Als Daniëlle Vanwesenbeeck, voorzitter van het Vlaams netwerk van ondernemingen (Voka) Vlaams-Brabant op de voorbije twee jaar terugkijkt, ziet ze niet alleen het coronavirus dat sommige van onze vrijheden kaapte, maar ze ziet vooral heel wat innoverende initiatieven die vanuit de bedrijfswereld ontstonden. ‘Veel ondernemers hebben zich weerbaar opgesteld. Ze zijn niet bij de pakken blijven zitten. Nadat ze bekomen waren van de schok van de eerste lockdown kwamen velen met vernieuwende oplossingen. Zoals bijvoorbeeld de take-aways in de horeca, de streaming events van culturele en andere activiteiten, cocktail home delivery, gepersonaliseerde mailings en pakketjes die zowel naar medewerkers als klanten werden verstuurd. Met de vaccins kwam er een keerpunt. Ze gaven de samenleving en de bedrijven opnieuw wat zuurstof.’

‘Veel ondernemers hebben zich weerbaar opgesteld. Nadat ze bekomen waren van de eerste lockdown kwamen velen met vernieuwende oplossingen.’

Solidariteit als economische booster

Wat hebben de bedrijven van de pandemie geleerd? ‘De voordelen van telewerken kunnen niet langer worden ontkend. Vroeger werd er vaak over gesproken, vandaag is het bij de meeste bedrijven ingeburgerd. Het heeft een positief effect op de files en op het algemeen welzijn. Er wordt ook anders naar vastgoed gekeken. De vraag of die grote kantoorruimtes wel een meerwaarde hebben, wordt meer en meer gesteld. Verder kan je er niet omheen dat de digitalisering en het contactloos betalen in een stroomversnelling zijn gekomen.’

Naast deze lichtpunten is er ook een grote schaduwvlek. ‘Ik vond het bijzonder storend dat sommige bedrijven de subsidieregels niet correct toepasten. Gelukkig een kleine minderheid. Tijdens een pandemie is solidariteit een prioriteit. Sommige bedrijven hadden het heel zwaar. De steun is in de eerste plaats voor hen bedoeld. Eén ding staat vast: we moeten er samen door. Ik zie heel wat redenen om te geloven dat het ons gaat lukken. Corona heeft de vechtlust van onze ondernemingen niet aangetast. Er is nog steeds heel veel mogelijk.’

Cascade-effect van de eerste lockdown

Precies een jaar voor de coronacrisis uitbrak, kwam Stefaan Depecker aan het hoofd van Unil Lubricants (producent van smeermiddelen) uit Sint-Pieters-Leeuw. ‘Geen eenvoudige jaren’, zegt de managing director. ‘De impact van de pandemie was hevig. Tijdens de eerste lockdown hebben we maanden gekend waarin onze omzet met 50% daalde. Doordat het land op slot ging, was er een enorme daling van de economische activiteit, met als gevolg dat ook de vraag naar smeerolie drastisch daalde. In die periode hebben we beroep gedaan op het stelsel van technische werkloosheid. In totaal hebben we onze productie twee weken stilgelegd. Het was de eerste keer in onze geschiedenis dat we tot een collectieve sluiting overgingen.’

Stabilisering in zicht?

Buiten die twee weken is de productie bij Unil blijven doorgaan. ‘De coronacrisis heeft heel wat flexibiliteit van onze medewerkers gevraagd. Vroeger hadden we één shift van 8 tot 16.30 uur. Om te vermijden dat er een besmettingshaard zou ontstaan die heel onze productie zou lamleggen, hebben we tijdelijk een systeem van twee shiften (6 tot 14 uur en 14 tot 22 uur) ingevoerd.’ Hoe gingen de mensen op de werkvloer om met de dreiging van het virus? ‘Er was angst, uiteraard, maar die hebben we opgevangen met een aantal veiligheidsmaatregelen (mondmaskers, plexischermen, ontsmettingsmiddelen en afstand). Ik ben zelf shiften komen meedraaien. Zo heb ik kunnen vaststellen dat de combinatie van een veiligheidsbril en een mondmasker allesbehalve evident is.’

Vandaag kan Depecker al wat rustiger ademhalen. Zijn bedrijf kende geen enkele uitbraak. De verkoopcijfers zijn stilaan aan het stabiliseren, maar dat betekent nog niet dat het business as usual is. ‘Heel wat van onze klanten hebben te kampen met een gebrek aan materialen en componenten, zoals chips. Ook de prijzen van de grondstoffen swingen de pan uit. Dat remt het economische herstel af. Ook dit jaar wordt nog spannend. Hoe ik de situatie inschat? De gezondheidscrisis zal stilaan uitdoven. De langdurige effecten op de economie gaan dit jaar duidelijker worden. Het blijft uitkijken.’