Hoe gaat het na meer dan een jaar coronacrisis?

‘Wat een jaar! Ik was nog maar net voorzitter van de eerstelijnszone Druivenstreek en daar was corona. Veel tijd om na te denken was er niet. Samen met de andere gemeenten hebben we de handen in elkaar geslagen om de epidemie lokaal aan te pakken. In een mum van tijd richten we test- en triagecentra op, organiseerden we contactopsporingen en coördineerden we de vaccinatiecentra. Een hele uitdaging. Het voorbije jaar heeft mij alvast doen beseffen hoe mooi het leven zonder corona is en opnieuw zal zijn. Als medisch verantwoordelijke voor het vaccinatiecentrum in Overijse zie ik veel engagement van medewerkers en vrijwilligers. We krijgen bijzonder veel positieve reacties van burgers. We kijken uit naar de dag dat de vaccinaties achter ons zullen liggen. Dat wordt een groot feest.’

Een bezoek aan een vaccinatiecentrum doet je beseffen wat voor een gigantische operatie het is om een hele bevolking te vaccineren.

‘Het is de grootste logistieke operatie sinds WOII. In het vaccinatiecentrum merk je dat de meeste mensen willen samenwerken om dit virus klein te krijgen. De meeste burgers laten zich vaccineren. En het enthousiasme van de medewerkers en vrijwilligers werkt aanstekelijk.’

Sinds 8 mei zijn de terrassen weer open. Die beslissing zag jij aanvankelijk niet zitten.

'Geloof me, het liefste wat ik doe, is op een terras iets drinken. Maar in de huidige omstandigheden vind ik het een risico om de terrassen te openen. Vooral omdat de capaciteit in onze ziekenhuizen nog steeds onder druk staat. Maar het is een beleidskeuze. Als arts heb ik me daarbij neer te leggen. Gelukkig zien we de voorbije dagen een positieve kentering in de cijfers (het interview werd afgenomen begin mei, n.v.d.r.). De effecten van de vaccinatiecampagne laten zich voelen. We merken dat de infecties bij gevaccineerden dalen. Dat geeft hoop.’

Toch zijn er nog heel wat onzekerheden. Kun je als gevaccineerde het virus doorgeven? Hoe lang beschermt het vaccin? Hoe zal het virus muteren? Werkt het vaccin wanneer je door een variant besmet raakt?

‘De situatie van het voorbije jaar hebben we nog nooit eerder meegemaakt. In het verleden hebben we nog pandemieën gekend, maar nooit hadden we een vaccin als wapen. Dat we nu iets in handen hebben waarmee we het virus kunnen overmeesteren, is uniek. Het moet ons aanzetten om met de vaccinaties een versnelling hoger te gaan, zodat de varianten geen spelbreker kunnen zijn. Hoelang het vaccin je beschermt weten we nog niet exact. We hopen zeer lang. Er zijn wel steeds meer aanwijzingen dat de transmissie bij gevaccineerde personen beduidend lager ligt. Maar toegegeven, we zijn nog lang niet van corona verlost.’

Hebben we ons niet te veel op de cijfers en te weinig op de mensen gefocust?

‘De pandemie heeft veel menselijk leed veroorzaakt. Dan heb ik het zowel over de mensen die door de ziekte zijn getroffen als zij die door de maatregelen zijn getroffen. Denk maar aan de ouderen die hun dierbaren niet konden zien. Of aan de zelfstandigen wiens zaak failliet dreigt te gaan. Of relaties die door de coronadruk op de klippen lopen. Achter de cijfers schuilt er onnoemelijk veel ellende. Maar wil je de crisis zo goed mogelijk beheersen, dan kan je niet anders dan ze in cijfers en wiskundige modellen in kaart brengen.’

Je hebt meerdere keren voor een volledige lockdown gepleit. Blijf je bij dat standpunt?

‘Ja. Je hoeft maar naar de statistische modellen te kijken om dat te begrijpen. Twee weken volledige lockdown, waarbij mensen met niemand contact hebben, zorgt voor een daling van 53% van het reproductiegetal. Dat er met Pasen geen volledige lockdown is gekomen, heeft wellicht te maken met het gebrek aan draagvlak bij de bevolking.’

Wat is de belangrijkste les die je het voorbije jaar hebt geleerd?

‘Als we onze krachten bundelen, is er veel mogelijk. Jammer genoeg heeft de druk van verschillende belangengroepen ons collectief vermogen aangetast. We zijn ook te veel gaan rekenen op het ‘gezond verstand’. Dat is een illusie. Voor de ene persoon is het perfect redelijk om naar La Boum in Ter Kamerenbos te gaan. Voor de andere is het dragen van een mondmasker in alle omstandigheden de norm. Het zijn al die verschillende maatstaven die het virus ruimte geven om zijn slag te slaan.’

Dirk Devroey

• Professor huisartsengeneeskunde
• Decaan van de faculteit Geneeskunde & Farmacie (VUB)
• Huisarts
• Voorzitter eerstelijnszone Druivenstreek (Zaventem, Wezembeek-Oppem, Tervuren, Kraainem, Overijse, Hoeilaart)