Op 27 september hield Brussels Airport Company (BAC), onder voorzitterschap van ere-ambassadeur Lode Willems, de eerste van vier dialoogsessies over haar zogenaamde Strategische Visie 2040, een ambitieus project waarmee de luchthaven de verwachte groei in de luchtvaart de komende vijfentwintig jaar wil opvangen.

BAC selecteerde voor deze gesprekken, die de naam Forum 2040 meekreeg, tachtig vertegenwoordigers van lokale besturen, omwonenden, actiegroepen, bedrijven en experten. Tijdens de eerste sessie werd het aspect mobiliteit van, naar en op de luchthaven behandeld.

Forum 2040 is geen onderhandeling, wel een overlegplatform waarin iedereen luistert naar de verschillende visies, bezorgdheden en standpunten. De luchthaven uitbater engageert zich om op basis van deze gesprekken haar visie eventueel te verfijnen en waar nodig bij te sturen, maar benadrukt dat het uiteindelijk aan de politiek is om knopen door te hakken. 

ANTWOORDEN OP DE GROEI

BAC wil met haar Strategische Visie anticiperen op de wereldwijde, sterke groei van het vliegtuigverkeer. Die zal groter zijn dan de verwachte economische groei van 2,9 procent per jaar. ‘De komende twintig jaar zal het passagiersvervoer naar verwachting elk jaar wereldwijd toenemen met 3,8 procent; het goederentransport zelfs met 4,7 procent.

Verschillende buitenlandse luchthavens, ook in onze buurlanden, hebben nu al grote strategische investeringen aangekondigd om te beantwoorden aan die groeiende marktvraag’, aldus de luchthavenuitbater. Het plan heeft volgens BAC de potentie om de rol van de luchthaven als tweede economische groeipool van België drastisch te versterken en het aantal rechtstreekse en onrechtstreekse banen op en rond de luchthaven tegen 2040 te verdubbelen tot 120.000. 

Een eerste belangrijk streefdoel in de Strategische Visie is de verhoging van de capaciteit van de luchthaven tijdens piekuren. Momenteel zijn bij normale weersomstandigheden 74 bewegingen per uur mogelijk. Om aan de toekomstige vraag te voldoen, zal dit tegen 2025 verhoogd moeten worden tot 84 en tegen 2040 tot 93. Om dit te bereiken, werd de aanleg van een vierde start- en landingsbaan overwogen maar terug afgevoerd omdat dit een te grote ruimtelijke en sociale impact heeft.

Om aan 84 bewegingen per uur te geraken, wil men in een eerste fase het gebruik van de huidige baaninfrastructuur optimaliseren. In een tweede fase wil BAC ze uitbreiden door of een verlenging van de taxiweg naar de bestaande baan 07/25L of een verlenging van deze taxiweg én baan met 900 meter in de richting van Erps-Kwerps. Beide scenario’s kunnen de luchthavencapaciteit verhogen tot de gewenste 93 bewegingen per uur. 

Om het reizigerscomfort te verhogen wil BAC twee bijkomende pieren aanleggen: pier A West tegen 2023 en pier C tegen 2030. Brucargo wordt verder ontwikkeld tot een modern logistiek centrum. Tegen 2040 wil men een nieuwe bedrijvenzone realiseren. Op vlak van mobiliteit wil men het percentage passagiers en luchthavenmedewerkers dat met het openbaar vervoer of de fiets naar de luchthaven komt, verhogen van 30 tot 50 procent.

Forum 2040 is geen onderhandeling, wel een overlegplatform.

Naast een verdere uitbouw van het openbaar vervoer wil men dat er werk gemaakt wordt van goede, veilige aaneengesloten fietspaden. Met de taxisector wil men overeenkomsten sluiten over betalingsfaciliteiten (credit card), goede wachtinfrastructuur, vaste tarieven naar de grootste steden in ons land.

Om de Ring rond Brussel te ontlasten, wordt gepleit voor een extra ontsluiting tussen de E40 en de zuidelijke zone van de luchthaven, parkings op verdere afstand van de luchthaven die rechtstreeks bereikbaar zijn vanaf de E19 en E40 en met een automatische, zelfrijdende shuttle passagiers van en naar de terminal brengen.

IK BEN VOOR

Al van bij de bekendmaking van de Strategische Visie eind 2016 waren de meningen over het plan sterk verdeeld. Omwille van de tewerkstellingskansen schaarde VOKA Kamer van Koophandel zich meteen achter het plan. ‘De concurrentie uit onze buurlanden is enorm. De voorbije jaren groeiden de luchthavens daar, terwijl de onzekerheid en politieke blokkades in ons land ervoor zorgden dat we de boot misten. Dat kunnen we ons niet meer permitteren’, aldus Peter Van Biesbroeck van VOKA Vlaams-Brabant, voor wie ‘dit innovatieve plan een vertrekpunt kan zijn om met een open geest naar een gedragen oplossing te zoeken’.

Ook vanuit vakbondszijde werd positief gereageerd. ACV-Transcom juicht toe dat Brussels Airport nadenkt over haar groei op middellange en lange termijn, maar vraagt zich wel af of de beloofde bijkomende banen kwalitatief goede tewerkstelling zal zijn en Brussels Airport niet te veel energie steekt in bijkomende infrastructuur zoals kantoren en vergaderaccommodatie en de bereikbaarheid ervan.

IK BEN TEGEN

Tegen de mogelijke verlenging van de baan 07R/25L kwam er uit Kortenberg en omgeving meteen fel protest omdat dit delen van Erps-Kwerps onleefbaar zou maken. Volgens het Burgerforum Vlaanderen, dat bewonerscomités groepeert uit Steenokkerzeel (Zone-S), Kortenberg (Decibel25L) en Sterrebeek (Sterrebeek 2000), zijn plannen als het verlengen van de taxi- en landingsbaan niet nodig als Brussels Airport het vliegen buiten de piekuren zou stimuleren.

Deze groepering weigerde overigens zijn medewerking aan het Forum 2040 omdat de geboden keuze tussen verlenging van de taxiweg of van de baan 07R/25L neerkomt ‘op kiezen tussen pest en cholera’. Realisatie van deze uitbreidingsplannen zou ook volgens Natuurpunt Kortenberg resulteren ‘in een marginalisering van deze streek’. Ook de Boerenbond waarschuwde dat een verlenging van de piste 25L gepaard zal gaan met ‘een grote aantasting van waardevol landbouwgebied’.

‘Het toekomstplan heeft pas een kans op slagen als de vluchten billijk worden verdeeld over de verschillende regio’s.’

In een brief aan de voorzitter van Forum 2040 uit ook het Vlaams-Brabantse Platform Luchthavenregio twijfels bij de noodzaak om de baaninfrastructuur aan te passen. Naast het beter kunnen verwerken van pieken vermoedt het Platform dat men de uitbreiding ook wil doorvoeren ‘om vluchten anders te kunnen oriënteren’.

Lees: ‘Om vluchten boven bepaalde gebieden beter te kunnen weren’, aldus de brief die ondertekend is door gouverneur Lodewijk De Witte, provincieraadsvoorzitter Chris Taes, Luc Wynant, voorzitter van het Toekomstforum Halle-Vilvoorde en Hans Eyssen, voorzitter van het Burgemeestersoverleg Oost-Brabant. Het Platform vraagt in de brief ‘het toekomstige exploitatiemodel maximaal af te stemmen op de huidige startbaanconfiguratie’.

Ook CD&V-kamerlid Eric Van Rompuy uit Sterrebeek waarschuwde er al eerder voor dat de voorgestelde verlenging BAC de mogelijkheid biedt om vluchten boven Brussel te verschuiven naar het oosten van de Vlaamse Rand.

PARTICIPATIE?

In haar brief pleit het Vlaams-Brabantse Platform Luchthavenregio voorts ‘voor meer tijd voor een echte, grondige dialoog’. ‘De aangekondigde methodologie biedt onvoldoende garanties dat de complexe problematiek van de luchthaven en zijn toekomstige ontwikkelingen met 80-koppige Forum 2040 echt in de diepte zal worden aangepakt.

Het beknopte programma zal de verschillende meningen en invalshoeken wel inventariseren, maar biedt geen ruimte voor een kwalitatief participatietraject dat het draagvlak voor het masterplan bij de inwoners en andere stakeholders daad-werkelijk kan verhogen’, aldus gouverneur Lodewijk De Witte en co. Een gedragen consensus over het toekomstplan van de luchthaven is volgens het Platform overigens niet mogelijk ‘zonder absolute duidelijkheid over een billijke verdeling van de vluchten over de verschillende gewesten’.

EERSTE SESSIE

Uit het verslag van de eerste themasessie over mobiliteit blijkt dat de deelnemers alvast heel wat ideeën naar voren hebben gebracht. Zo was er een algemene consensus over het feit dat het openbaar vervoer zowel qua frequentie, stiptheid, comfort en prijs geoptimaliseerd moet worden.

Vanuit verschillende hoeken werd bijvoorbeeld gepleit om de diabolotaks op de trein naar de luchthaven te integreren in het vliegticket en deze voor andere reizigers af te schaffen. Waarom bijvoorbeeld ook de metro niet doortrekken tot aan de luchthaven en nachtelijk openbaar vervoer voorzien?

Een vrij ruime consensus was er ook over de invoering van één enkel ticket voor alle openbare vervoersmiddelen. Om de reizigersstromen in te perken werd onder meer gepleit om Nederlandse passagiers aan de grens op te vangen en met een shuttlebus naar de luchthaven te voeren. Enkele burgemeesters vroegen duidelijkheid over de ontsluiting via de E40 en verwezen naar de onrust hierover bij de omwonenden.