Een nieuwe locatie voor de bibliotheek in combinatie met een overdekte polyvalente ruimte voor ontmoeting en evenementen. Dat zou de nieuwe bestemming voor de Sint-­Pieterskerk moeten worden. De verbinding tussen de kerk en het Baljuwhuis wordt de grote troef voor de herwaardering van de dorpskern.

NIET VANZELFSPREKEND

De nacht van 11 op 12 mei 2008 herinnert zich nog menig inwoner van Galmaarden. Tijdens de kermis kwam een verdwaalde vuurpijl in de kurkdroge dakgoot van de kerk terecht en zette het gebouw in lichterlaaie. Op een mum van tijd stortte de kerktoren in en brandde de kerk volledig uit. Een jaar later werden instandhoudingswerken uitgevoerd. De aanleg van een voorlopig dak moest de kerk voor verder verval behoeden.

De nieuwe bestemming van de kerk wordt een nieuw uithangbord voor het dorp.

‘Oorspronkelijk wilde de kerkraad de Sint­-Pieterskerk heropbouwen als hoofdkerk van de gemeente. Maar het bisdom besliste in 2014, zonder overleg met de gemeente en de kerkraad, dat de kerk niet langer nodig was voor de eredienst’, verduidelijkt Erik De Doncker, technisch adviseur voor de herbestemming van kerkgebouwen van de Intercommunale Haviland. ‘De weg lag open voor een andere bestemming. Het door de gemeenteraad goedgekeurde kerkenbeleidsplan van begin 2018 bevat een toekomstvisie voor de Sint-­Pieterskerk. Toch is de stap naar de effectieve uitvoering van dat plan niet vanzelfsprekend. Het gemeentebestuur was opgetogen dat Galmaarden door het Projectbureau Herbestemming van de Vlaamse Bouwmeester geselecteerd werd om een haalbaarheidsstudie uit te voeren.’

DROOMSCENARIO

Architecten van het projectbureau analyseren of het plan technisch en financieel haalbaar is. De Doncker schetst de aanpak. ‘Op een eerste startvergadering brengt het projectteam van de Vlaamse Bouwmeester alle belanghebbenden rond de tafel, gaande van de kerkraad, de lokale verenigingen, het gemeentebestuur tot de betrokken gemeentelijke diensten. De genodigden formuleren hun wensen en voorstellen over de herbestemming. Vervolgens werkt het projectbureau vier toekomstscenario’s uit. Drie scenario’s op basis van de inbreng van alle gesprekspartners en het vierde is het droomscenario van de architecten. De deelnemers geven vervolgens hun reflectie op de vier scenario’s en bepalen een gezamenlijk standpunt.’ Die aanpak schept een groot draagvlak onder alle betrokkenen en vormt voor het projectbureau de basis voor het uiteindelijke scenario.

‘Het projectplan voor Galmaarden bestaat uit drie grote delen: de kerk, het dorpsplein en het Baljuwhuis’, verduidelijkt De Doncker. ‘De bibliotheek verhuist van het Baljuwhuis naar een zijbeuk in de kerk aan de rustige tuinzijde. In de hoofdbeuk en de andere zijbeuk wordt een grote ruimte voorzien voor een ‘overdekte markthal’. In de eerste schetsen worden de ramen, die op het dorpsplein uitgeven, vervangen door poorten. Afhankelijk van de activiteit kan ervoor gekozen worden om het gebouw naar het plein volledig te openen of af te sluiten. Er is ook een vraag naar een verbinding tussen het kerkgebouw en het Baljuwhuis met zijn fraaie, afgesloten binnenkoer en tuin. Om het gesloten karakter te doorbreken wordt eraan gedacht om de zijgevel van het Baljuwhuis, die op het plein uitgeeft, open te maken. Ook het plein aan de kerk wordt vernieuwd.’

NOG EVEN GEDULD

De uitvoering zal nog wat voeten in de aarde hebben. In opdracht van het gemeentebestuur zet De Doncker nu de conclusies uit de haalbaarheidsstudie om in een projectdossier. ‘Zo gaan we voor de inrichting van de bibliotheek in gesprek met het bibliotheekpersoneel. Ook de inrichting van de overdekte markthal voor polyvalent gebruik moet worden gedefinieerd. Dat gebeurt in een werkgroep zodat het lokale middenveld en een aantal deskundigen betrokken worden. Met een ontwerpwedstrijd wordt vervolgens een architectenbureau aangeduid.’ Van de uitwerking van de plannen tot de concrete uitvoering, rekent De Doncker nog op drie à vier jaar. De realisatie wordt ongetwijfeld een nieuw visitekaartje voor Galmaarden.