal inwoners van zijn gemeente wilde beperken tot de huidige 25.000. Niet eenvoudig. Net als in andere randgemeenten zoals Sint-Pieters-Leeuw en Dilbeek besliste de gemeenteraad van Beersel in 2020 om tot eind 2025 een bouwstop te handhaven voor nieuwe verkavelingen of groepswoningbouw waarvoor nieuwe wegen moeten worden aangelegd. Om de sociale verdringing van eigen inwoners tegen te gaan maakt Beersel een uitzondering voor bouwprojecten van Vlabinvest. Hiervoor komen enkel kopers in aanmerking die een link hebben met Beersel. In november werden 16 dergelijke woningen verkocht in Dworp. Momenteel worden er 14 gebouwd in Beersel.

‘De inwijking kan je niet helemaal tegenhouden. Bouwen op bouwgrond kan je immers niet verhinderen, net als dat er mensen uit Brussel hier woningen aankopen. Tijdens deze legislatuur werd er in Beersel tot dusver geen enkele nieuwe straat aangelegd om te verkavelen, behalve dus voor Vlabinvest. We staan ook achter de provinciale startnota om in Halle, SintPieters-Leeuw en Beersel de dorpskernen af te bakenen. Dit moet leiden tot een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan om het wonen, leven en werken in de toekomst in de kernen te concentreren. Dit plan heeft in de eerste plaats de bedoeling het landelijke karakter van deze regio te beschermen. We willen zeker geen hoogbouw’, aldus Vandaele.

Satellietsteden in plaats van uitbreiding

Uit een nieuwe studie van de provincie blijkt dat Vlaams-Brabant in 2021 een record netto-aangroei van 11.151 personen telt. De aangroei situeert zich vooral in de Vlaamse Rand en is hoofdzakelijk het gevolg van migratie uit Brussel. ‘In vergelijking met elders houden wij deze evolutie in Beersel onder controle. Men zou echter een voorbeeld moeten nemen aan Londen. Rond de stadsagglomeratie situeert zich een grote groene zone met daarrond satellietsteden. Mensen die uit Brussel migreren, zouden bij voorkeur richting steden zoals Mechelen, Aarschot, Ninove, Bergen, La Louvière en Charleroi kunnen uitwijken. Met snelle treinen busverbindingen zouden ze makkelijk in de hoofdstad geraken. Omwille van de grote leegstand gaat mijn voorkeur hierbij uit naar Charleroi’, zegt Vandaele.

We moeten het leven en werken in de dorpskernen versterken, zodat we de rest groen kunnen laten.

Uit de studie blijkt ook dat een meerderheid van wie uit Brussel migreert een niet-Belgische herkomst heeft. Ook de bevolking in Beersel wordt diverser, maar Vandaele ziet de integratie op termijn goed komen. ‘Het gaat niet langer om een verfransing, maar om een internationalisering. In onze gemeente is er momenteel een grote toename aan Portugezen, Polen en Roemenen waarvan velen in de bouw werken. Deze anderstalige mensen sturen hun kinderen vooral naar Nederlandstalige scholen. Op die manier komen zij van jongs af aan met het Nederlands in contact. Ik ben ervan overtuigd dat de integratie van de nieuwkomers binnen twee generaties volledig zal lukken. Momenteel zijn velen onder hen bijvoorbeeld ook al actief in plaatselijke sportverenigingen.’

Bij de Franstaligen deed zich het afgelopen decennium een mentaliteitsverandering voor. ‘Mede door de evoluties in Brussel dromen ze niet langer van een aanhechting aan de hoofdstad. Dertig jaar geleden spraken de Franstaligen nog over le grand Bruxelles, vandaag is dat niet meer het geval. De beslissing in verband met de bouwstop bijvoorbeeld werd in de gemeenteraad ook door de Franstalige gemeenteraadsleden goedgekeurd. Ze willen niet meer dat Brussel uitbreidt, maar samen met ons dat Beersel groen en landelijk blijft. We zien dat ook Franstaligen hun kinderen in toenemende mate naar Nederlandstalige scholen sturen. Toen ik kind was, zaten de bussen richting Brussel vol met leerlingen die in de hoofdstad studeerden. Vandaag gaat de stroom onze richting uit.’

Herman Teirlinckhuis

Een thema dat de voorbije legislatuur tot veel commotie leidde, was het plan van de gemeente om het Herman Teirlinckhuis te verkopen. In 2017 verkocht Beersel het pand aan cultuurliefhebber Gino Coorevits. Hij verhuurde het vervolgens aan de vzw Het huis van Herman Teirlinck die er sedertdien een ambitieus cultureel programma aanbiedt. ‘We zijn heel tevreden met het resultaat. Wij hebben altijd verkondigd dat het beheer van dit pand, onder meer om financiële redenen, geen gemeentelijke kerntaak was en dat Vlaanderen hiervoor moest instaan. De ploeg die het nu doet, is kwalitatief beter dan wat wij als gemeente aankonden. Het resultaat is prachtig. Het huis heeft een culturele uitstraling naar heel Vlaanderen en krijgt in tegenstelling tot de gemeente nu ook Vlaamse subsidies.’

Participatie en klimaat

Ook op vlak van inspraak van de bevolking was Beersel onder het bewind van Vandaele een voorloper. ‘We zijn deze legislatuur verder gegaan met het bevragen van de inwoners. We proberen de bevolking te betrekken bij elk beleidsthema. Op vlak van mobiliteit organiseerden we een heel inspraaktraject. Voor het project Leefbaar Lot organiseerden we een infoavond. Nadien kregen alle mensen uit Lot de kans om suggesties over te maken. Het plan wordt pas definitief na een evaluatie van de proefopstelling. In de praktijk is de betrokkenheid van de inwoners vooral groot als het over projecten gaat waarmee ze direct te maken hebben.’

Sinds de ondertekening van het Burgemeestersconvenant in 2014 is Beersel erin geslaagd met allerlei klimaatmaatregelen de CO₂-uitstoot met 13,7% te doen dalen (berekend voor de periode 2011-2019). Met 37 maatregelen, goed voor 238 klimaatacties, wil de gemeente tegen 2030 een reductie van 40% halen en zich aanpassen aan de gevolgen van de klimaatverandering. ‘In tegenstelling tot tal van andere gemeenten die er weigerachtig tegenover staan heeft Beersel langs het kanaal vijf windmolens op zijn grondgebied. Dit volstaat nu voor Lot. Ook anderen moeten hun verantwoordelijkheid nemen. Zowel in Lot als in Beersel hebben we daarnaast wijkrenovatieprojecten lopen waarbij we de gevels van alle woningen scannen op warmteverlies. Dankzij het onafhankelijk advies en de expertise van de coachen van vzw Klimaatpunt krijgen de betrokken inwoners de kans om aan de meest voordele prijzen te renoveren.’

En wat met het zwembad in het provinciaal domein in Huizingen dat de provincie heeft gesloten? Vandaele geeft toe dat dit zwembad, dat in 1948 werd gebouwd, zijn diensten heeft bewezen. ‘Het is aan de provincie om te bepalen welke waterrecreatie ze in het provinciedomein wil aanbieden. Als ze daar een nieuw recreatief zwembad wil bouwen, is dat goed voor mij. Het enige waar wij sterk op aandringen, is dat de provincie in de regio Halle-Vilvoorde dezelfde financiële inspanning levert als in de regio Leuven, waar de provincie samen met de stad Leuven kennelijk een nieuw zwemproject wil realiseren. In tegenstelling tot Leuven zijn wij niet van plan om hierin mee te investeren. Beersel is geen centrumstad zoals Leuven en krijgt van de Vlaamse overheid ook niet de middelen die Leuven als centrumstad krijgt. Misschien is dit een taak voor de op te richten regio Halle-Vilvoorde?’