Dit verhaal gaat over de driehoek Merchtemse  steenweg, Brussegemsesteenweg en Predikstoelstraat, op de grens tussen Wolvertem (Meise) en Brussegem (Merchtem). De oorsprong van de naam Predikstoelstraat is duidelijk. In een van de straatbochten staat een boom waarvan de vorm doet denken aan een preekstoel. Een makkie. De rest zou even simpel zijn, dacht ik.

Over de oorsprong van gemeente-, straat- of familienamen bestaan vandaag niet veel geheimen meer. Dat viel tegen. Tot mijn verbazing is de oorsprong van het Meiveld volstrekt onduidelijk. Dus, voor de gelegenheid, zet ik wat gissingen bij elkaar. Alternatieve waarheden lijken tegenwoordig dagelijkse kost en je moet mee met je tijd, toch? 

JEF VAN DE MEI

Ten tijde van de Franken was meiveld de plaats waar recht gesproken werd en waar men belangrijke beslissingen voor de dorpsgemeenschap nam. Dat gebeurde jaarlijks in maart of in mei, op een goed bereikbare plaats, waar iedereen duidelijk kon horen wat er gezegd werd. Toch is de kans klein dat dit Meiveld hier iets mee te maken heeft. De plek is niet zo goed gelegen en in geen enkel geschrift is er een spoor over terug te vinden. 

Mei zou ook kunnen komen van de persoon die meyer was. In de zestiende eeuw was dat een gerechtelijk ambtenaar, een soort burgemeester avant la lettre, wiens functie en later familienaam in veel toponiemen terugkeert. In geschriften over de streek is wel sprake van dergelijke toponiemen. Wat mijn hypothese verder steunt, is dat aan de Brussegemsesteenweg een oude boerderij lag waarvan de familieleden allemaal van de Mei genoemd werden. Jef van de Mei, bijvoorbeeld. Dus, het kan dat meyer aan de oorsprong ligt van de naam: Meiveld.

OF NOG

Als we nog dieper graven, valt het op hoe verschillende veldwegen hier ook namen kregen. De Maye- of Maaieweg verwijst weer naar de meyer. Er is ook een Moelgieweg (elders Moelde- of Moelleweg genoemd). Een moelle is een bakkerstrog waarin men deeg bewerkte. Dit toponiem komt vaker voor in Vlaanderen en houdt telkens verband met een depressie in het landschap. Blijkt dat hier vlakbij twee grote putten aanwezig zijn. Ze kunnen ernaar verwijzen.

Het heeft blijkbaar geen haar gescheeld of de Wereldtentoonstelling van 1958 zou hier en niet aan de Heizel georganiseerd zijn.

De oorsprong van die putten is onduidelijk. Er waren in de wijde omgeving nogal wat zand- en leemwinningen, maar niets is zeker. In één van de putten konden de kinderen uit de buurt vijftig jaar geleden schaatsen dat het een lieve lust was. Op een watervlakte van wel twintig are groot. Recenter kwam het gebied ook in de aandacht. Het heeft blijkbaar geen haar gescheeld of de Wereldtentoonstelling van 1958 zou hier en niet aan de Heizel georganiseerd zijn. Stel je voor, dan was er van de huidige, nog actieve landbouw niets meer overgebleven.

MONOTOON LANDSCHAP

Zelf heb ik altijd gevonden dat de plek een perfecte afspiegeling is van wat in Vlaanderen en West-Europa gebeurt in het buitengebied. Minder dan vijftig jaar geleden bestond een groot deel gronden nog uit uitgestrekte boomgaarden en graslanden, afgewisseld met akkers en hier en daar een hopveld. Een uitgelezen plek om akkervogels, zoals de grauwe gors, de veldleeuwerik en de boerenzwaluw te zien. Ik vond er in de helft van de jaren zeventig zelfs nog eenjarige hardbloem – best een zeldzame plant voor een regio met voedselarme bodems. Ooit spotte ik hier ook een griel, een zeldzame akkervogel die nu bijna niet meer te zien valt.

Met de Europese landbouwwetgeving, die de stap naar schaalvergroting zette, werden eind jaren 60 alle boomgaarden gerooid. In de plaats kwam een monotoon akkerlandschap dat vandaag zo uitgekleed is dat je er met moeite een struik tegenkomt. Je kan verder blijven speculeren over deze open kouter. Maar ga de plaats gewoon zelf verkennen. Te voet of op de fiets. Over veldwegen rij je beter niet met de wagen.

Dank aan Frans Meskens (Koninklijk Historisch Genootschap van Vlaams-Brabant en Brussel vzw) voor het aanreiken van de mogelijke achtergronden van het Meiveld.