Meegroeien
met de groenten
en het fruit
Acht jaar geleden is Sigrid met haar man klein gestart op de boerderij van haar grootouders in Wolvertem. Sigrid, doctor in de politieke wetenschappen, zei haar universitaire carrière vaarwel. Ook Dave gaf zijn baan van mekanieker op. ‘We zijn boer geworden uit overtuiging en omdat we dit heel graag doen, alhoewel het niet zonder risico was’, schetst Sigrid. ‘Heel wat landbouwbedrijven in Vlaanderen hebben het moeilijk om financieel rond te komen. Hun gemiddeld inkomen bedraagt minder dan de helft van dat van een werknemer.’
Band met lokale gemeenschap
‘We kozen bewust voor het model van een CSAboerderij (Community Shared Agriculture) omdat we zo het risico kunnen delen met onze aandeelhouders. Bij het begin van een nieuw oogstjaar betalen de deelnemers de vastgelegde bijdrage en kunnen daarmee het hele jaar door seizoengroenten plukken of wekelijks een groentepakket ophalen. De volwassenen betalen 384 euro, voor de kinderen tot 18 jaar is er een voordeliger tarief. Momenteel tellen we 369 deelnemers uit 142 huishoudens. Door de voorafbetaling hebben we niet alleen een idee hoeveel ons gezinsinkomen bedraagt, maar ook over welk budget we beschikken voor de investeringen en andere uitgaven. Tegelijk weten we voor hoeveel mensen we telen, waardoor voedselverspilling wordt vermeden.’
De aandeelhouders komen uit de streek, de meesten uit de gemeenten Meise en Wemmel. De Klepper geeft hen de garantie dat ze het hele jaar door kunnen plukken uit een divers aanbod van seizoensgroenten. ‘In april verbouwen we in de tunnels vroege lentegroenten, zoals spinazie, sla, venkel, paksoi, koolrabi en tegen eind april, begin mei zijn onder andere bloemkool, broccoli, rapen, courgettes, spitskool, rode en gele bieten, selder en peultjes plukklaar. Nadien worden die groenten in open lucht geteeld en komen de tunnels vrij voor de kweek van tomaten, paprika’s, komkommers, aubergines en meloenen. Tegen de zomer wordt dat assortiment aangevuld met allerlei bonen, maïs, look, uien, wortels, enzovoort. Tegen de herfst zijn de schorseneren, prei, en vele koolsoorten oogstrijp. Eigenlijk vind je bij De Klepper bijna alle groenten die je in onze contreien kunt kweken en door de zelfpluk is er geen verspilling van voedsel’, benadrukt Sigrid.
‘Voor onze groenteplukkers maakt het niet uit of een komkommer krom of perfect recht is.’
‘Het maakt voor onze groenteplukkers niet uit of een komkommer krom of perfect recht is. Ze zijn almaar bewuster van de waarde van biologische, klimaatvriendelijke teelten. Onze deelnemers groeien mee met de groenten en het fruit.’
Sedert drie jaar teelt De Klepper eveneens aardbeien, druiven, allerlei soorten bessen, alsook pit- en steenfruit. ‘Volwassenen kunnen voor 206 euro intekenen op ons fruitaandeel. Momenteel tellen we 82 mensen die een fruitaandeel hebben. Meestal gaat het over mensen die ook al hebben ingetekend op een groenteaandeel. Op die manier ontstaat er een nog grotere verbinding van de lokale gemeenschap met onze boerderij. Dit is juist het opzet van de CSA.
Kringloop versterken
‘We kennen alle plukkers persoonlijk’, vervolgt Sigrid. ‘We organiseren ook verschillende sociale activiteiten. Bij de start klinken we met alle leden op het nieuwe oogstjaar. De oude leden verzorgen die dag een rondleiding voor de nieuwe leden. De Klepper organiseert workshops. Verder zijn er activiteiten voor de kinderen. In september is er soms een oogstfeest en in november doen we bijvoorbeeld iets rond Halloween. Op meewerkdagen helpen deelnemers op vrijwillige basis bij het wieden of het opzetten van een tunnel. In het kader van Boeren met klasse komen schoolklassen op boerderijbezoek. Op het eind van het oogstjaar evalueren we onze werking samen met onze aandeelhouders. Door corona kwam het sociale luik van de CSA het afgelopen jaar wel wat in de verdrukking’, betreurt Sigrid.
De boerderij bestrijkt nu 3,5 ha en er komt nog 1,8 ha bij. Op de boerderij lopen er al kippen en een paar schapen. ‘Op dat terrein willen we voortaan meer dieren kweken en vooral meer bomen planten (boslandbouw). Aansluitend op het groente- en fruitaandeel willen we onze deelnemers de kans bieden om vleespakketten af te nemen. De mest van de dieren zullen we benutten voor de teelt van groeten en fruit. Op die manier verhogen we de bodemkwaliteit en versterken we de kringloop van onze boerderij.’ Sigrid wijst erop dat de belangstelling voor de CSA in de Rand en in Vlaanderen toeneemt. ‘De meeste CSA-boerderijen maken deel uit van het CSA-netwerk (www.csa-netwerk.be). De CSA-boerderijen in Vlaanderen tellen ongeveer 10.000 aandeelhouders. Een bewijs dat de gedeelde landbouw in opmars is.
