Nieuwe kern,
meer dorpsgevoel
Verkiezingskoorts? Nee, het is meer dan dat, want deze diepgaande infrastructuurwerken lopen van planning tot uiteindelijke realisatie vaak over meerdere legislaturen. Waarom is die eigen dorpskern zo belangrijk in Rand? Uit het recente onderzoek In de ban van de Rand van het Brussels onderzoekscentrum BRIO en het Documentatiecentrum Vlaamse Rand kwam naar voren dat het dorpsgevoel en de (her)inrichting van het centrum van hun gemeente meer leeft bij de burgemeesters dan bij betrokken inwoners. Waarom vinden de burgervaders die vernieuwde dorpskern zo belangrijk voor hun gemeente?
Hieronder lichten we de situatie toe van drie gemeenten: Tervuren, Wezembeek-Oppem en Strombeek-Bever. Ze zitten alle drie in een andere fase van de werkzaamheden die de dorpskern moet vernieuwen. Wil je weten wat de situatie is in alle 19 gemeenten van de Vlaamse Rand? Zie onderaan dit artikel.
CENTRALE KERN, BETERE INTEGRATIE
In Tervuren is de dorpskern ondertussen helemaal vernieuwd. Masterplan Moestuin is afgerond. Burgemeester Jan Spooren (N-VA): ‘Dat masterplan realiseert een grote inhaalbeweging in de modernisering van onze gemeenschapsinfrastructuur. Die is in eerste instantie nodig om van Tervuren een aangename en gezellige gemeente te maken voor haar inwoners en verenigingen, maar er is een tweede belangrijke reden. We hebben dat nodig om gemeenschapsvorming en integratie te stimuleren. Tervuren heeft een zeer heterogene, internationale bevolking, waardoor het gemeenschapsleven en verenigingsleven best wat extra ondersteuning vanuit de gemeente kunnen gebruiken. We zoeken daarbij naar een goede balans: wat doen we in Tervuren centrum en wat in Moorsel, Duisburg en Vossem? Die deelgemeenten moeten ook leefbaar blijven. Vergaderzaaltjes, repetitieruimte, een jeugdhuis, een polyvalente zaal, voetbalinfrastructuur, een cafetaria, een zaal voor eetfestijnen, ... Dat basispakket moet ook in de deelgemeenten aanwezig zijn. Alles op grotere schaal doen we enkel in Tervuren centrum.’
EINDELIJK EEN EIGEN GEZICHT
In Wezembeek-Oppem werd de gunning om het centrum aan te pakken eind december vorig jaar goedgekeurd in de gemeenteraad, de werken moeten nog beginnen. Wat is de drijfveer van burgemeester Frédéric Petit (MR/LB Union)?
‘Tot op vandaag bestaat er geen centrum in Wezembeek-Oppem. We zijn een residentiële gemeente, zonder gemeenteplein, zonder kern. Met dit project zal onze gemeente eindelijk een eigen gezicht krijgen. Deze investeringen zijn broodnodig om Wezembeek-Oppem in de toekomst efficiënt en functioneel te houden. We zitten met oude gebouwen die totaal versleten en uitgeleefd zijn. Om de nieuwe doelstellingen qua duurzaamheid en energiebesparingen te halen, hebben wij een nieuwe school, een nieuwe bibliotheek en een nieuw administratief gebouw nodig. Die zullen energiezuinig zijn en bijvoorbeeld zonnepanelen hebben. Daarnaast is ook die sociale rol belangrijk, met een gemeenteplein en openbaar groen. Dat is een uitdaging voor de toekomst. Ik besef dat onze gemeente voor een aantal jaren vol werven zal staan, het zal niet evident zijn. Alle openbare gebouwen moeten klaar zijn tegen 2020, de privé gebouwen tegen 2023. We gaan eindelijk trots kunnen zijn op onze gemeente, kreeg ik al als reactie van sommige inwoners. Dat maakt me heel blij.’
MEER SAMENHANG CREËREN
De nood aan meer gemeenschapszin komt ook naar voor bij de dorpskernvernieuwing in Strombeek-Bever, deelgemeente van Grimbergen. Daar is de planningsfase achter de rug en zijn de werken begonnen. Burgemeester Marleen Mertens (CD&V): ‘We zien dat mensen steeds vaker op zoek gaan naar een woonplek waar alles op wandelafstand ligt. Strombeek-Bever is zo’n plaats. Het is ook de deelgemeente waar de laatste decennia veel mensen zijn komen wonen die niet participeren aan het gemeenschapsleven. Daardoor is er veel verloren gegaan. Er is bijvoorbeeld geen fanfare meer, er zijn nog heel weinig verenigingen over. De samenhang is een beetje verloren gegaan. Door te werken aan die dorpskernvernieuwing hopen we dat we mensen kunnen aantrekken die net kiezen voor het centrum omdat alles daar dichtbij is, wat het gemakkelijker maakt om geëngageerd te zijn. Met deze investeringen in de kern investeren we ook in het sociale weefsel. Het is een plan dat over vele jaren is uitgespreid, qua investeringen en uitvoering. Het is een werk van lange adem, maar ik ben blij dat we toch al een en ander tijdens mijn burgemeesterschap hebben kunnen opstarten. Ik schat in dat we in 2025 met alles klaar zouden moeten zijn.’
DIT GEBEURT ER PER GEMEENTE
Tervuren
In het centrum van Tervuren werd de dorpskern hertekend met het masterplan Moestuin. Het nieuwe gemeentehuis kost 8 miljoen euro, de 42 assistentiewoningen zijn kostendekkend. Het VTC Warandepoort kost 7 miljoen euro terwijl de 5 miljoen euro voor de ondergrondse parking van 220 plaatsen gefinancierd wordt door bovengronds parkeren. De heraanleg van het Warandeplein kost 1 miljoen euro, de inrichting van de Moestuin achteraan 1 miljoen euro. Alles samen levert dat een kostenplaatje op van 22 miljoen euro. Door de verkoop van oud patrimonium zoals het Papeblok (3 miljoen euro), het oude gemeentehuis (0,5 miljoen euro euro) en het oude administratieve centrum (3 miljoen euro) kon hiervan al 6,5 miljoen euro betaald worden.
Voor deelgemeente Vossem is in het masterplan een kleuterblok voor de school (2 miljoen euro) en een ontmoetingscentrum (2 miljoen euro) opgenomen, de verkoop van ‘t Wiel en de oude jongensschool brengt 1 miljoen euro op. In deelgemeente Moorsel is de uitbreiding van Steenberg met een polyvalente ruimte voor de harmonie, Jokrimo en jeugdhuis De Kaaf vorig jaar gerealiseerd (samen ongeveer 0,7 miljoen euro). Momenteel wordt er een nieuw masterplan voor de site achter Steenberg uitgewerkt. De netto investering zou tot 0,5 miljoen euro beperkt kunnen worden als het huidige voetbalplein wordt verkaveld, wat voor inkomsten zorgt. Het masterplan voorziet dan in een nieuw synthetisch voetbalplein, een parking met pleinfunctie, een zaaltje voor eetfestijnen en de uitbreiding van de school.
Wezembeek-Oppem
In Wezembeek-Oppem wordt de dorpskern rond het oude gemeentehuis vernieuwd. Het oude, historische deel ervan wordt behouden, daarachter ligt de nieuwe openbare bibliotheek. Er komt een nieuw administratief centrum en nieuwe gebouwen en een half overdekte speelplaats voor de Nederlandstalige gemeentelijke basisschool De Letterbijter. Het grasveld erachter wordt een openbaar park met wandelpaden dat voor aansluiting zorgt met de nieuwe publieke tuin achter de Jozef De Keyzerstraat. Rond de autovrije groene zones worden 6 woongebouwen aangelegd met 107 appartementen. Een ondergrondse parkeergarage vervangt
de huidige buitenparking, waar een groene dreef wordt aangelegd. Het totale kostenplaatje zal zo’n 20 miljoen euro bedragen, maar door verkoop van de bouwgronden van de ontwikkelaars wordt daarvan al 12 miljoen euro betaald. Er wordt ook gerekend op subsidies voor de school.
Strombeek-Bever (Grimbergen)
Volgens het masterplan, dat gerealiseerd wordt tussen 2016 en 2020, worden een aantal straten in verschillende fases heraangelegd. Daarnaast is de uitbreiding van de gemeentelijke basisschool ’t Villegastje en een nieuw administratief gebouw voor het OCMW, de bibliotheek en het Huis van het Kind aan de Victor Soensstraat in het masterplan opgenomen. Op vlak van mobiliteit werd door studiebureau Grontmij een mobiliteits- en circulatieplan uitgewerkt. De kostprijs van alle werken samen – wegen, rioleringen, groen, gebouwen – wordt geschat op ongeveer 200 miljoen euro.
Dorpskernvernieuwing per gemeente: Wil je weten wat er in alle 19 gemeenten van de Vlaamse Rand aan vernieuwingswerken is gepland of wordt uitgevoerd?
