De woningen worden gebouwd rond een stalen frame waarin houten panelen worden geplaatst. Elke wooneenheid is 22 m² en beschikt over een badkamer, een kitchenette, een slaapkamer en een living. In afwachting van de bouw van een wijkhuis door het gemeentebestuur komen er op het terrein twee clusters van vier wooneenheden. Daarnaast is er een gemeenschappelijke leef- en ontmoetingsruimte.

Geraldine Bruyneel en Tineke Van Heesvelde van Samenlevingsopbouw Brussel lichten het ontwerp toe tijdens een tentoonstelling op de hoogste verdieping in de leegstaande Brusselse WTC-toren. Ze zijn enthousiast over de grote belangstelling. De experimenten zijn niet bedacht vanuit een ivoren toren, integendeel. Samenlevingsopbouw werkt hiervoor nauw samen met een architect, met onderzoekster Aurelie De Smet, professoren Burak Pak en Yves Schoonjans van Sint-Lucas Architectuur van de KULeuven en studenten van dit departement. ‘De toekomstige bewoners van dit proefproject zijn thuisloze mannen. In andere projecten krijgen thuisloze vrouwen en kinderen voorrang. Voor maatschappelijk kwetsbare groepen wordt meestal alles voor hen bedisseld. In dit project daarentegen zijn de hoofdrolspelers Jéremy, Dennis, Marc, Arno, Christophe, Yannick, Benoit en Omar. Het gaat om thuislozen uit Brusselse onthaaltehuizen.’

TALENTEN 

‘We gaan uit van hun capaciteiten,’ benadrukt Bruyneel. ‘Studenten van Sint-Lucas Architectuur maakten een eerste screening van 120 braakliggende terreinen. Samen met de studenten hebben thuislozen een dertigtal terreinen bezocht en beoordeeld. Zij hebben bijvoorbeeld geen baat bij afgelegen locaties op een industrieterrein. Studenten hebben onder supervisie van de architect de ontwerpen voor de woning besproken met de toekomstige bewoners. Het definitieve ontwerp weerspiegelt hun woonwensen. De bedoeling is dat thuislozen zelf mee kunnen bouwen aan de eigen woning. Van de acht toekomstige bewoners volgen er drie een opleiding in houtbewerking bij het sociale economiebedrijf Atelier Groot Eiland. Het project beperkt zich niet tot een technische oplossing voor de woonnoden. Er is de individuele begeleiding door het Centrum Algemeen Welzijn. Samenlevingsopbouw zorgt voor de groepsbegeleiding. Ze ondersteunen ook de interactie tussen de toekomstige bewoners en de buurt. Zo kunnen de bewoners in de collectieve ruimte activiteiten organiseren voor de buurt. Het zal hun integratie ongetwijfeld verhogen.’

HEFBOOM 

Met financiële steun van de Koning Boudewijnstichting en Innoviris Cocreate van het Brusselse Gewest financiert Samenlevingsopbouw de onderzoekskosten. Elke wooneenheid kost 45.000 euro, alles  inbegrepen. Tijdens hun tijdelijk verblijf betalen de bewoners geen huur, wel een bijdrage in de kosten. Het mag niet bij een experiment blijven. Samenlevingsopbouw verkent nu zowel openbare als privéterreinen. De eigenaar heeft trouwens voordeel bij een tijdelijke bestemming. Hij hoeft geen leegstandsbelasting te betalen en heeft geen last van sluikstorten. Met de meer dan 400 ha leegstaande terreinen in Brussel biedt het project perspectieven. De nood is hoog. La Strada, het steunpunt voor thuislozen in Brussel, telt meer dan 4.000 dak- en thuislozen in het Brussels Gewest. Het aantal is op acht jaar verdubbeld.