Ik besloot De Toverberg te lezen en er The Magician (De Tovenaar) als audioboek bij te nemen’, legt Monika Sherwood uit. ‘De Toverberg is een briljant boek, maar een behoorlijk werkje om doorheen te raken. De Tovenaar daarentegen is bijzonder meeslepend. Net daardoor was het een mooie afwisseling.’ De parallelle lezing gaf haar ook een inkijk in Tóibíns aanpak. ‘Het viel me op dat de auteur veel informatie direct uit De Toverberg haalt. Het is ook geweten dat Mann heel wat personages uit zijn boeken op zichzelf of mensen rondom zich baseerde. Maar nu vraag ik me dus af of Tóibín over heel de lijn zo tewerk is gegaan. Wat heeft hij op feiten en romans van Mann gebaseerd? Wat heeft hij erbij verzonnen? Hoeveel van de conversaties tussen de familieleden heeft bijvoorbeeld echt zo plaatsgevonden? Het is eigen aan het genre van de gefictionaliseerde biografie dat je je zulke vragen stelt.’

Fascinerend, excentriek en tragisch

We zijn het erover eens dat De Tovenaar een aantal fascinerende verhaallijnen en lagen samenbrengt. Het is al erg boeiend om je in de geschiedenis van de familie Mann te verdiepen. Niet alleen gaat het om een van de beroemdste families uit de eerste helft van de 20e eeuw, ze wordt ook bevolkt door een aantal bijzonder excentrieke figuren. Neem Erika en Klaus Mann, de twee oudste kinderen van de auteur. Als kinderen en tieners leven ze met zijn tweeën in een heel eigen fantasiewereld. Later zijn ze openlijk homoen biseksueel, geen vanzelfsprekende keuze in hun dagen. En helemaal anders dan de verdoken, maar wel druk in zijn eigen boeken beschreven homoseksuele fantasieën van hun vader. ‘Ik vond hen de meest tragische figuren uit het boek’, zegt Sherwood. ‘Voor die twee moet het erg moeilijk geweest zijn om hun plek in de wereld te vinden, omdat ze zo graag kunstenaars wilden zijn, maar op dat vlak toch hun leven lang in de schaduw van hun vader stonden.’ De hallucinante climax is de beslissing van beide ouders-Mann en zus Erika om de begrafenis van Klaus na diens zelfdoding niet bij te wonen.

Opstapje naar het werk van Mann

Minstens zo interessant is de historische achtergrond waartegen De Tovenaar zich afspeelt. De Manns zijn een invloedrijke familie in de turbulente eerste helft van de 20e eeuw. De politiek van die periode brengt hen achtereenvolgens, en vaak willens nillens, op verschillende plekken in Europa en de Verenigde Staten. De ene keer wenden ze hun contacten aan om hun hachje te redden (bijvoorbeeld van de nazi’s), maar evengoed worden ze koudweg afgedankt wanneer ze niet of niet langer bereid blijken als instrument van een of ander beleid op te treden. ‘Zo betalen ze uiteindelijk allemaal een prijs.’

In de loop van zijn verhaal wakkert Colm Tóibín ook nog eens op onnavolgbare wijze de nieuwsgierigheid naar het omvangrijke oeuvre van Thomas Mann aan. Met zijn eigen vlot verhalende stijl creëert hij het ideale opstapje naar het veelal taaiere werk van de oudere auteur. Voor de vele klassiekers van Mann is er geen betere reclame denkbaar.