In 2021 hadden 82 van deze klachten betrekking op een van de 19 randgemeenten, in 2022 waren er dat 89. De meeste klachten in 2021-2022 situeerden zich in Dilbeek (23), Kraainem (12), Tervuren (11), Meise (10), Sint-Pieters-Leeuw en Zaventem (9), Asse (8), Beerstel (7),… De tijd dat het klachten regende over beslissingen in de faciliteitengemeenten is dus voorbij. Op een afstand van Kraainem (12) volgen Wezembeek-Oppem (6), Drogenbos (6), Wemmel (5), Sint-Genesius-Rode (3) en Linkebeek (1). Dat blijkt uit het antwoord van Vlaams minister van Binnenlandse Zaken Bart Somers (Open VLD) op een schriftelijke vraag van parlementslid Paul Van Miert (N-VA).

Van al deze klachten hadden er in 2021 13 betrekking op het niet naleven van de taalwetgeving. In 2022 was dat 7 keer het geval. Van de 13 taalklachten in 2021 situeerden er zich 10 in de Vlaamse Rand: 4 in Zaventem, 2 in Drogenbos en Kraainem en 1 in Sint-Pieters-Leeuw en Grimbergen. In één geval leidde een klacht tot de vernietiging van het gemeenteraadsbesluit. Dat was in juni 2021 het geval met de klacht die Joris Vanfleteren (N-VA) indiende tegen een gemeenteraadsbeslissing van Kraainem tot invoering van een systeem van taalregistratie waarmee bewoners konden aangeven of ze voor de komende vier jaar officiële documenten in het Frans wilden ontvangen. In 2022 werd in de Rand slechts één taalklacht (Wezembeek-Oppem) geregistreerd.

De meeste andere taalklachten in de Vlaamse Rand uit de jaren 2021 en 2022 werden als ongegrond beoordeeld. Dat was onder meer het geval met de vijf klachten in Zaventem en Grimbergen tegen de taal waarin een folder met informatie over covid was opgesteld. In een aantal gevallen bleef de reactie beperkt tot het sturen van een brief met opmerkingen. Zo ontving het gemeentebestuur van Drogenbos twee keer een dergelijke brief na klachten over het spreken van Frans tijdens de gemeenteraad en het dito taalgebruik in communicatie met de administratie. Tervuren kreeg opmerkingen over een taalclausule in de overeenkomst met een vzw. Ook Wezembeek-Oppem ontving een dergelijke brief na een klacht tegen een formulier dat de gemeente ter beschikking had gesteld via de website.

Waarover gaan de opmerkingen in ‘brieven met opmerkingen’? ‘De opmerkingen kunnen van zeer uiteenlopende aard zijn’, zegt Bert Vananderoye van het Team Communicatie van het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB). ‘Het is niet zo dat een brief met opmerkingen impliceert dat de klager geheel of gedeeltelijk gelijk heeft of dat een klacht geheel of gedeeltelijk gegrond is. Dat is mogelijk, maar het is evenzeer niet mogelijk. Zo kan een opmerking coachend van aard zijn en bijvoorbeeld een suggestie zijn om een passage in het huishoudelijk reglement van de gemeenteraad aan te passen om onduidelijkheden weg te werken. Er kan ook een opmerking gemaakt worden over iets dat niet het voorwerp van de klacht uitmaakt, maar dat het iets is dat ABB is opgevallen. Een dergelijke brief kan bijvoorbeeld het bestuur inhoudelijk gelijk gegeven, maar het tegelijk oproepen om burgers sneller te antwoorden.’