Iedereen kent het verhaal ondertussen en iedereen denkt er het zijne van. Zo ook partijgenote en collega minister Hilde Crevits die op 7 februari zei dat Joke ooit nog wel minister kan worden, met zo'n staat van dienst. Haar partij haalde het wierookvat voor de ontslagene boven. Het is nauwelijks te vatten waarom dat zo is.

In de tien jaar dat Schauvliege minister was, maakte ze meermaals een onvergeeflijke verspreking. Haar bevoegdheid over leefmilieu vulde ze slecht in. En, erger, ze gaf  blijk van een schrijnend gebrek aan dossierkennis. In de eigen politieke kringen, is men daar blijkbaar niet van op de hoogte. Blijkbaar kwam ze er steeds mee weg. Tot nu.

De grote dossiers, zoals de mislukte boskaart of de zaak Essers, zijn genoegzaam bekend. Wat minder bekend is, zijn bijvoorbeeld de ‘kleinere’ dossiers over de erkenningen van natuurgebieden. Misschien lieten deze dossiers nog de meest wrange smaak na bij de vrijwilligers die zich inzetten voor het milieu.

Waarover gaat het? In Vlaanderen is het zo dat je een natuurgebied officieel moet laten erkennen door de Vlaamse Regering om een in detail uitgewerkt, en door het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) goedgekeurd, beheerplan te mogen uitvoeren. Bij die erkenningen liep het dikwijls mis.

De achterstand van de erkenningen kan je gerust historisch noemen. Daardoor moeten Natuurpunt en de vele vrijwilligers op het terrein zich behelpen met ‘een voorlopig beheer’ van natuurgebieden, in afwachting van de erkenning en de bijhorende subsidies. Dat betekent dat er soms jaren na elkaar een beheer wordt uitgevoerd zonder dat daar enige financiële tegemoetkoming tegenover staat. Met andere woorden: al de betrokken mensen werken allemaal helemaal gratis. Is dat normaal? Nee, dat is niet normaal.

Schauvliege maakte zich sterk dat ze een drastische inhaalbeweging zou uitvoeren. De voorbije acht jaar heeft ze 4.745 ha erkend, gemiddeld ongeveer 600 ha per jaar. Vandaag, februari 2019, is nog steeds meer dan 30%, ongeveer 8.000 ha, van de door Natuurpunt beheerde natuurgebieden in Vlaanderen niet erkend. Dat betekent dat alle vrijwilligers die ze beheren, en dat moet want anders krijg je binnen de kortste keren overal bos, voor hun werk geen enkele cent zien.

Een praktisch voorbeeld in de buurt van de Rand illustreert het treffend. Het Bos van Aa is in Zemst en ver daarbuiten een begrip omdat het een groot en zeer biodivers natuurgebied is. De lokale vrijwilligers dienden begin 2016 een beheerplan in bij de toenmalige minister. Pas half 2018 kwam er de uiteindelijke erkenning, en dat pas nadat een bevriend burgemeester daarop had aangedrongen.

Die vrijwilligers beheerden het gebied van 132 ha al ‘voorlopig’ sinds 2013. Dus: vijf jaar lang beheerden ze een gebied ter grootte van pakweg 250 voetbalvelden zonder enige financiële tegemoetkoming van de Vlaamse overheid. En het duurde twee en een half jaar na de officiële indiening eer de erkenning er was. Beste vrijwilliger, begin er maar aan.

Misschien vat de mening van de talloze ambtenaren die ik in die periode sprak nog het best samen hoe belabberd de toestand onder minister Schauvliege wel was. Niemand, maar dan ook niemand, heb ik enig positief woord over haar horen zeggen. Dat kan toch tellen, niet?

Of opvolger Koen Van den Heuvel het beter zal doen, is in deze zelfs geen item. De man kan hooguit nog wat dossiertjes uit de brand slepen tot de volgende verkiezingen van eind mei. We zijn heel benieuwd wie we daarna als minister van Leefmilieu zullen krijgen. Hopelijk eentje die de opgelopen schade van de voorbij tien jaar in één legislatuur ongedaan kan maken. Maar dat lijkt zo goed als onmogelijk, tenzij het om een Hercules of Herculine zou gaan. En die heb ik tot hiertoe nog niet gezien...