Wanneer realiseerde je dat de oorlog begonnen was?

‘Op 24 februari om 4.35 uur ’s ochtends. Ik kreeg een telefoon van mijn zus die in de rand van Kiev woont. Ze was wakker geworden van de explosies en in paniek. Mijn man ging naar het balkon van ons appartement en zag in de verte de bombardementen. Wat we niet voor mogelijk hielden, was voor onze ogen aan het gebeuren. Anderhalf uur later, om 6 uur, zaten we in onze auto op weg naar het westen van Oekraïne. De reis duurde 24 uur. Dat is drie keer zo lang als in vredestijd. Aan de militaire checkpoints stonden ellenlange files. Uiteindelijk kwamen we de volgende ochtend om 7 uur aan in Ivano-Frankivsk. We brachten er de nacht door bij mijn familie, in de hoop dat we na enkele dagen terug naar huis zouden kunnen keren. Maar het Russisch offensief bleef duren. Het drong tot ons door dat naar huis keren niet langer een optie was.’

‘Op 10 maart bracht mijn echtgenoot mij en onze dochter naar de Poolse grens. Te voet staken we de grens over. We kwamen terecht in een vluchtelingenkamp. Ik blijf de Polen die er ons opvingen eeuwig dankbaar. We kregen er warme thee, samen met een portie menselijkheid. Vrijwilligers namen ons mee naar Warschau. Daar verbleven we drie dagen bij een vriend. Op 14 maart vlogen we met een vliegtuig naar Brussel. Daarna kwamen we in Vilvoorde terecht, waar de familie van mijn echtgenoot woont.’

Hoe verliep die reis en jullie aankomst in België?

‘Het was bijzonder stresserend. Mijn dochter is drie jaar en begreep niet wat er aan de hand was. Zij bleef maar vragen waar haar papa was en wanneer ze hem zou terugzien. We zijn nu bijna negen maanden verder en het blijft voor haar nog steeds moeilijk om te vatten dat de oorlog ons gezin uit elkaar heeft gerukt. Ik ben zeer dankbaar voor de gastvrijheid van mijn schoonouders. Ze hebben ons met open armen ontvangen, maar natuurlijk wil je elkaar ook de nodige ruimte geven. Sinds kort hebben mijn dochter en ik onze eigen plek gevonden in Vilvoorde. Dat zorgt voor een bepaalde gemoedsrust. Ik heb niet langer het gevoel dat ik het leven van mijn schoonouders op zijn kop zet. Het voelt goed te weten dat zij er zijn, maar ook dat ze hun leven van vroeger hebben teruggekregen.’

Welke verschillen zie jij tussen de Belgische en de Oekraïense manier van leven?

‘In Oekraïne leven de mensen aan een bijzonder hoog tempo, in België is het levensritme wat rustiger. Veel heeft te maken met het ontwikkelingsproces van onze beide landen. België heeft op dat vlak een voorsprong. Wij zijn een veel jonger land met een grote ambitie om lid van de Europese Unie te kunnen worden. Dat drijft ons vooruit en jaagt ons tegelijkertijd ook een beetje op.

Wat doet de oorlog met jou als mens?

‘Het brengt de patriot in mij naar boven. De gruwel die het Russische leger mijn volk aandoet, maakt ons mentaal alleen maar sterker. Het overtuigt ons nog meer om onze vrijheid door niemand te laten afpakken. Oekraïners zijn vrije mensen. Zij zullen niet toelaten dat een ander land beslist welke richting Oekraïne in de toekomst zal uitgaan. Daarvan waren we vroeger al overtuigd. De oorlog heeft die overtuiging alleen maar versterkt.’

‘Trouwens, dit is geen oorlog tussen het Oekraïense en het Russische volk. Dit is een oorlog tussen de Russische propagandamachine en de rest van de wereld. Hun propaganda draait op volle toeren en wakkert het superioriteitsgevoel bij heel wat Russen aan. Zij geloven daadwerkelijk dat Oekraïners nazi’s zijn die maar best vernietigd kunnen worden. In hun wereldbeeld is Europa een continent in moreel verval en zijn de Verenigde Staten de grote boosdoener die voor al hun problemen verantwoordelijk zijn. Het is een heel enge visie die in hun ogen een oorlog justificeert.’

Slaag jij erin een overgang naar een nieuw leven te maken?

‘Elk nieuw begin is moeilijk, want het houdt ook in dat je een bepaald hoofdstuk in je leven afsluit. Ik heb me een tijd gedeprimeerd gevoeld, maar door die donkere periode ben ik nu heen. Ik zie terug het mooie van het leven, en ik wil er opnieuw iets van maken. Stilaan merk ik ook dat er nieuwe dingen ontstaan, zoals nieuwe vriendschappen met de mensen die ik in mijn cursus Nederlands ontmoet. Of met de Oekraïners en Georgiërs die in België wonen.’

Jij houdt van zingen. In welke mate helpt je dat om met de ellende van de oorlog om te gaan?

‘Zingen is mijn leven. In Oekraïne zong ik in een band die covers bracht. We speelden verschillende genres van muziek: pop, rock ’n roll, blues, funk. Ik deed dat met hart en ziel. Al als jong meisje droomde ik ervan om zangeres te worden. Vandaag kijk ik naar zingen ook als een manier om de pijn van de oorlog te helen. Ik zing dan ook vaak. Het brengt me terug in balans. Ik heb ook al een paar keer op lokale evenementen in Vilvoorde gezongen. Als het van mij afhangt, mag dat in de toekomst meer gebeuren. In Vilvoorde of daarbuiten.'

Heb je ook al Belgische zangers ontdekt?

‘Jaren geleden ontdekte ik de muziek van Stromae. Wat een talent! Onlangs woonde ik een concert van Lady Linn bij. Haar nummer I don’t wanna dance vind ik top.’

Hoe kijk jij naar het nieuwe jaar?

‘Met optimisme en hoop. Ik kijk er ontzettend naar uit om mijn echtgenoot terug te zien. Ik heb geen glazen bol, maar iets zegt me dat de tijd in het voordeel zal werken van hen die om de juiste redenen vechten. Voor hen zal rechtvaardigheid geschieden. De vrijheid en het land dat van hen werd afgenomen, zullen ze terugkrijgen. Het recht zal zegevieren.’