Planten groeien, mensen groeien
Sara Heyvaert, de huidige directeur van de bio-boerderij Den Diepen Boomgaard (DDB), werkte voordien op de sociale dienst van de psychiatrische kliniek Sint-Alexius in Grimbergen. ‘In die functie was ik ook met arbeidszorg bezig. Ik zocht passend werk voor ex-psychiatrische patiënten die een zware depressie hadden doorgemaakt of net waren afgekickt van hun alcohol- of drugverslaving. Als coördinator van DDB sta ik nu aan de andere kant en heb ik een aanbod voor mensen die nood hebben aan structuur in hun leven, aan sociale contacten, werk op hun tempo en de nodige begeleiding. Dit is de bedoeling van arbeidszorg. Het is een voortraject of een opstap naar werk.'
DDB is door de Vlaamse overheid erkend als sociaaleconomiebedrijf en heeft daarnaast ook een erkenning voor de tewerkstelling van vier voltijdse mensen in het systeem van arbeidszorg. Daarvan worden er drie gesubsidieerd door de Vlaamse overheid, een vierde door de provincie Vlaams-Brabant. De meesten werken 10 tot 12 uur per week zodat er in totaal zestien mensen aan de slag zijn binnen de regeling van de arbeidszorg. Ik ontmoet er Steven en Alexander, die beiden al een tijd meedraaien in de werking.
OP MAAT
Steven leed aan een zware depressie en kon de werkdruk bij zijn vorige werkgever niet meer aan. Hij belandde in de ziekteverzekering en ging in therapie. Sedert anderhalf jaar werkt hij op DDB binnen arbeidszorg. ‘In het begin had ik het moeilijk en werkte ik maar een beperkt aantal uren. De begeleiders vangen mij op in de dagen dat ik het zwaar heb. Het tuinieren in open lucht trekt mij aan. De werksfeer is goed. Ik kom met plezier werken in een multiculturele omgeving. Je vindt hier werknemers met een zeer verschillende culturele achtergrond. Mijn directe chef is een Armeniër.’
Steven werkt momenteel 32 uur per week; de DDB legt de lat systematisch hoger voor hem. In de winter zal hij leren met de tractor rijden en er is een reële kans dat hij een vast contract krijgt bij DDB. Het systeem van arbeidszorg heeft voor hem gewerkt als opstap naar een baan in de sociale economie.
Arbeidszorg is een opstap naar werk
Voor anderen is de doorstroming bijna onhaalbaar. Alexander bijvoorbeeld is een chronisch psychiatrische patiënt die bovendien last heeft van een kapotte rug. Hij is voor drie-vierden arbeidsongeschikt verklaard. Bij DDB komt hij een halve dag per week groente- bakken wassen. ‘Ik kom hier graag; het is beter dan op café te hangen. Het zijn toffe collega’s. Ik werk zonder stress en neem op tijd een pauze met een koffie.’ Zijn werk is simpel en vergt weinig concentratie. Toch is dit voor hem en de DDB zinvolle arbeid. Doorstroming is weinig realistisch, de arbeidszorg lijkt voor hem momenteel een eindstation.
LAGE DREMPEL
Heyvaert legt uit dat de mensen die meewerken in het systeem van arbeidszorg in alle afdelingen van DDB kunnen worden ingeschakeld, gaande van tuinwerk, de samenstelling van groentepakketten, de verkoop in de hoevewinkel tot co-chauffeur. ‘Ze werken er samen met andere werknemers. Dit bevordert hun integratie, want ze maken deel uit van een ploeg. Ze voelen zich beter aanvaard, ze volgen dezelfde vorming, ze zijn aanwezig op het personeelsfeest en velen zien DDB als hun thuis.’
‘De tuin is de meest laagdrempelige activiteit. Ze kunnen deelnemen aan de vele taken van het veldwerk: zaaien, planten, wieden, oog- sten en het verpakken van groenten. De recent gestarte zelf-oogstboerderij is een succes. We hadden gemikt op 50 huishoudens, maar we tellen al 60 abonnees die een jaar lang zelf hun groenten komen plukken. Dankzij de zelfoogstboerderij komt er voor de arbeidszorgers meer afwisseling in het werk op het veld. Ze komen rechtstreeks met de klanten in contact en het beurt hen helemaal op als ze complimenten krijgen over de kwaliteit van de groenten. Je ziet hen meegroeien met de planten’, zegt Heyvaert.
