Naar Hong Kong gaan, is niet moeilijk, zei hij, want daar komt alles voor mekaar. Naar Hong Kong gaan kan iedereen, als je maar gezond bent en bezeten, ‘mais quitter Vilvorde, ça c’est dur’. Wellicht had Brel even goed kunnen zeggen dat het moeilijk is om weg te gaan uit Waregem of Ninove, want met Vilvoorde, de stad waar ik met 43.600 anderen samenwoon, bedoelde hij vermoedelijk een willekeurige plek.

De quote dateert uit 1971, de carrière van Brel stond nog maar eens op een keerpunt en hij nam beslissingen die ook verregaande gevolgen hadden voor zijn privéleven. Wat hij wilde zeggen, is dat het op zich niet moeilijk is om met iets nieuws te beginnen, om het roer om te gooien of nieuwe horizonten op te zoeken, maar daarvoor alles en iedereen achterlaten, daar is veel moed voor nodig. Maar goed, hij heeft toch maar mooi ‘Vilvorde’ gezegd. 

Vorige maand was het jaarmarkt in Vilvoorde. Weer of geen weer, dat is altijd opnieuw een uitbundig feest, waar je een hele week voor nodig hebt om te recupereren. Er wordt gelachen, gezeverd, gedanst en (erg) veel gedronken. Er worden kwistig schouderklopjes uitgedeeld en mensen die mekaar een jaar niet hebben gezien, vliegen mekaar om de hals. Iedereen is vrolijk en blij en lijkt zich te schikken in zijn of haar lot Vilvoordenaar te zijn, inwoner van de snelst groeiende stad van Vlaanderen, met zijn talloze problemen en uitdagingen, maar ook met zijn vele mogelijkheden en kansen. 

Als de nevelen langzaam optrekken, is de liefde voor Vilvoorde toch weer een beetje bekoeld, het is tenslotte de schuld van Vilvoorde dat je koppijn hebt.

De dag erna, als de nevelen langzaam optrekken, is de liefde voor Vilvoorde toch weer een beetje bekoeld, het is tenslotte de schuld van Vilvoorde dat je koppijn hebt. En onvermijdelijk komt er wel eens een dag dat je zegt dat je het hier voor bekeken houdt en weg wil nu het nog kan. Naar Hong Kong of naar de Markiezeneilanden misschien, waar Brel zich de laatste jaren van zijn leven had teruggetrokken. Die momenten van twijfel zijn van voorbijgaande aard, en als het na twaalf maanden terug jaarmarkt is denk je, met een kermispint in de hand, aan de woorden van Brel: ‘quitter Vilvorde, ça c’est dur’.

In 2015 liet de stad, op een pijler van de kanaalbrug, een tekstgrafitti aanbrengen van Ish Ait Hamou, geboren en getogen Vilvoordenaar met Marokkaanse wortels, choreograaf, schrijver, tv-gezicht en stadsambassadeur. Het is een passage uit zijn roman Cécile: ‘Je hebt alles wat je nodig hebt; het is wat je denkt nodig te hebben dat je gek maakt. Nodig hebben is iets anders dan begeren, neem het één niet voor het ander, want dat is zonde.’

Mooi. Maar misschien kan de burgemeester van Vilvoorde zijn schepen van Cultuur de opdracht geven om ergens in de stad nog een blinde muur te zoeken en er de uitspraak van Jacques Brel in koeien van letters laten opkalken: ‘quitter Vilvorde, ça c’est dur’. Hij heeft het misschien zo niet bedoeld, maar laten we het beschouwen als een eerbetoon van één van de grootste zangers aller tijden aan onze stad. En ik weet het, dat wordt een opschrift in het Frans, en dat zal niet bij iedereen in goede aarde vallen. Dat is dan weer stof voor een volgend stukje.