‘Fijn om te zien
dat je werk effect heeft’
Als kind was ik gepakt door tv-beelden van ondervoede Afrikaanse kinderen. Ik zag hun dikke buikjes en de vliegen rond hun ogen en ik wist dat ik later mensen wilde helpen.’ Nog altijd met dezelfde gedachte begon ze geneeskunde te studeren. ‘Ik herinner me de eerste dag van mijn allereerste stage nog goed. Ik ging aan de slag op de afdeling chirurgie. Het was druk en ze hadden opeens dringend extra assistentie nodig tijdens een ingreep. Ik was nog nooit in het operatiekwartier geweest, moest zelfs de weg nog vragen. Zodra ik er aankwam, voelde ik de adrenaline. Ik werd op slag verliefd op chirurgie. De man die ik had geopereerd, werd nadien beter. Super vond ik dat. Later begreep ik dat het een routine-ingreep was, maar op dat moment voelde het alsof ik een mirakel had verricht. Ik heb nooit nog getwijfeld over mijn specialisatie.’
ZIEKTE VAN DE 21E EEUW
De Vogelaere legde zich toe op abdominale chirurgie. ‘Dat wil zeggen dat je alle ingrepen in de buik onder controle hebt. Stilaan ben ik geëvolueerd in de richting van de obesitaschirurgie. Ik voer verscheidene types vermageringsingrepen uit. Obesitas wordt wel eens de ziekte van de 21e eeuw genoemd. Ik merk inderdaad dat het probleem de laatste jaren toeneemt. In België opereren we jaarlijks 10.000 tot 12.000 patiënten. Niet niks, als je weet dat een vermageringsoperatie nooit de eerste keuze is. Pas als dieet, beweging en verandering van levensstijl geen soelaas brengen, wordt opereren een optie.’
Personen die in aanmerking komen voor een vermageringsingreep lijden aan morbide obesitas, een extreme vorm van zwaarlijvigheid. Ze hebben een Body Mass Index of BMI (gewicht gedeeld door het kwadraat van de lengte) van meer dan 40, terwijl een normale BMI de 25 niet zou mogen overschrijden. ‘Een maagverkleining draait om veel meer dan gewicht verliezen. We krijgen vaak erg zieke patiënten over de vloer. Naast hun obesitas kampen ze meestal ook met suikerziekte, pijnlijke gewrichten, hoge bloeddruk of hoge cholesterolwaarden die ertoe kunnen leiden dat de bloedvaten dichtslibben.’
EEN HEEL NIEUW MENS
‘Jammer genoeg worden obese mensen dikwijls met de vinger gewezen.’ Dat zou ze graag anders zien. ‘We zouden er veel meer over moeten praten, want we weten waar we naartoe gaan. 40 tot 50% van de Belgische volwassenen is zwaarlijvig, 20% is obees. Ook onze kinderen worden almaar dikker. Dat vind ik bijzonder verontrustend. In de automaten op school zouden appelen, wortelen en water moeten zitten in plaats van snoep en frisdrank. Sport zou meer gestimuleerd moeten worden, terwijl scholen de zwemlessen nu juist afschaffen.
Preventie is ontzettend belangrijk, maar voor sommige mensen komt die te laat. Als zij – vaak na een half leven van mislukte diëten – bij een chirurg terechtkomen en een ingreep ondergaan, zie je ze vaak openbloeien. Het is fijn voor een arts om te zien dat je werk effect heeft. Je patiënten veranderen in gezonde, gelukkige mensen met een normaal lichaamsgewicht. Je verbetert hun levenskwaliteit en verlengt hun levensduur. Personen met obesitas worden gemiddeld tien jaar minder oud.’
Het ergste wat een chirurg kan doen, is een patiënt opereren en hem dan loslaten, vindt De Vogelaere. 'Ik volg mijn patiënten op, tot jaren nadien.'
Obesitaschirurgen krijgen dankbare patiënten voor zich. ‘Sommige patiënten zijn sociaal volledig geïsoleerd en kunnen fysiek geen kant meer op. Ze kunnen geen trappen meer doen, komen hun huis nauwelijks uit, ze kunnen hun veters niet meer strikken, hun werk niet meer uitvoeren. Na hun operatie vallen ze stilaan terug op een normaal gewicht, ze kunnen weer bewegen, sommigen vinden opnieuw werk of raken van een depressie verlost en zien hun toekomst weer hoopvol tegemoet.’
Het ergste wat een chirurg kan doen, is een patiënt opereren en hem dan loslaten, vindt De Vogelaere. ‘Ik volg mijn patiënten op, tot jaren nadien. De operatie is geen eindpunt, maar een beginpunt. Een blijvend resultaat is een proces voor het leven. De patiënten moeten hun eetgewoonten aanpassen en meer bewegen. Hun hele leven verandert en ze krijgen een totaal ander lichaam. Sommige mensen hebben het daar moeilijk mee. Daarom zijn opvolging en de richtlijnen die we geven zo belangrijk.’
LEKKER ETEN NA EEN MAAGVERKLEINING
druk in de rekken. ‘Ik krijg mails van personen die ik totaal niet ken, om me te bedanken voor de recepten en de tips die ik in het boek geef.’
Ze denkt aan een opvolger, niet alleen omwille van het onverhoopte succes, maar vooral om het taboe over obesitas te doorbreken. ‘En natuurlijk omdat ik veel plezier heb beleefd aan de samenstelling van het eerste boek. Ik ben aan het fornuis gaan staan en ben eraan begonnen. Door mijn ervaring weet ik welke producten de patiënten wel en niet goed verdragen. Zo raad ik in het boek aan om het vel en de pitjes van tomaten en pepers te verwijderen. Ook vetten en suikers worden tot een minimum beperkt. Mensen met een maagverkleining verteren slecht rood vlees: steak met frieten zul je er dus niet in vinden.’
‘Een maagverkleining draait om veel meer dan gewichtsverlies. Je maakt van een obese, zieke patiënt een gezonde en gelukkige mens.’
Wel chocomousse en crème brûlée. ‘Desserts mogen erbij. Maar de chocomousse maak ik zonder slagroom, met zoetmiddel in plaats van suiker en alleen het eiwit. Dat maakt hem iets minder romig, maar je kunt wel een keer chocolade eten en het is ook gewoon lekker. Voor de rest vind je bij de desserts vooral recepten met fruit en zuivel. Als je maar kleine hoeveelheden kunt eten, is het belangrijk dat wat je eet gezond en evenwichtig is, met voldoende vitaminen en calcium.’
In het boek staan geen moeilijke gerechten, maar dagelijkse kost, waarvan het hele gezin kan mee-eten. Erwtensoep met venkel en gebakken spekjes. Gekruide balletjes met wortelpuree. Quiche met scampi en broccoli. Kabeljauw met gebakken champignons. ‘Sommige patiënten zijn het niet meer gewend om gewone dingen te eten; obese mensen grijpen snel naar junkfood. Hen wil ik tonen dat gezonde voeding ook lekker en gemakkelijk te bereiden is.’
