Als de postbode in Koningslo denkt dat hij de Warandelaan gewoon kan afrijden, komt hij bedrogen uit. In het dorp liggen namelijk drie Warandelanen op een aansluiting te wachten die er waarschijnlijk niet meer komt. Tussenin versperren huizen en velden de weg. Het is de erfenis van een voorbijgestreefde planning. De postbode heeft het op nog andere plekken lastig. De verbinding tussen de twee Winkelveldstraten kwam er ook niet en zelfs als straten zich voordoen als natuur, blijft het veld ertussen weerbarstig. Was het de bedoeling om de Ooievaarstraat met de Kievitlaan te verbinden? Dan lijkt het niet te lukken. Velden hebben hier al te veel grond moeten prijsgeven en de voorgehouden natuurcompensatie is te doorzichtig. Maar de woningnood blijft hoog. Voor ontwikkelaars is het reikhalzend uitkijken naar grond die teruggewonnen kan worden, zoals de oude Kodakfabriek: vandaag een braakland, morgen en woonsite met park. Dat een fabriekspand tot woongebied wordt omgevormd is best, maar het dorp krijgt er in één klap een hoop buren bij en dat maakt samenleven niet makkelijk. Verstedelijken, verkavelen, inbreiden: het maakte van Koningslo een lappendeken van gehuchten, kavels en doodlopende straten met bewoners in een deelgemeente zonder gemene deler. Hier gemeenschap vormen, begint klein en met de toevallige contacten. Dat werd duidelijk toen de expeditieleden van Randatlas hier in juni neerstreken.

Een week eerder vulde de zon het Winderickxplein in Alsemberg zoals alleen de zon dat kan in juni: vroeg van de partij en al snel te warm. De passanten zochten de randen op. Aan de ene kant likten families aan hun ijsjes. Aan de andere kant boden de parasols van café In de voetbal schaduw aan andere gezinnen. De stamgasten bleven binnen. Tussenin lag het plein met de tent van Randatlas waarin de verhalen over het dorp op het ritme van de dag binnen sijpelden.

‘Er mist nog een koffiebar in Alsemberg’, zei een van de bezoekers bij de tent. Zo’n plek waar iedereen zich welkom voelt. Nochtans doen de winkels hier hun best. De ijsjeszaak is lekker laagdrempelig en ‘t Pleintje biedt naast broodjes gratis oefenkansen Nederlands, voor wie dat wil. ‘Groentjes, dat is crudités’, klinkt het vanachter de toog. Ook In de voetbal is vlot toegankelijk, al was de dorpel nogal hoog voor wie nieuw is. Was, want eind juni sloot het café zijn deuren. Toen waren alle vaten getapt. Na het café verdwijnt wellicht ook het gebouw. Het is oud en de Alsembergse bouwgrond gegeerd. Ik beeld me hier een nieuwbouw in met een opbrengsteigendom op het gelijkvloers, passend in de nieuwe stijl van het plein. Ik wens de toekomstige uitbater dan ook een goede opbrengst, niet alleen in klinkende munt, maar in de vorm van ontmoetingen.

Voor Alsemberg én voor Koningslo wens ik plekken met een lage instap voor inwoners die hun café verloren en de nieuwe die hun koffieplek nog niet vonden. Zo’n hangplekken die voelen als thuis, want geef toe, thuiskomen wil iedereen. Dat is alvast een belangrijke vaststelling na de eerste kampen van Randatlas.

Wat volgt
Randatlas schrijft verder aan zijn verhaal over de Rand tijdens het Open Monumentenweekend van 9 tot 11 september in Ternat en in FeliXart in Drogenbos op 24 en 25 september. Meer info op de facebookpagina van Randatlas.