Ook Anne Wetsi Mpoma werd het even koud om het hart. Ze is gastcurator van de tentoonstelling Through her (True her) in CC Strombeek. ‘Zodra het mag, vliegen we er terug in.’

Getalenteerde vrouwelijke kunstenaars met Afrikaanse wortels zijn er genoeg, maar hun werk staat niet zo vaak in de schijnwerpers. Dat moest maar eens anders, vonden ze bij CC Strombeek. Anne Wetsi Mpoma, kunsthistorica en oprichtster van de Brusselse galerie Wetsi Art Gallery (WAG), is gastcurator van Through her (True her). Ze selecteerde bestaand werk en gaf opdrachten voor nieuwe creaties. ‘Alle kunstenaressen in de tentoonstelling hebben wortels in Sub-Saharaans Afrika en wonen in België of Frankrijk. Dat is een bewuste keuze.’ Als kunstenaressen van Afrikaanse origine in onze contreien al aandacht kregen voor hun werk, merkte ze op, dan kwamen ze meestal uit de Verenigde Staten, Engeland of Duitsland. ‘Terwijl ik dichter bij huis al zoveel sterke kunst had gezien. Daarom focussen we in Through her (True her) op die groep. Spreek gerust van een première voor België.’ 

Contact houden

Alles was klaar om aan de opbouw te beginnen. Maar toen brak de coronacrisis los en sloten kunst- en cultuurhuizen de deuren. ‘De ploeg wou best voortwerken, maar kon niet. Te veel personen zouden te dicht bij elkaar komen.’ Wat nu? ‘Aanvankelijk was ik zó teleurgesteld’, vertelt Wetsi Mpoma. ‘We hebben veel energie in de expo gestopt. En een week voor de vernissage lag alles stil. Dat is erg, maar de gezondheid van de bevolking gaat voor.’ 

Na de eerste schrik kwam er toch wat beweging. Geregeld lanceert CC Strombeek filmpjes op sociale media, waarin een aspect van Through her (True her) belicht wordt. ‘Zo maken we toch contact met het publiek. Door het uitstel hebben we ook meer tijd om over ons werk te reflecteren en te communiceren. Wie weet is dat net goed.’ Achter de schermen, elk vanuit zijn eigen ‘kot’, blijft de ploeg plannen maken. Zodra de cultuurhuizen weer veilig open kunnen, start de opbouw.

Anne Wetsi Mpoma: ‘De coronacrisis raakt de cultuur diep. Maar wie weet komt er ook iets positiefs uit voort’

Tot eind juni kan de expo er binnen de kortste tijd staan. In het slechtste geval, wanneer de deuren tot de zomer gesloten blijven, zoekt Strombeek opties in de verdere toekomst. Het CC vindt de tentoonstelling té belangrijk om ze te laten schieten. 

Stereotypes aangekaart

Kies eens één werk uit de expo die je er prototypisch voor vindt? Het is een genadeloze vraag voor curatoren. ‘Ik heb erover nagedacht’, lacht Wetsi Mpoma. ‘En als het er echt maar één mag zijn, kies ik de fotoreeks The Myth of the Other van de Antwerpse kunstenares Muhiba Botan.’ Met acht zelfportretten haalt de kunstenares stereotypes onderuit. We bekijken ‘onszelf’ en ‘de ander’ immers met een specifieke blik beladen met vooroordelen. Waarom? En vooral: hoe kunnen we die blik veranderen? ‘Muhiba Botan doet dat op een interessante manier’, vindt de curator. Vier keer voert de kunstenares zichzelf op als een stereotype vrouw van kleur, compleet met clichématige attributen, zoals pluimen, gele poetshandschoenen, een machinegeweer. Op de vier andere transformeert ze zich in het cliché van het geprivilegieerde blanke meisje, bijvoorbeeld met tandpastasmile en tennisracket. Samen drijven de portretten de clichés zozeer op de spits dat ze vragen oproepen en reflectie afdwingen. 

Ook positief?

De kunst- en cultuursector kreunt onder de quarantaine. ‘Veel freelance cultuurwerkers zitten zonder opdrachten. Ik denk niet alleen aan kunstenaars, maar bijvoorbeeld ook aan gidsen. Wie weet kiezen velen van hen binnenkort voor een vaste job die misschien ver ligt van waar ze goed in zijn. Dat zou jammer zijn.’ Toch blijft Wetsi Mpoma optimistisch. ‘Ik hoop dat er ook wat goeds uit de crisis voortkomt. De Vlaamse overheid heeft zware bezuinigingen in de cultuur aangekondigd. Wie weet zullen meer mensen nu nadenken over het belang van kunst en cultuur: ze verruimen je kennis, halen je intellectueel gezien uit je comfortzone en creëren openheid naar wat anders en nieuw is. Middenin een crisis tellen vanzelfsprekend vooral basisbehoeften zoals voeding, medicatie en mondmaskers. Maar wanneer basisbehoeften vervuld zijn, volgt snel een behoefte aan kunst en cultuur. Ik hoop dat deze periode dat besef aanwakkert.’

  www.ccstrombeek.be - De nieuwe data voor hrough her (True her) zijn 8/1/2021 - 3/3/2021.