01 feb '23

‘Ik wil graag in het hoofd
van mijn personage kruipen’

1960
door Michaël Bellon
'Zo hoog de zon stond' is fantastisch en verschrikkelijk tegelijk, schreef De Standaard der Letteren op de laatste dag van 2022 over de nieuwe novelle van de Nederlandse schrijfster Simone Atangana Bekono.

Eerder oogstte Bekono al lof met haar romandebuut Confrontaties, dat op de shortlist van de Libris Literatuurprijs 2021 stond. Wie is deze schrijfster die straks te gast is bij Schrijvers op zondag, het literaire ontbijtprogramma van cultuurcentrum en bibliotheek De Factorij in Zaventem?

Simone Atangana Bekono (1991) groeide op in Brabant (NL) als dochter van een Kameroense vader en een Nederlandse moeder. In 2016 voltooide ze haar opleiding Creative Writing in Arnhem met hoe de eerste vonken zichtbaar waren, een bundeling van gedichten en brieven die in ons land werd bekroond met de Poëziedebuutprijs Aan Zee 2019. In 2020 verscheen haar debuutroman Confrontaties over de veelgeplaagde, zoekende, rebellerende en soms agressieve tiener Salomé, die na een misdaad in een detentiecentrum belandt. ‘Toen ik net was afgestudeerd, begon ik fragmenten van verhalen te schrijven en ik hoorde plots de stem van Salomé. Ik wilde helemaal in het hoofd van een personage kruipen en die stem uitwerken’, zo vertelt Bekono. Vervolgens ging ze praten met jongeren in detentiecentra. ‘Ik ben hen dankbaar dat ze zo openhartig waren. Ik merkte hoe onverenigbaar de door hun begane misdaden, die trouwens echt niet mals waren, met hun jeugdigheid voelde. Het zijn gewoon jongeren, soms kinderen. Maar wat vooral naar voren kwam was hun diepe bewustzijn van waar het fout was gegaan, wat de invloed van hun omgeving was, hun eigen motivaties. Dat raakte me.’

Identiteit

Racisme, sociale ongelijkheid en de zoektocht naar een identiteit zijn thema’s in Confrontaties. Verschillende personages hebben moeite om hun oordelen en vooroordelen bij te stellen. ‘Elke keer weer de confrontatie met de dingen die niet zijn zoals jij ze had begrepen (…) De huid ruikt niet hetzelfde, het land is niet wat je dacht, je bent zelf niet eens wat je dacht’, zo schrijft ze. Daarnaast is Confrontaties ook een coming of age-roman. ‘Het gaat over identiteit en het beeld dat je als mens van jezelf en anderen hebt, en dat je nodig hebt om met de wereld om te gaan. Maar ook over hoe je in je leven altijd wordt geconfronteerd met het feit dat dat beeld een fabricage of een interpretatie is die soms niet klopt.’

Over de rol die klasse speelt bij sociale ongelijkheid gaat het in Bekono’s tweede, recentste roman, de novelle Zo hoog de zon stond, waarin een zoekende kunstenares in een inspiratieloze periode op bezoek gaat bij een steenrijke jeugdvriendin. ‘In onze verzorgingsstaat heerst nog vaak het idee dat klasse er niet toe doet. Terwijl de laatste jaren alleen maar duidelijk blijkt hoezeer dat wél het geval is, en hoe onoverbrugbaar die kloof is geworden. Het personage Sonny komt uit een omgeving zonder financiële buffers, haar jeugdvriendin Myrthe kan zich niet eens voorstellen dat ze geen geld zou hebben. Daardoor handelen beiden vanuit een ander motief. Myrthe wil altijd alleen maar meer. Het komt niet in haar op om minder te willen of niets te willen.’

Los van het inhoudelijke blinkt Bekono ook uit als styliste. Als dichter kiest ze haar woorden en lijkt ze moeiteloos in staat beelden en scènes op te roepen. Ze schrijft sterke dialogen, kan spanning opbouwen en beschikt ook nog eens over een dosis (zwarte) humor.

ZO – 19 FEB – 10.30
Simone Atangana Bekono
Schrijvers op Zondag
Zaventem, CC De Factorij, 02 307 72 72