01 nov '24

Aandacht voor natuurherstel in
het Waalborrepark

225
door Herman Dierickx
Met de goedkeuring van de Europese Natuurherstelwet in juni van dit jaar komen een resem maatregelen op gang die verstrekkende gevolgen kunnen hebben. In de pers ging de meeste aandacht naar de echte natuurkernen, zoals de Natura 2000-gebieden, waar ingezet zal worden op natuurherstel om de huidige kwaliteit op te krikken.

Dat die herstelwet ook geldt voor kleinere, informele natuurplekjes, is minder bekend.

De komende maanden besteden we hier aandacht aan enkele koesterplekjes in de Rand die mee onder de Natuurherstelwet vallen en dus ook ondersteuning verdienen om tot een betere natuurkwaliteit te komen. We bijten de spits af in het Waalborrepark in Asse.

Dit park is al vele jaren een vaste wandelstek voor veel omwonenden. Het heeft een drievoudige bescherming gekregen voor het landschap, de bomen en de gebouwen. Wat ooit een Hof van Plaisantie van een rijke familie was, is inmiddels al vele tientallen jaren een openbaar wandelgebied waar je tevens terecht kunt voor een (stevig) hapje en (hopelijk minder stevig) tapje. Het is eigendom van de gemeente, die op dit ogenblik trouwens een erfgoedplan op poten zet om de tanende gebouwen onder handen te nemen en te herbestemmen.

Veteranen

Toch is er ook aandacht voor natuur en landschap. Met de 123 boomsoorten, waarvan er 24 exemplaren individueel beschermd zijn, heeft dit gebied een geweldige troef in handen, en gelukkig is dat bekend bij de beleidsmensen. In de nieuwe plannen voor het natuurherstel is er onder meer aandacht voor het beheer van de centrale grazige delen, samen met de randplekken vol bomen en struiken. Veel van die bomen zijn oud en krijgen daarom specifieke aandacht in het kader van een uitgekiend veteranenbomenbeheer. De bedoeling is om deze oude maar waardevolle knarren zo lang mogelijk te laten overleven in de best mogelijke omstandigheden. Gelukkig heeft Vlaanderen veel ervaring met deze specifieke aanpak en mag je er van uitgaan dat de veteranen nog een mooie toekomst tegemoet gaan.

Troeven uitspelen

Om de biologische kwaliteit van het park te verhogen, krijgen de grasvlakten een specifiek maaibeheer opgelegd dat ten goede komt aan de ecologische kwaliteit. De combinatie van graslanden en zones vol bomen en struiken komt het best tot zijn recht als daar een aangepast beheer op toegepast wordt. Het maaitijdstip, de maaimachine, het afhalen van het hooi: alles dient correct te gebeuren om de ecologische troeven te laten renderen.

Een andere troef waar veel aandacht naartoe zal gaan, is de lenteflora. Stinzenplanten en voorjaarsbloeiers zijn een streling voor het oog van de vroege wandelaars, en zij zullen nog meer variatie en kleur brengen dan vandaag het geval is. Je weet het misschien niet, maar planten zoals bosanemoon, gevlekte aronskelk en gevlekt longkruid zijn typische lentebloeiers in de Brabantse parken. Zij zorgen voor kwaliteitsvol voedsel dat gretig geprospecteerd wordt door vroeg vliegende insecten zoals hommelkoninginnen, wilde bijen en zweefvliegen. Met de aanpak van de wandelpaden zal alles nog beter geïntegreerd zijn, en daar kan de geïnteresseerde wandelaar zijn of haar voordeel mee doen.

We zijn ons te weinig bewust van de ecologische en biologische kracht van dit soort parken.

Dame op leeftijd

We zijn ons te weinig bewust van de ecologische en biologische kracht van dit soort parken. Gelukkig is de esthetische en wetenschappelijke waarde van de gedurende honderd jaar verzamelde bomencollectie al naar waarde geschat. Ze is tegelijk het raamwerk voor specifieke natuur, zoals met de reeds genoemde voorjaarsflora, maar even belangrijk voor de vele vogels en vleermuizen die de bomen al decennia lang als hun precieuze thuis beschouwen.

Tijdens zonnige weekends kan het hier behoorlijk druk zijn, en met de aankomende speelplekjes en de bijkomende evenementen voor het grote publiek zal dat niet verminderen. Hopelijk zal dit de draagkracht van het gebied niet overstijgen, want dan zijn de aangekondigde ecologische maatregelen een maat voor niets. Voorzichtigheid is geboden. Een oud park met zoveel waardevolle natuurelementen behandel je best als een kwieke dame op leeftijd. Tegenwoordig mikt men steeds meer op de massa, die optimaal moet kunnen genieten van zoveel moois. Begrijpelijk, maar als de oude dame daar onder lijdt, is dat uiteraard geen goed idee. Streven naar het best mogelijke evenwicht tussen alle gebruiksaspecten is dan ook een nobel doel.