01 jun '18

Zeggen waar het op staat

6835
door Tom Peeters
De crewleden van STIKSTOF ademen Brussel, ze zitten middenin de stad. Dat blijft kleven na het beluisteren van Overlast, het album van de doorbraak voor deze hip-hopvrijbuiters, waarvan sommigen met roots in de Rand.

'Alles wat er gezegd wordt op onze nieuwe plaat is heel direct,’ zegt Astrofisiks, één van de drie mc’s van de Brusselse hip-hopcrew. Het contrast met de vaak omfloerste taal van politici is groot. ‘Hip-hop windt nergens doekjes om.’ Astrofisiks, kortweg Astro, heet in het echte leven Paulo Rietjens. Hij werd geboren in Asse, groeide op in Molenbeek en Sint-Agatha-Berchem. Naast een van de drie rappers is hij ook hofleverancier van beats voor het collectief, dat verder bestaat uit Jasper ‘Jazz’ De Ridder, Joris ‘DJ Vega’ Ghysens en Gorik ‘Zwangere Guy’ Van Oudheusden. Die laatste woonde tijdens zijn jeugd onder andere in Zellik, Lembeek en Buizingen, en is de enige van het gezelschap die ook al een soloplaat uitbracht.

KRUISBESTUIVING

Nu voelen zij zich rasechte Brusselaars, die als koerier, jeugdwerker en/of hiphop-fan de stad van binnenuit kennen. STIKSTOF was rond 2010 de eerste groep die in het Nederlands ging rappen in een overwegend Franstalige scene. Elke nieuwe plaat gingen hun skills er op vooruit en werd hun publiek groter. Zij waren het die Roméo Elvis, de nieuwe koning van de Franstalige rap, introduceerden in Vlaanderen, en daarmee de kruisbestuiving tussen Brusselse rappers, Frans- en Nederlandstalig, bestendigden.

Op hun eerste plaat was Brussel Bruisend al een statement tegen ‘dwaze Vlaamstaligen, die met de vlag zwaaien’ en het Brusselse gewest zien ‘als een broei-bad van buitenlandse pest’. ‘Ik zie het nut niet om het kleinste land ter wereld / Te herverdelen in individuele delen’. ‘Live cut ik op dat stukje tekst de muziek vaak even weg, zodat iedereen het goed verstaan heeft’, lacht DJ Vega. Het is die gedeelde en onverbloemde liefde voor stad en hip-hop die de groep samenbracht. ‘Een stad waar je zo vrij kan zijn, maar volgens velen niets kunt doen, daar maken wij het beste van’, zegt Zwangere Guy.

MET TWEE VOETEN IN DE MAATSCHAPPIJ

Het verschil met de politiek lijkt groot. ‘Zij verliezen buurten met de jaren / Wij squatten daar wat ze achterlaten / Zij privatiseren publieke plaatsen / Wij leggen de schuld bij de juiste daders / Onze formule verenigt communes’, leggen de rappers op de titeltrack van hun nieuwe plaat uit hoe hun aanpak verschilt met die van de autoriteiten. ‘Het is niet zo dat we in een kring gaan zitten en dan beslissen waar we het over zullen hebben’, zegt Zwangere Guy. ‘Het verloopt veel organischer. De stad voedt ons, en hip-hop blijft daarbij een belangrijke inspiratiebron. Niet het uiterlijke vertoon van een Lil Pump met zijn ‘Gucci Gang’, maar hiphop die met twee voeten in de maatschappij staat en zijn verantwoordelijkheid opneemt.’

staat en zijn verantwoordelijkheid opneemt.’ ‘Macht is iets vuil / geef het niet aan de verkeerde’, sensibiliseert Jazz op de titeltrack. En ‘Fuck het systeem / maar ’t tij kan nog keren’. ‘De omstandigheden nopen ons er toe een standpunt in te nemen’, zegt Astro. Hij heeft het over de teloorgang van speelplekken voor muzikanten in Brussel, maar ook over de vele hoofdstedelijke schandalen en de voortdurende polarisering. ‘Als we door iets geïrriteerd worden, sociale onrechtvaardigheid of ongelijkheid, dan stoppen we dat in een tekst’, zegt Jazz. ‘We willen niet preken voor of tegen een politieke partij, maar hebben de plicht om onze stem te verheffen als het de verkeerde kant uitgaat.’

‘Want onze hoofdstad verdient beter. Volgens het cliché is Brussel vuil, vreemd en onveilig’, hoor je een nieuwsanker voorlezen tussen de raps en de beats. DJ Vega had dat met zijn gsm opgenomen van Canvas. Jazz wil dit soort vooroordelen counteren. Ik vermoed dat we opvallen omdat de huidige generatie muzikanten vooral uit de echte wereld wil vluchten, terwijl wij keihard in de wereld blijven.

 STIKSTOF speelt o.a. op zondag 1 juli op Couleur Café op het festivalterrein aan het Atomium Square in Laken. www.couleurcafe.be