In onze vorige reeks De zwalpende bus hielden we de mogelijkheden en moeilijkheden van vervoermaatschappij De Lijn tegen het licht. In Anders mobiel onderzoeken we alternatieve vervoersmiddelen. Deze aflevering: autodelen.

Een eigen auto bezitten, heeft tegenwoordig veel van zijn appeal verloren: het kost veel, het is een hoop gedoe, je staat er vaak mee in de file, en je geraakt hem nergens kwijt. Maar af en toe over een auto kunnen beschikken, is ook wel handig. Enter de autodeelorganisaties. Zij bieden een wagen aan voor de tijd dat je hem nodig hebt, waarna je hem terugzet, de rit betaalt, en klaar. De bekendste autodeelprovider in ons land is wellicht Cambio, maar intussen zijn er vele andere. Want autodelen zit in de lift, ook in onze regio, weet Bram Seeuws, beleidscoördinator bij de overkoepelende organisatie Autodelen.net.

Kinderschoenen ontgroeid

‘In Brussel zijn er tal van organisaties actief. Maar ook rond Brussel heb je bijvoorbeeld Dégage in Halle, Partago in Halle en Beersel, Cozywheels op verschillende plekken, Cambio in Vilvoorde en Pepingen, enzovoort. Het aanbod groeit sterk. In Halle, Beersel en Sint-Pieters-Leeuw zijn de gemeentebesturen zelfs een autodeelplan aan het opstellen dat binnenkort in werking moet treden.’

Volgens Seeuws heeft autodelen heel wat voordelen: ‘Voor het individu is er in de eerste plaats het gebruiksgemak. Een auto bezitten brengt heel wat met zich mee: je moet ermee op onderhoud, naar de carwash, parkeerplaats zoeken, enzovoort. Wie een deelauto gebruikt, moet zich daar allemaal niet mee bezighouden. Autodelen ontzorgt, neemt je zorgen over de auto weg. Daarnaast is er het financiële voordeel: autodelers kunnen 2.000 à 3.000 euro per jaar besparen. Op www.savewithcarsharing.be kun je berekenen hoeveel je privéauto je per jaar kost en wat je voordeel is bij elk van de verschillende autodeelorganisaties. En ten slotte varen ook het klimaat en het milieu er wel bij: autodelers kiezen veel sneller voor alternatieven als de fiets of het openbaar vervoer. Klimaatdoelstellingen en milieu zijn meestal ook de belangrijkste redenen waarom lokale overheden autodelen stimuleren. In Vlaanderen zijn er bijvoorbeeld meer parkeerplaatsen dan inwoners. Stel je voor wat je met die ruimte allemaal zou kunnen doen om een aangenamere leefomgeving te creëren.’

‘Veel mensen die in een stad wonen en werken, kunnen eigenlijk perfect zonder auto’, zegt Seeuws. ‘Als ze toch een auto nodig hebben, is een deelauto een prima alternatief. Op het platteland is dat minder evident, maar daar kan autodelen vaak dienen als vervanging van de tweede of derde wagen. Met 180.000 deelnemers is autodelen in ons land duidelijk de kinderschoenen ontgroeid. Er is nog veel potentieel: uit een recente enquête blijkt dat 52% van de ondervraagden positief staat tegenover autodelen.

Praktisch en leuk

In Halle is Erik Dedobbeleer vrijwilliger voor Dégage; bol het af vrij vertaald. Het lijkt niet meteen de meest uitnodigende naam voor een autodeelorganisatie, maar eigenlijk wordt bedoeld: auto, maak plaats voor meer leefruimte, en het is een samentrekking van de gedeelde autovloot Gent. De Oost-Vlaamse hoofdstad is immers de bakermat van de organisatie. ‘Sinds 2017 begon Dégage uit te breiden buiten de Gentse regio en Halle was daar als een van de eerste steden bij. Intussen zitten we onder andere ook in Brugge, Antwerpen, Oostende, Mechelen, Roeselare en in kleinere steden als Poperinge. In 2017 zijn we in Halle gestart met één auto en twee gezinnen, intussen hebben we een tiental auto’s’, zegt Dedobbeleer.

‘Mensen die een auto uitlenen, dragen er meestal goed zorg voor omdat je persoonlijk contact hebt met hen.’

In tegenstelling tot commerciële spelers als Cambio of Partago, die een vloot auto’s hebben die ze ter beschikking stellen aan hun klanten,is Dégage een vzw die niet over eigen wagens beschikt en grotendeels op vrijwilligers draait. ‘Eigenlijk is het een platform dat autodelen onder particulieren vergemakkelijkt. Bestaande auto’s van eigenaren worden gedeeld en de kosten worden eerlijk verdeeld.’ Deelnemers aan het systeem kunnen dus over een auto beschikken zonder dat ze er zelf een moeten aanschaffen. De auto-eigenaars zien de vaste kosten van hun wagen dalen omdat anderen meebetalen op basis van het gereden aantal kilometers.

‘Ik ben er in de eerste plaats in gestapt omdat ik gezonder wilde leven’, zegt Dedobbeleer. ‘Ik wilde regelmatiger fietsen in plaats van zomaar automatisch in de auto te stappen. Daarnaast was ik ook bezig met mijn milieu-impact, en regelmatig de fiets of de trein nemen is sowieso goed voor je voetafdruk. Het was dus goed voor mezelf en mijn omgeving. In het begin moest ik wel afkicken van de vele jaren auto-afhankelijkheid. Ik moest mijn verplaatsingen goed plannen en investeren in een elektrische fiets, regenkledij en dergelijke. Maar die andere manier van verplaatsen, werd heel snel een nieuw automatisme. Ik geniet nu van de vrijheid van de fiets, waarmee je langs de auto’s in de file rijdt, van het gemak van de trein waarop je kunt lezen, op de laptop werken, zodat zelfs een langere reistijd geen verloren tijd is. En als ik toch nog eens een auto neem, heb ik de keuze uit verschillende systemen. Dat is niet alleen praktisch, maar ook leuk.

Stimulans voor elektrisch rijden

Aanvankelijk had Dedobbeleer nog zijn eigen auto, maar die heeft hij intussen weggedaan. ‘Eerst wilde ik nog altijd dat mijn auto er was als ik hem nodig had, dus leende ik hem niet te vaak en niet te lang uit. Maar dat heb ik meer en meer kunnen loslaten, omdat ik merkte hoe gemakkelijk het was een andere auto van Dégage te lenen als het nodig was. Dat mijn auto nu weg is, voelt bevrijdend omdat ik er nu ook niets meer voor moet regelen. Doordat ik naast Dégage ook lid ben van Partago (een aanbieder met elektrische auto’s, JH), heb ik in al die jaren nog nooit zonder auto gezeten. Ik kies meestal voor Dégage, omdat het de goedkoopste optie is met de ruimste keuze aan auto’s en omdat ik het contact met de eigenaars leuk vind. Maar bij een last-minutereservatie ga ik weleens voor Partago, omdat je met je smartphone de auto kunt boeken, openen en ermee wegrijden. Je hoeft geen afspraak te maken met de eigenaar voor de sleuteloverdracht. Trouwens, een goede tip: via de app KBC Mobile, ook beschikbaar voor niet-KBC-klanten, kun je een Cambiowagen gebruiken zonder dat je daarvoor een abonnement hoeft te betalen. Ook dat heb ik al eens uitgeprobeerd.’

‘Probeer het gewoon.’ Dat is de raad die hij geeft aan mensen die koudwatervrees hebben. ‘Volg een infosessie bij Dégage en word lid. Als eigenaar zit je in een heel comfortabele positie om voorzichtig kennis te maken met het systeem. Dégage zorgt onder andere voor een autodeelverzekering en pechbijstand. Ook de deelnemers dragen meestal goed zorg voor je auto, doordat er persoonlijk contact is en je in elkaars buurt woont. En de betalingen gaan via Dégage, dus als er zich problemen voordoen, krijg jij sowieso je geld en gaan zij erachteraan.

Dedobbeleer ziet de toekomst van autodelen rooskleurig in, niet alleen omdat het de verkeersen parkeerdruk vermindert, maar ook omdat het weleens een hefboom zou kunnen zijn om elektrisch rijden te stimuleren. ‘Elektrische auto’s zijn nu nog duurder dan gewone auto’s. Maar een auto die veel rijdt, wordt per kilometer goedkoper, omdat de vaste kosten nu eenmaal dezelfde blijven, of je nu veel of weinig rijdt. Als een elektrische wagen dus veel wordt gebruikt, wordt de prijs vergelijkbaar met die van een gewone auto; op termijn zelfs goedkoper. Iedereen zijn eigen elektrische auto is misschien een duur verhaal, maar met deelauto’s wordt elektrisch rijden wel een aantrekkelijker alternatief.'

Autodeelorganisaties in de Rand

• Dégage: www.degage.be. Sinds kort ook fietsdelen.
• Cozywheels: platform voor particulier autodelen, vergelijkbaar met Dégage, www.cozywheels.be.
• Cambio: www.cambio.be.
• Partago: coöperatieve onderneming met enkel elektrische auto’s: www.partago.be.
• Share Mobility: platform dat een aantal lokale commerciële autodeelaanbieders groepeert, www.autopartnersshare.be.
• Stapp.in: autodelen zonder abonnement, www.stappin.be.
• Getaround (vroeger Drivy): de Airbnb van de deelauto’s, be.getaround.com.
• Overkoepelende autodeelorganisatie: www.autodelen.net.