De prognoses op basis van de cijfers van de Studiedienst van de Vlaamse regering zijn duidelijk: onze regio slibt razendsnel dicht, niet alleen op vlak van autoverkeer, maar ook op vlak van bevolkingsdichtheid. In 2017 bedraagt de bevolkingsdichtheid van de negentien gemeenten van de Vlaamse Rand samen 891 inwoners per km²; in Vlaanderen is dat iets meer dan de helft, of 481 inwoners per km².

Tien van de negentien gemeenten in de Rand hebben een hogere bevolkingsdichtheid dan het gemiddelde van de regio, met als stevige uitschieters Kraainem, Drogenbos, Wezembeek-Oppem, Vilvoorde. We leven hier dus behoorlijk op elkaar. Niet voor niets willen we die stukjes open ruimte behouden. 

Daarbij komt dat op vijftien jaar tijd de bevolking van de regio met 10,5 procent zal toenemen. De groei gaat aan zo’n spectaculaire snelheid dat gemeenten en Vlaamse overheid met heel wat uitdagingen geconfronteerd zullen worden. Denk maar aan mobiliteit en huisvesting, maar ook aan basisinfrastructuur voor onderwijs, welzijn en ontspanning.

DE VOORSPELLING

De zogenaamde tewerkstellingsgemeenten in het noordoosten van de regio groeien spectaculair. Naast Vilvoorde (25,3%) en Machelen (21,3%) zullen ook Zaventem (15,4%) en Grimbergen (13,7%) een sterke groei kennen. In het westen van de regio groeit de bevolking van Asse (14,3%), Sint-Pieters-Leeuw (13,5%) en Dilbeek (7%) snel aan, maar ook een semi-rurale gemeente als Merchtem kent een forse groei van net geen tien procent.

Opvallend is ook de eerder geringe stijging van de bevolking in de druivengemeenten ten aanzien van de andere gemeenten in de Rand: Tervuren (2,1%), Overijse (4,5%) en Hoeilaart (4,9%). Een beetje vreemde eend in de bijt is Beersel met een aangroei van 4,4%, en natuurlijk Meise waarvoor de prognose, als enige gemeente in de Rand, op een zeer lichte daling wijst (- 0,2%).

DE ZES

In de faciliteitengemeenten is het beeld anders en divers. Hoewel de bevolking van deze gemeenten het laatste jaar slechts lichtjes is gestegen of gedaald, zien we met de blik op 2030 voor Wemmel (13%) en Drogenbos (11,9%) een stevige groei, voor de andere faciliteitengemeenten een matige tot zwakke: Linkebeek (3,2%), Kraainem (2,8%), Sint-Genesius-Rode (2%) en Wezembeek-Oppem (1,8%).

Louter op basis van de bevolkingscijfers hebben een aantal grotere gemeenten in het noordoosten en het westen van de regio een bevolkingsaantal dat in aanmerking komt om een ‘centrumstad’ te zijn.

Het zijn natuurlijk kleine gemeenten met in absolute cijfers een laag bevolkingsaantal en een apart statuut, maar die - Sint-Genesius-Rode (801 inwoners/km2) uitgezonderd - in 2017 al opvallend veel dichter bevolkt zijn dan de rest van de Rand. Voor Kraainem (2.353 inwoners/km2), Drogenbos (2.191), Wezembeek-Oppem (2.060) en Wemmel (1.845) is dat vandaag zelfs meer dan het dubbele van de gemiddelde bevolkingsdichtheid (891), voor Linkebeek is dat 1.138 inwoners per km².

DE TOEKOMST

Met al deze cijfers in het achterhoofd kunnen we alleen maar hopen dat de beleidsinspanningen voor de Rand worden volgehouden en dat hier en daar een versnelling hoger wordt geschakeld. Volgens de Vlaamse regering heeft onze regio geen centrumstad, hoewel volgens veel waarnemers Vilvoorde en, net buiten de Rand, ook Halle die rol wel spelen.

Het Toekomstforum van de burgemeesters uit Halle-Vilvoorde opperde al het idee om de hele regio als een ‘centrumstad’ te beschouwen, al kan je je bij vele gemeenten in de Rand niet echt een stadsgevoel voorstellen, en sommigen willen dat ook expliciet niet.

En toch. Louter op basis van de bevolkingscijfers hebben een aantal grotere gemeenten in het noordoosten en het westen van de regio een bevolkingsaantal dat in aanmerking komt om een ‘centrumstad’ te zijn. Zo tellen Vilvoorde en buurgemeenten Grimbergen en Machelen op dit moment samen 95.818 inwoners (in 2030: 111.295 inwoners), Dilbeek en buurgemeenten Asse en Sint-Pieters-Leeuw tellen momenteel samen 108.488 inwoners (in 2030: 117.561 inwoners). Hoorde ik enkele maanden geleden niet dat de stad Leuven fier zijn honderdduizendste inwoner welkom heette?