Hoe blijft een dorp een dorp? Het is een vraag die mensen uit Ternat zich wel eens stellen als ze ’s avonds na het werk op de Assesteenweg voor de overweg staan, wanneer een trein naar de stad de verkeersstroom uit de stad tot stilstand brengt. Autotijd geeft bedenktijd, al komt die soms ongevraagd. Het zijn niet alleen de verkeersstromen die in Ternat voor kopbrekers zorgen, maar ook andere tendensen als bevolkingsdruk, ruimtegebruik of de impact op het sociaal weefsel die ervoor zorgen dat de gemeente in snel tempo verandert. Ternat is een deel van de Rand geworden, dat weten intussen de bewoners, de beleidsmakers en becijferen ook rapporten die het hele stadsrandgebied in kaart brengen. Als Ternat dit tempo wil bijhouden, dan is het zaak om nu stil te staan bij wat Ternat vandaag is en om na te denken over wat het wordt. Dat heeft alles te maken met het nu van de plek. Randatlas beschreef tijdens het voorbije Open Monumentenweekend van 11 september, samen met de inwoners, wat de gemeente vandaag is en wat voor hen de moeite loont om door te geven. Dat is geen onbelangrijke oefening, want Ternat verandert hoe dan ook. Dat is zeker. De beste kaart van Ternat die de deelnemers opstelden heeft daardoor iets van een testament die de inwoners van Ternat van vandaag doorgeven aan de inwoners van morgen. Aan die van morgen om er iets mee aan te vangen.

Na de feiten

Ook Haren kreeg zijn portie stedelijkheid te verwerken, al was het in tienvoud en tientallen jaren eerder. In Haren was er niet de tijd om erover na te denken. Anticiperen is er nu niet meer bij. Harenaren voelen zich overrompeld door wat hen overkwam met de komst van alweer een nieuwe werf: MIVB, NAVO, het vormingsstation van Schaarbeek. Noem maar op. Dat was keer op keer en telkens weer, met de bouw van de gevangenis als voorlopig eindpunt. Randatlas kwam eind augustus onvermijdelijk na de feiten. Veel komt hier na de feiten. Ook de verhalen van de inwoners die nog weten hoe het was in het dorp komen na de feiten. Verschillende inwoners die hier op verhaal kwamen zijn uitwijkelingen. Ze wonen nu in Grimbergen, Kampenhout, Leuven. Wat er met Haren gebeurde, smeedde hun herinneringen tot een collectief. Op verhaal komen, het klinkt bijna als op adem komen. Als er te veel op korte tijd gebeurt, is dat moeilijk om te behappen. En het lijkt alsof er in al die jaren maar weinig tijd was om echt te verwerken waarmee het dorp werd opgezadeld. Randatlas bracht in Haren even een rustpunt, al had het hier meer weg van een verwerkingsmoment dan van een blik op de toekomst. Al is zijn perimeter sterk ingeperkt, Haren blijft herkenbaar als dorp. De steenwegen en sporen mijden nog het oude centrum met een kerk in het midden.

Website Randatlas