Als je van het treinstation Sint-Job (Ukkel, Brussels Gewest) naar dat van Linkebeek (Vlaanderen) stapt, loop je op een bijwijlen prachtig parkoers dat tegelijk erg on-Brusssels en on-Vlaams aanvoelt. Dat heeft er vooral mee te maken dat zowel de bodemgesteldheid als het reliëf hier van bijzondere makelij zijn.

Unieke mozaïek

Het wandeltraject van 10 km aan de Kauwberg gaat heerlijk op en neer tussen beide gemeenten. Onderweg krijg je zicht op verschillende mooie natuurgebieden die Europese bescherming genieten en deel uitmaken van het Natura 2000-netwerk. Deze gebieden horen dus bij de heel waardevolle biotopen waaruit dat netwerk is opgebouwd in alle zevenentwintig lidstaten van de Europese Unie. De meeste leefgebieden in de Brusselse zuidrand situeren zich in de bossfeer, al komen er ook heel wat graslanden met extreem hoge biologische waarde in voor.

Als je vertrekt van aan het station van Sint-Job kom je al na 2 km het veruit grootste van de Natura 2000-gebieden tegen: de Kauwberg. Dit bijna 50 ha grote gebied heeft een bijzondere geschiedenis. Als het niet was gered door de omwonenden, was het hopeloos verkaveld geworden. Nu is het een schitterende natuurlijke enclave die in 2001 definitieve bescherming kreeg. Je vindt er een mozaïek van biotopen die uniek is voor de regio. Iets verderop loop je zo in het Sauvagèrepark. Dit gebied van nog geen 5 ha voelt kunstmatig aan wegens de veelvuldige ingrepen door de mens. Toch kreeg het ook een Natura 2000-status omdat er een keur aan inlandse loofbomen groeit, en omdat in de beneden gelegen vijvers heel wat amfibieën leven.

Ongerepte verscheidenheid

In de buurt vind je een complex van verschillende groene zones die intussen allemaal deel uitmaken van het Europees natuurgebiedennetwerk. Als je hier dan toch bent, kan je ze allemaal bezoeken, maar dan moet je even van het voorziene wandeltraject afwijken.

Je passeert immers eerst aan het kerkhof van Verrewinkel en dan kan je meteen doorlopen naar het Verrewinkelbos, zoals de wandeling aangeeft. Beter nog maak je van de gelegenheid gebruik om een bezoek te brengen aan het Engelandplateau en het Buysdellebos. Dan krijg je zicht op de verscheidenheid aan bosbiotopen in deze zone. Bijkomende reden voor Europese bescherming zijn de verschillende vleermuissoorten die hier leven. Vanaf nu zie je ze boven de bomen en de waterpartijen vliegen.

Voor wie er niet genoeg van krijgt, raad ik aan om even over te wippen naar het Kinsendael-Kriekenputnatuurgebied. Dan heb je de belangrijkste natuur in de regio wel gezien en zal je ongetwijfeld verrast zijn door zo veel verscheidenheid en zelfs ongereptheid. De Brusselse groene administratie leverde hier schitterend werk om deze gebieden allemaal een strenge bescherming te geven, goed te beheren en ze toch toegankelijk te houden voor de geïnteresseerde wandelaar.

Ik hoor het Machteld Gryseels van Leefmilieu Brussel, inmiddels al met pensioen, nog zeggen: ‘Weinig mensen beseffen hoeveel hoogwaardige natuur er in het Brussels Gewest aanwezig is. Er is al zo veel verloren gegaan dat we wat rest zo veel mogelijk moeten beschermen.’ En zo geschiedde.

Serge Kempeneers, ander afdelingshoofd bij Leefmilieu Brussel, en inmiddels ook al met pensioen, formuleerde het zo: ‘Het zal pas in de toekomst zijn dat mensen beseffen welke mooie gebieden we hier gevrijwaard hebben. De uitdaging zal er in bestaan om ze tot het einde der tijden zo goed mogelijk te beheren zodat ze hun uniek karakter, met zovele soorten, behouden. En dat de mensen er kunnen blijven van genieten zonder dat de natuur er onder lijdt.’

Een ommetje

In feite kan er zich eenzelfde scenario als hierboven afspelen als je tussen het Verrewinkelbos en het Wijnbrondal ter hoogte komt van de Hollebeekstraat. Van daaruit is het minder dan een kilometer stappen tot het onvolprezen Schaveyspark. Dit prachtige, alweer reliëfrijke gebied van meer dan 50 ha is Vlaams grondgebied. Het is grotendeels toegankelijk, behalve de viskwekerij van het Agentschap voor Natuur & Bos/Inbo. Die administratie kweekt hier onder meer kwabaal en beekforel, zeldzame soorten die op geschikte plaatsen in Vlaanderen worden uitgezet om ze in het wild te laten overleven. Een uniek project in Vlaanderen en ver daarbuiten. Het bronwater uit de buurt dient als uitzonderlijk zuiver leefgebied in de kweekbassins.

‘Pas in de toekomst zullen we beseffen welke mooie gebieden we hier gevrijwaard hebben.’

Als je terugkeert naar het initieel wandelpad kom je bij het Wijnbrondal uit. Dit is een erg oude site met de diep uitgeschuurde vallei van de Wijnborrebeek. Een kilometer verderop kom je aan het eindpunt van deze route, het station van Linkebeek.

En hiermee heb je het meest representatieve wandeldeel van de grens tussen Brussel en Vlaanderen gezien. Op het einde van de rit heb je meer dan 20 km in de benen, maar voor je het beseft zijn die helemaal voorbij.

 Route via Routeyou