Volgens Gerda Hanssens uit Dworp is Het ABC van ontstressen een eenvoudige methode die iedereen kan leren. Het vergt bovendien weinig tijd. Jezelf ontstressen in minder dan vijf minuten is de toepasselijke titel van het handboek van Marina Riemslagh dat aan de basis ligt van deze methode. Hanssens vertelt dat ze jarenlang een panische angst had voor katten en honden en hoe dit haar leven overheerste. ‘Ik durfde niet meer gaan wandelen of fietsen. Het vermijdingsgedrag speelde mij parten tot ik dankzij de ontstressmethode definitief van die angst werd verlost. Het zette mij ertoe aan om de cursus bij Riemslagh te volgen en nadien zelf groepen op te leiden en mensen individueel te begeleiden. Sinds vijf jaar organiseer ik samen met Jean Vandersmissen workshops over ontstressen voor verpleegkundigen, leerkrachten en andere belangstellenden. Ik leer ook leerlingen op de school waar ik les geef hoe ze zich definitief van stress kunnen ontdoen.‘ Hanssens geeft Frans in het secundair onderwijs. Van opleiding is ze licentiaat vertaler Nederlands-Frans-Engels, maar haar interesse voor de medische wereld is een constante in haar leven. We volgen met haar een info- en werksessie in de klas derde jaar natuurwetenschappen aan het Heilig Hart College in Halle.

Linker- en rechterhersenhelft

In de klas legt Hanssens Het ABC van ontstressen uit en aansluitend doen de leerlingen in groep enkele oefeningen. Ze vraagt de leerlingen om zich in te beelden dat ze ’s avonds alleen in een klein, donker steegje wandelen. ‘Wat als je plots voetstappen achter jou meent te horen? Ineens ga je veel sneller stappen, krijg je het benauwd of breekt het angstzweet je uit. Voor de manier waarop je lichaam reageert, maakt het echter geen verschil of er echt voetstappen te horen zijn of niet, want het denken bepaalt hoe we ons voelen. Het (denkbeeldige) gevaar roept gevoelens van angst op en veroorzaakt stress. Met andere woorden het is ons brein dat maakt dat we ons onveilig voelen en daardoor de ander als een vijand zien’, stelt Hanssens.

Het ABC van ontstressen is een specifieke methode om je te concentreren op een stressvolle situatie tot de stress weg is.

‘In ons brein kun je twee hersenhelften onderscheiden. De linkerhelft denkt en communiceert in woorden, grafieken en symbolen, logisch en gestructureerd; de rechterhelft spreekt in beelden en verhalen, en maakt associaties. Ruw geschetst zit in de linkerhelft het logische redeneren en bevinden zich in de rechterhelft de emoties. Hanssens wijst op de interactie tussen die twee hersenhelften en noemt een goede verbinding tussen beide cruciaal. Als je brein verbonden is, voel je wat je zegt en zeg je wat je voelt. We zijn er ons meestal niet van bewust dat bij stress de verbinding tussen de twee helften wordt verbroken. Met als gevolg dat we een stressreactie vertonen en ons anders gedragen dan we zouden willen. Denk aan het voorbeeld van het donkere steegje. Of stel dat je in een scherpe bocht met de fiets over een nat zebrapad uitglijdt. Van het precieze moment van die val heb je geen herinnering opgebouwd. Maar je brein slaat alle mogelijke zintuiglijke prikkels op gedurende het moment dat je even de controle kwijt was, zoals de wind die door je haren waait, de geur van frieten, een reclamebord of het geluid van een voorbijrijdende trein. Het volstaat dat je later een combinatie van minstens drie van die op zich onschuldige prikkels opnieuw ervaart om in stress te geraken. Je blijft onbewust die prikkels associëren met gevaar tot dat je de ontstressmethode rond die traumatische gebeurtenis hebt uitgevoerd.’

Faalangst

‘Stress heeft ook een negatieve invloed op de schoolprestaties, het kan faalangst veroorzaken,’ vervolgt Hanssens. ‘Zo verwees het ILB (interne leerlingenbegeleiding) een meisje naar mij door dat bevangen was door faalangst en het hele leerjaar geen enkele toets meer had afgelegd. Daarop heb ik het meisje leren ontstressen. Zo kon ze zichzelf behelpen op het moment dat ze het nodig had. Nadien heeft de leerlinge alle toetsen afgelegd en haar diploma heeft behaald.

Het ABC van ontstressen is een specifieke methode om je te concentreren op een stressvolle situatie tot de stress weg is en de verbroken verbinding in het brein weer is hersteld. Je weet dat je niet meer in stress bent als je je tenvolle kunt concentreren op wat je wil uitvoeren, gebruik makend van je rationele denken en je creativiteit. Wanneer je brein verbonden is, en er dus geen stresstriggers geactiveerd zijn, kun je rustig denken en voelen. Hanssens pleit ervoor om vanaf jonge leeftijd te leren ontstressen omdat je dan later geen loodzwaar rugzakje hoeft te torsen en het je welzijn en gezondheid ten goede komt.