De neogotische kerk met spitse toren in een groene zone bepaalt het dorpsgezicht van Rossem. ‘De kerk van Rossem wordt slechts uitzonderlijk gebruikt voor erediensten. In het door het gemeentebestuur en het centraal kerkbestuur van Meise goedgekeurde kerkenbeleidsplan is er geen sprake van sluiting van kerken, maar wel van nevenbestemmingen. Voor de kerk van Rossem ligt het accent op de gemeenschapsfunctie door die vaker open te stellen voor concerten, lezingen en tijdelijke tentoonstellingen. Het centraal kerkbestuur van Meise is gewonnen voor min of meer permanente tentoonstellingen van kerkelijke en religieuze kunst. Dankzij de natuurlijke lichtinval zijn de twee zijbeuken van de kerk erg geschikt als tentoonstellingsruimte’, vertelt federatiepastoor Jan Lagae.

Lijden en dood

Lagae is de bezieler van de eerste tentoonstelling in de kerk van Rossem tijdens de paasperiode van 29 maart tot 13 april. Hij kan daarbij rekenen op de steun van de leden van de kerkfabriek van Rossem, de heemkundige kring Berla van Meise, Johan Van Wetswinkel uit Merchtem, het Centrum voor religieuze kunst en cultuur, Kadoc en Parcum van de Parkabdij in Leuven. ‘Om het thema lijden, sterven en verrijzenis te concretiseren, beschikken we over vele afbeeldingen van het Laatste Avondmaal, van de lijdende Christus en van piëta’s, afbeeldingen van de dode Christus op de schoot van zijn Moeder. Verder zijn er diverse afbeeldingen uit verschillende kruiswegen, een reeks tekeningen van een gevangene in een concentratiekamp van de Tweede Wereldoorlog, verzameld door de heemkundige kring Berla uit Meise. Daarnaast tonen we etsen en dorpsgezichten van de lokale kunstenaar en voormalige schepen Willy Kerremans. Een blikvanger op de tentoonstelling wordt ongetwijfeld de collectie van de 30 cm grote poppen, die pastoor-deken Jef De Ridder heeft gekleed met de kloosteruniformen van verzorgende zustercongregaties. Denk maar aan het typische habijt van de Gasthuiszusters die vele eeuwen lang een baanbrekende rol hebben gespeeld in de ziekenverpleging. Ook de meest sprekende beelden uit vorige kerststallententoonstellingen in de Boskapel krijgen een plaats.’

‘Enkele jaren geleden hielden we met de werkgroep Boskapel uit Imde een merkwaardige kerststallententoonstelling. Nadien volgde er een tentoonstelling over dooprituelen. Naar aanleiding van de viering 900 jaar Meuzegem organiseerden de parochianen een tentoonstelling in hun eigen parochiekerk. Er bevindt zich trouwens ook veel waardevol religieus erfgoed (op zolder) bij mensen thuis.’

Rossem leeft

Lagae is optimistisch over de uitbouw van een regionaal religieus erfgoedcentrum in Rossem. Zo’n centrum bestaat al voor de provincie Antwerpen in Branst, een deelgemeente van Bornem. ‘Er zijn al heel wat religieuze kunstobjecten beschikbaar zoals schilderijen, beeldhouwwerken en allerlei andere liturgische voorwerpen. Er is ook het immaterieel erfgoed over kerkelijke rituelen, processies en tradities. Bovendien kunnen we nog een schat aan religieuze kunst ontsluiten die zich in kelders en koffers in de kerken van Meise en omgeving bevindt. De kerk van Rossem is evenwel dringend aan renovatie toe, zowel de binnenkant als de buitenkant. De totale renovatie is op 300.000 euro begroot. Omdat de kerk erkend is als waardevol historisch erfgoed kan tot 60% van de renovatie worden gesubsidieerd door het Agentschap Onroerend Erfgoed van de Vlaamse overheid. Die aanzienlijke subsidie vanuit de Vlaamse Gemeenschap is echter enkel te verantwoorden als de kerk ook een echte gemeenschapsfunctie blijft vervullen. Daarom wil de kerkfabriek in de nabije toekomst nauw samenwerken met Rossem leeft. Die beweging, die twee jaar geleden is ontstaan, bestaat uit een kern van actieve bewoners die allerlei activiteiten in hun deelgemeente organiseren. De middenbeuk van de kerk zou frequenter kunnen worden benut voor concerten, lezingen en andere activiteiten van Rossem leeft’, benadrukt Lagae. Hij vindt het bijzonder positief dat burgers de gemeenschapsfunctie die de kerk vroeger had nu zelf op een eigentijdse manier invullen.