Veertien jaar was ze toen ze, samen met haar moeder en broer, Portugal verliet om naar België te verhuizen. Haar vader was een jaar eerder naar Brussel getrokken om er te komen werken. Het moment was aangebroken om aan een betere toekomst te bouwen. Vandaag, vijftien jaar later, woont Patricia Gonçalves Castro met haar dochtertje Noa in Dilbeek. Als alleenstaande moeder heeft ze het niet makkelijk, maar tegelijk daagt het haar uit om er iets van te maken. ‘Met de komst van mijn dochter vijf jaar geleden heb ik mijn leven in handen genomen.’

Kunnen verliezen om te kunnen winnen

Ze schreef zich in voor een cursus Nederlands en digitale marketing. ‘Na die opleiding heb ik een tijdje voor een mediabureau gewerkt. Een leuke job, maar niet echt mijn ding. Ik hou ervan om mensen te helpen. Een jaar geleden heb ik me dan ingeschreven voor een opleiding ‘interculturele medewerker’. Vandaag loop ik stage bij de gemeentelijke basisschool Jongslag en het OCMW in Dilbeek. Dit is wat ik wil.’

Gonçalves Castro komt van ver. Haar jeugd liep niet over rozen. Kort na haar aankomst scheidden haar ouders. Als jong meisje liep ze verloren en ze kwam met de verkeerde vrienden in contact. Met als gevolg dat ze niet veel van haar studies terechtbracht. Maar dat is voltooid verleden tijd. Vooruitkijken is haar boodschap. ‘Soms moet je in je leven kunnen verliezen om daarna weer te kunnen winnen. Het is de tekst die fadozangeres Mariza in een van mijn lievelingsnummers Melhor de mim (het beste van mezelf) zingt.’

Portugese gewoonten

Ze herinnert zich nog hoe ze bij haar aankomst in België gefascineerd was door de diversiteit van Brussel. ‘Ik kwam uit een piepklein dorp met niet meer dan honderd inwoners. Naast de kerk en het lokale dorpscafé was er niets. En dan kom je plots in de grote wereld terecht met allerlei verleidingen. Ik vond dat geweldig. Met de jaren ben ik echter ook steeds meer de charmes van mijn geboorteland gaan waarderen. Sommige Portugese gewoonten trotseren de tijd. Ik denk aan Pão por Deus op 1 november. Dat is de dag dat kinderen van deur tot deur gaan en mensen kleine muntstukjes, gebakjes en ander lekkers geven. Vele jaren geleden trok men met een deel van de buit naar het kerkhof om het aan de overledenen te geven. Dat laatste gebeurt vandaag niet meer, maar het ritueel waarbij kinderen mensen aansporen om hen iets te geven, is nog steeds actueel. Net zoals het vieren van carnaval en de dag van Sint-Antonius. Dan zamelen we geld in om het leven in ons dorp te verbeteren. Die solidariteit, de uitgesproken wil om goed voor elkaar te willen doen, raakt me.’

Toekomst lacht ons toe

Een keer per jaar keert Gonçalves Castro terug naar haar vaderland. Het valt haar op hoe Portugal de voorbije jaren gemoderniseerd is. Het heeft de openheid en hartelijkheid van de Portugezen gelukkig niet aangetast. ‘Hoe graag ik in België ben, soms mis ik de spontaniteit. Het valt me op hoe gespannen veel mensen hier zijn. Maar ik zie een toekomst die naar me lacht. Als ik terugblik op mijn traject, dan kan ik alleen maar fier zijn op wat ik heb gerealiseerd. Je moet hard werken om er te komen, en er zijn dagen waarop het moeilijk gaat, maar opstaan kan je leren. Je leert dat zelfs het best door af en toe eens te vallen. Wat mij rechthoudt, is de liefde voor mijn dochter en de gedachte dat ik met mijn werk een heel klein beetje kan bijdragen aan een meer humane wereld.'

DE FAVORIETEN VAN…

Mooiste plek in Portugal
Sintra, een stad in de buurt van Lissabon.

Favoriet gerecht
Bacalhau a bras (kabeljauw met aardappeltjes, peterselie en eieren).

Mooiste herinnering
Onze zondagse uitstappen als gezin.