01 feb '19

Zorgdorp in het dorp

10128
door Gerard Hautekeur
Op de plaats van de vroegere bedrijfssite Makady in Groot-Bijgaarden komt een intergenerationeel woonproject. Het geplande ‘Bijgaardenhof’ wordt een zorgdorp dat nauw zal aansluiten bij de bestaande dorpskern.

Aan de wieg van het Bijgaardenhof staan Peter De Meuter en Katy De Metselaer. Nadat ze met hun horecadistributiebedrijf verhuisden naar een meer geschikte locatie in Dilbeek kwam de Makadysite met verschillende bedrijfsgebouwen vrij. Als privé-eigenaars van dit vrij ruime gebied van 7.700 m² hebben ze vanaf het begin geijverd voor een intergenerationeel woonproject.

PILOOTPROJECT

‘Het was meteen onze ambitie om er een woonproject te realiseren waar jonge mensen, gezinnen met kinderen, ouderen met een beperkte zorgvraag en mensen met een lichte beperking maximaal zelfstandig kunnen wonen. Het woonproject moet beschikken over de nodige zorgvoorzieningen en borg staan voor een zorg op maat. Naast professionele assistentie kunnen mensen elkaar ook op vrijwillige basis bijstaan. Peter en Katy, die zelf een zoon hebben die visueel beperkt is, zijn ervan overtuigd dat een zorgdorp een oplossing kan bieden voor ouders met een kind dat een beperking heeft en andere mensen die zorg behoeven. De verschillende generaties kunnen veel voor elkaar betekenen. Een jong koppel dat onverwacht moet overwerken, kan een beroep doen op oudere bewoners om hun kind op te halen of eventjes voor opvang zorgen. En omgekeerd, een jong gezin kan samen met minder mobiele ouderen boodschappen doen of naar een activiteit gaan. De aandacht, het gezelschap, de ontmoeting en de wederzijdse hulp maken de essentie uit van een zorgdorp.’ 

Het stak de initiatiefnemers een hart onder de riem dat hun woonconcept werd erkend als pilootproject ‘onzichtbare en betaalbare zorg op maat’, na een projectoproep van Vlaams Minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) en de toenmalige Vlaamse Bouwmeester. 

DRAAGVLAK

Peter en Katy gaan er prat op dat hun familiebedrijf altijd in een goede  verstandhouding heeft geleefd met de omwonenden. ‘We gingen in gesprek met de buurt over de herbestemming. De mensen gaven daarbij duidelijk te kennen dat ze een woonfunctie verkiezen boven nieuwe commerciële vestigingen.’ Ook de gemeente Dilbeek heeft werk gemaakt van een groot draagvlak en coördineerde de formele inspraak. Het betrok de bestaande adviesraden bij de uittekening van het Masterplan en het Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) en organiseerde een infomarkt en informatievergaderingen voor de buurt. Op die manier ontstond een breed draagvlak in de buurt en de gemeente. Eind december 2018 werd het gemeentelijk RUP unaniem goedgekeurd door de gemeenteraad van Dilbeek. 

RUP

‘Het RUP schept het kader voor het project van intergenerationeel wonen of het zogenaamde levensloopbestending wonen’, verduidelijkt Dirk De Loecker van het bureau Plan Plus, dat in opdracht van het gemeentebestuur het ontwerp RUP heeft opgemaakt. ‘Het RUP voorziet in een variatie van woningen. Het regulier wonen en het zorgwonen bestaat uit een combinatie van eengezinswoningen, meergezinswoningen en zorgwoningen. Het gaat niet om vrijblijvende principes, want de percentages voor bepaalde woontypes zijn vastgelegd. Zo moet minimaal 35% van de woonentiteiten bestemd zijn voor zorgwonen en minimaal 15% van de wooneenheden moet bestaan uit eengezinswoningen. De focus ligt op wonen, maar er wordt ook ruimte voorzien voor lokale diensten en kleinschalige voorzieningen zowel voor de nieuwe bewoners als de huidige bewoners uit de buurt. We denken hierbij aan een crèche, een wassalon en strijkdienst, ouderenhulp. Ook bepaalde vormen van deeleconomie willen we aanmoedigen, zoals auto- en fietsdelen.’

TOEGANKELIJK

In het woonproject zijn mobiliteit en toegankelijkheid van groot belang. Daarbij staan de zachte weggebruikers centraal. Dankzij de geplande voetpaden zullen de bewoners van de bestaande Hazelaarwijk via het Bijgaardenhof binnendoor naar het centrum kunnen stappen. Het nieuwe woonproject wordt autovrij. Op de publieke ruimte is er geen parkeerplaats voor auto’s. Woningen blijven wel toegankelijk met de auto voor het laden en lossen van goederen. Het gemotoriseerde verkeer wordt naar een ondergrondse parkeerplaats geleid. Bewoners kunnen bovendien gebruik maken van het aanwezig openbaar vervoer met trein, tram en bus. Ook dit bepaalt mee de aantrekkelijkheid en de woonkwaliteit van het geplande Bijgaardenhof.