Deelnemers van diverse leeftijd en achtergrond volgen om heel uiteenlopende redenen een training mindfulness’, zegt psycholoog en integral coach Marie Ann Gilté uit Grimbergen, die al veertien jaar training geeft. ‘De essentie van mindfulness is dat je met meer aandacht leeft in het hier en het nu, en minder in het verleden en de toekomst, anders gaat een groot deel van het leven aan je voorbij. Hoe vaak maken we het niet mee dat we wel fysiek aanwezig zijn, maar met onze gedachten compleet ergens anders, zodat we tijdens een gesprek niet horen wat de andere zegt? Bovendien leven we veelal op automatische piloot. In sommige situaties heeft dat zijn voordelen, maar als we worden geconfronteerd met onverwachte situaties, zoals de plotse afwezigheid van een zieke collega op het werk, raken we uit onze comfortzone en ervaren we stress. Op dergelijke momenten is er nood aan een grotere opmerkzaamheid om een creatieve oplossing te vinden.’

Innerlijke rust

Tijdens een trainingssessie wijst Gilté op het effect van de geest op het lichaam. Daarbij maakt ze een onderscheid tussen full mind en mindful. ‘Soms zit onze geest (over)vol gedachten, fantasieën, zorgen en gepieker over de toekomst. Daardoor reageren we dikwijls emotioneel en gespannen, voelen we ons opgejaagd door wat nog moet gebeuren, maar komen we moeilijk of te snel tot actie. De gedachtentrein maakt ons rusteloos, haalt ons uit onze concentratie of houdt ons uit de slaap. Om de negatieve spiraal te doorbreken, helpen aandachtoefeningen. Het doel is niet om gedachteloos door het leven te gaan, maar wel om de gedachten te leren opmerken en tijdens de meditatie te focussen op wat je hoort en voelt. Op die manier word je toeschouwer van je gedachten, leer je jouw emoties herkennen en accepteren in plaats van ze te ondergaan. Zo kun je onder meer vermijden dat teleurstellingen of ontgoochelingen leiden tot irritatie, angst of woede die veel moeilijker te hanteren zijn. Mindful leven houdt echter niet in dat je op een roze wolk gaat zitten, los van de realiteit, maar wel dat je jezelf beter leert kennen op het vlak van gedachten, emoties en lichamelijke gewaarwordingen. Voor mindfulness is de way out immers de way in. Door naar binnen te gaan en te focussen op je ademhaling kom je tot innerlijke rust. Soms helpt het om de negatieve gevoelens te benoemen of neer te schrijven en tevens proberen te achterhalen wat de achterliggende boodschap is. Zo krijg je beter voeling met jezelf en besef je wat belangrijk voor je is.’

Oefening baart kunst

‘Via mindful yoga maken we contact met de gewaarwordingen in ons lichaam, worden we bewust van onze beperkingen en leren die te aanvaarden. Het is een vaardigheid die je kunt toepassen in het dagelijkse leven. Veel mensen geven op het eind van de training aan dat ze hun grenzen beter gaan bewaken. De te hoge eisen komen trouwens niet enkel van de anderen, maar vloeien ook voort uit de eigen gedachten en verwachtingen waarvan we ons niet altijd bewust zijn. Je moet jezelf de tijd gunnen om dit een plaats te geven zodat je bewuste keuzes kunt maken. Zo creëer je meer ruimte voor jezelf.’

‘Met mindfulness word je toeschouwer van je gedachten. Je leert jouw emoties herkennen en accepteren in plaats van ze te ondergaan.’

Tijdens de training mindfulness benadrukt Gilté dat het vaardigheden zijn die je kunt oefenen en cultiveren. ‘Vergelijk het met piano spelen. Een doorsnee training mindfulness bestaat uit acht sessies van tweeënhalf uur, telkens rond een bepaald thema. Deelnemers krijgen na iedere sessie huiswerk mee. Er zijn ook aangepaste programma’s op maat mogelijk. Uiteraard kun je ook een boek lezen over mindfulness, maar je leert het vooral door het te doen. Tijdens de ervaringsgerichte training krijg je een theoretische achtergrond die is beschreven in een bevattelijke syllabus. De focus ligt evenwel op korte en langere meditaties. De ene meditatie bouwt voort op de andere en is wetenschappelijk onderbouwd. Na de training kun je er persoonlijk mee aan de slag en kiezen welke oefeningen en meditaties het best bij jou passen. Het geheel van de oefeningen schept een draagvlak voor jezelf om beter met de kleine of grote uitdagingen in het leven te kunnen omgaan.