Technologie die de stad slim maakt, je leest het steeds vaker. In krantenberichten, rapporten en beleidsplannen van Vlaamse steden en gemeenten. Is die ‘slimme stad’ alleen maar een eretitel of biedt het voor wie er woont ook concrete voordelen? Wij staken ons licht op bij Living Tomorrow in Vilvoorde. Met TomorrowLab bundelen ze de expertise om steden en gemeenten te ondersteunen in hun smart city-verhaal.

VERHOGEN LEVENSKWALITEIT

‘We spreken van een stad met slimme technologie als we drie doelen bereiken’, vertelt Joachim De Vos, CEO van Living Tomorrow en TomorrowLab en tevens voorzitter van Smart Cities Vlaanderen. ‘Ten eerste het verhogen van de levenskwaliteit van de inwoners. Ten tweede een stap vooruitzetten op het ecologische en duurzame vlak. Ten derde moet de technologie zorgen voor een economisch voordeel, waarbij enerzijds kosten kunnen worden ingeperkt door een grotere efficiëntie en anderzijds door de innovatieve omgeving investeerders worden aangetrokken. Samengevat moet een slimme stad door technologie de efficiëntie van haar werking en het welzijn voor haar inwoners verhogen en de kosten en ecologische voetafdruk reduceren. Daarnaast moet ze haar inwoners via technologie actief en ‘smart’ betrekken bij de werking van de stad.’

Dat laatste is niet onbelangrijk. ‘Een goed voorbeeld daarvan vinden we in het Oost-Vlaamse Aalter. Voor die gemeente hebben we een app ontwikkeld. Daarmee kan de stad haar inwoners informeren, bijvoorbeeld bij wegenwerken. Maar het gaat verder dan dat. Op de website van de gemeente is er een chatbot, waar inwoners al hun vragen kunnen stellen. De robot antwoordt met de informatie die de inwoners nodig hebben. In de straten staan revolutionaire interactieve infoborden. Daarop worden bijvoorbeeld evenementen aangekondigd en met een QR-code kunnen passanten meer informatie opvragen of zich inschrijven terwijl ze passeren. In een volgende fase worden ze uitgerust met allerlei sensoren rond luchtkwaliteit, bewaking en nog meer. Deze drie toepassingen werken mooi met elkaar samen: dat is smart communication. Dat gaan we ook met de stad Vilvoorde ontwikkelen.’

ÉÉN GROTE STAD

Leuk klinkt het allemaal wel, maar toch is het meer dan spielerei. ‘Er zijn een aantal redenen waarom we naar slimme steden kijken. Ten eerste omdat wereldwijd steeds meer mensen in een stad wonen. Vandaag is dat ruim 40% van de wereldbevolking. De verwachting is dat dit in de toekomst zal oplopen tot 70%. Als mensen dicht op elkaar wonen, heeft dat gevolgen. Qua mobiliteit, klimaat, enzovoort. In de zomer wordt het soms ondraaglijk warm in de steden. Zelfs met doden tot gevolg. Slimme klimaatadaptatie dringt zich op. Ook luchtverontreiniging leidt tot doden. Volgens een recente studie van de universiteit van Oxford zijn er in ons land elke dag veertig mensen die sterven door de slechte luchtkwaliteit. Dat zijn maar enkele voorbeelden waarom steden op zoek gaan naar slimme technologie die een oplossing kan bieden voor die problemen. Voor alle duidelijkheid: op wereldschaal moet je Vlaanderen zien als één groot verstedelijkt gebied.’

PRIVACY

Wanneer het gaat over slimme technologie met camera’s en het verzamelen van gegevens klinken vaak bekommernissen rond privacy. Die bezorgdheid deelt De Vos niet. ‘We leven in Europa, het werelddeel waar de privacy van de mensen het best is beschermd. We hebben de GDPR-wetgeving en de privacywetgeving.’

‘Het klopt dat we onze privacy een stukje prijsgeven, maar dat is in het publieke belang. Als misdrijven kunnen worden opgelost door het gebruik van camera’s, hebben de meeste mensen daar geen moeite mee. Apple en Proximus weten ook op elk moment van de dag waar we zijn. Waarom zou de overheid dat dan niet mogen weten? Als bedrijven of gemeenten misbruik zouden maken van die gegevens riskeren ze gigantisch hoge boetes. Misbruik wordt aangepakt, dus voor mij is die privacydiscussie een beetje achterhaald’, besluit De Vos.

EN IN DE RAND?

Voorbeelden van doorgedreven smart citytechnologie in onze regio zijn voorlopig nog zeldzaam, al doen verschillende steden en gemeenten stap voor stap inspanningen om toepassingen van slimme technologie in te voeren. Asse bijvoorbeeld maakt werk van een app, afvalstraten en klimaatvriendelijke energieaanpassingen aan de gemeentegebouwen. In Sint-Pieters-Leeuw gebruikt de politie slimme camera’s met nummerplaatherkenning. Op de fietsroute langs het kanaal tussen Halle en Brussel komen er tegen 2020 slimme verkeerslichten en dynamische ledverlichting die ’s nachts feller brandt als er voorbijgangers worden gedetecteerd.