Van mijn geboorte tot mijn 18e had ik de Marokkaanse nationaliteit. Toen ik ging studeren, ontdekten we dat ik daardoor een hoger inschrijvingsgeld zou moeten betalen. Mijn grootouders bij wie ik opgroeide waren niet straatarm, maar rijk waren we ook niet. Dus besloten we dat de kost van een nationaliteitsverandering opwoog tegen hogere schoolkosten.

Ik heb over die nationaliteitskeuze niet getwijfeld. Op zich had en heb ik bijna geen band met Marokko. Maar had ik de Marokkaanse nationaliteit kunnen behouden, zonder dat ik daar nadeel van ondervond, dan weet ik niet of ik ze zou hebben opgegeven. Wat ik wel zeker weet: als ik de Duitse nationaliteit van mijn oma zou gehad hebben, dan zou ik die absoluut behouden hebben. Duits is mijn tweede moedertaal en mijn tweede cultuur.

Dat kon er bij mijn gesprekspartner niet in. Had ik dan iets tegen België? Nee, absoluut niet! Maar de Duitse taal en cultuur maken deel uit van mijn identiteit. In veel mindere mate dan wanneer ik in Duitsland zou opgegroeid zijn, maar een onlosmakelijk deel van wie ik ben. En juist omdat ik maar een klein stukje Duits ben, zou het mij zeer moeilijk gevallen zijn die nationaliteit op te geven, moest ik ze gehad hebben. Om diezelfde reden heeft geen haar op mijn hoofd er ooit aan gedacht mijn Marokkaanse naam te veranderen. 

Daarom heb ik ook altijd moeite gehad met het begrip integratie. Niemand heeft het recht je te vragen dat je een stuk van je identiteit opgeeft. Ik begrijp perfect dat mensen die hier geboren zijn de band met hun land van herkomst willen bewaren. Ik begrijp dat zij religieuze of culturele gebruiken in ere willen houden. Dat maakt hen niet minder Belg. Je kan Vlaming zijn én Belg. Net zo goed kan je Duits, Spaans, Iraaks of Marokkaans zijn én Belg. Je kan moslim of hindoe zijn én Belg. Dat zijn gewoon stukjes van je identiteit.

De toekomst, zeker in onze regio, is meertalig en dus ook multicultureel. Meer dan een kwart van de lagere schoolkinderen in de Rand spreekt thuis geen Nederlands. Je kan dat niet leuk vinden, maar het is een feit, je kan daar niet omheen. Uiteraard is het in hun voordeel dat ze de Nederlandse taal snel en goed leren. Gelukkig gaat dat op die leeftijd nog vrij vlot. Al speelt de persoonlijke aanleg voor taal natuurlijk een rol.

De toekomst is ook hoe we met die kinderen omgaan. Ik was perfect ‘geïntegreerd’, toch kreeg ook ik te kampen met discriminatie. Als we met deze kinderen omgaan zoals met om het even welk ander kind, dan zullen de meesten van hen opgroeien tot normale volwassenen. Niet allemaal maar de meesten wel. Erken je hun afkomst en cultuur, dan zullen de meesten van hen de Belgische cultuur ook respecteren. Niet allemaal maar de meesten wel. Behandelen we ze als vuil, dan zal een deel van hen effectief schorremorrie worden. Niet allemaal, maar sommigen wel. Willen we dat risico nemen? De meesten van ons niet. Helaas sommigen wel.