Met het project WarmNest worden in de regio Halle-Vilvoorde dertig leegstaande panden omgevormd tot energiezuinige sociale woningen. De helft is al gerenoveerd en verhuurd. Voor de overige panden is de overeenkomst met de eigenaars getekend en is de renovatie volop bezig’, zeggen An Verspecht van Klimaatpunt en Thijs Stegen van het Energiehuis 3Wplus. Beide vzw’s ondersteunen zo de gemeenten om hun klimaatdoelstellingen en hun Bindend Sociaal Objectief wat betreft sociale woningen te halen. 3Wplus coördineert het project.

Ontzorgen

De eigenaars die in het project WarmNest instappen, hebben volgens Verspecht en Stegen vaak niet de tijd, de kennis noch de middelen om hun leegstaand pand te renoveren. ‘Voor de eigenaars die hun huis willen omvormen naar een energiezuinige sociale woning volgen wij alles op. De enige voorwaarde is dat ze hun gerenoveerde woning nadien gedurende negen jaar ter beschikking stellen van een Sociaal Verhuurkantoor (SVK). Daar tegenover staat dat ervaren medewerkers van 3Wplus en Klimaatpunt de te renoveren woning gratis doorlichten en energieadvies verstrekken, alle uit te voeren werken in kaart brengen, aannemers zoeken en de offertes analyseren, een budgettair en technisch plan opmaken, alle werken op de werf opvolgen en de contacten leggen met het SVK, dat instaat voor het onderhoud en beheer van de verhuurde woning. Wij zorgen ervoor dat de eigenaar de nodige attesten krijgt om de premies aan te vragen.’

‘De eigenaars hebben er financieel baat bij. Als het pand is verhuurd, hoeven ze geen belasting op leegstand te betalen. En omdat ze hun woning sociaal verhuren via het SVK hebben ze recht op de hoogste renovatiepremies en renteloze leningen’, verduidelijken Verspecht en Stegen. ‘In het kader van WarmNest worden de eigenaars immers gelijkgesteld met huishoudens met de laagste inkomens. Ze kunnen voor de energiebesparende investeringen een beroep doen op MijnVerbouwpremie.be en kunnen tot 60.000 euro renteloos lenen van de Vlaamse overheid, tot 25.000 euro van de provincie Vlaams-Brabant. De renteloze leningen zijn een mooi cadeau als je bedenkt dat het de eigenaar een energetisch gerenoveerde woning oplevert. Het compenseert ruimschoots de lagere huurinkomsten. Het SVK rekent een billijke huurprijs aan die iets lager ligt dan die op de privémarkt, maar de eigenaars hebben de garantie dat ze gedurende negen jaar maandelijks de huur ontvangen via het SVK. Zelfs als het pand tijdelijk niet is verhuurd of de huurder niet heeft betaald, wordt de huur doorbetaald door het SVK.’

Investeringen renderen

‘De leegstaande panden die zijn opgenomen in het project WarmNest vertonen geen structurele gebreken, maar moeten wel grondig worden gerenoveerd. Een goed voorbeeld hiervan is het flatgebouw van drie verdiepingen in de Generaal Lemanstraat in Zuun. Het gebouw is bouwfysisch in goede staat, maar het dak moest geïsoleerd en vernieuwd worden. Op alle verdiepingen zijn er ramen met hoog-rendementsglas geplaatst, de voorgevel werd geïsoleerd en de keuken vernieuwd. Boven op zolder werd een warmtepomp geïnstalleerd die dienst zal doen voor de drie appartementen. De elektriciteit voor de warmtepomp zal grotendeels afkomstig zijn van de zonnepanelen. Na de voltooiing van de renovatie zal de eigenaar van het flatgebouw met een EPC A-label beantwoorden aan de hoogste energienormen. Kortom, voor de eigenaar is het een interessante investering en de huurwoning beantwoordt aan de verwachtingen van het SVK.’

WarmNest toont aan dat je met een realistisch budget en de nodige begeleiding een woning kunt renoveren tot een betaalbare en energiezuinige woning.

‘Van belang is ook dat de woning centraal is gelegen, dichtbij winkels en voorzieningen, vlot bereikbaar met het openbaar vervoer. Gelet op de lange wachtlijsten voor de sociale woningen is het SVK constant op zoek naar betaalbare huurwoningen op de privéhuurmarkt. De doelgroep die het langst moet wachten, zijn grote gezinnen. Van de leegstaande panden die binnen het project WarmNest worden omgevormd tot sociale woning bestaat ongeveer de helft uit appartementen en de andere helft uit grotere woningen met meerdere slaapkamers’.

De gerenoveerde woning in Ternat van Eric Hoedemaekers is een grote driegevelwoning met vier slaapkamers, twee livings, een garage en een tuin. Zijn woning wordt via het SVK De Woonkoepel verhuurd aan een gezin met zes kinderen. Hij is sociaal gedreven, maar niet erg scheutig om in de krant te staan. ‘Ecologie, energiebesparing en groene energie zijn mijn dada’s. Ik vind dat de Vlaamse overheid veel te weinig investeert in sociale huisvesting. Ik wil me niet aansluiten bij de groep die alleen maar klaagt, ik steek zelf de handen uit de mouwen. Daarom heb ik die grote woning bewust gekocht om ze via het SVK te verhuren als sociale woning. Voor mij was de coaching door Klimaatpunt en 3Wplus een pluspunt, alhoewel ik zelf ook wat technische bagage heb.’

Uitbreiding

Verspecht en Stegen wijzen op de toenemende belangstelling van eigenaars voor het concept van WarmNest. ‘Wij kunnen evenwel niet zelf rechtstreeks contact opnemen met de eigenaars van de leegstaande panden. De lokale besturen mogen ons omwille van de privacy geen namenlijst doorspelen. Als ze de huurders aanschrijven voor de betaling van de gemeentelijke leegstandsbelasting, informeren ze hen wel over het project WarmNest. Voor ons zijn de lokale besturen van de vijftien gemeenten een bevoorrechte partner. Het project kwam tot stand met de steun van Vlaanderen, departement Omgeving. Nu zijn er gesprekken met alle betrokken partners om dit project uit te breiden tot de hele provincie Vlaams-Brabant of op te tillen naar het niveau van Vlaanderen. Ons proefproject is vrij uniek en exemplarisch’, besluiten Verspecht en Stegen.

Demowoning in Opwijk

Vzw 3WPlus kocht in Opwijk een leegstaand pand en laat zien hoe je met een realistisch budget en de nodige begeleiding een woning kunt renoveren tot een betaalbare en energiezuinige woning. De demowoning zal in het voorjaar 2023 klaar zijn. Tijdens infomomenten krijgen bezoekers er informatie over alle aspecten van het renovatieproces en demonstraties over innovatieve isolatietechnieken met bio-ecologische bouwmaterialen zoals kalk en hennep. Je kunt er ook verschillende simulaties laten maken en de terugverdieneffecten van de investeringen laten berekenen.

energiehuis.3wplus.be/demowoning