De regio kaartte de afgelopen decennia meermaals de immense uitdagingen aan in verhouding tot de beperkte middelen uit het fonds. Liefst 6 van de 11 Vlaamse gemeenten die per inwoner het minst uit het fonds krijgen, situeren zich in Vlaamse Rand. Sint-Genesius-Rode ontvangt met 139 euro per inwoner het minst. Steden als Gent en Antwerpen krijgen met respectievelijk 1.506 en 1.498 euro meer dan tien keer zoveel, hetgeen Rutten in het Vlaams parlement verleidde tot de uitspraak dat er eerder sprake is van een ‘grootstedenfonds’ dan van een ‘gemeentefonds’. Via het Gemeentefonds wordt jaarlijks 3,1 miljard euro verdeeld, goed voor één vierde van de totale inkomsten van lokale besturen.

59% van het totale bedrag wordt verdeeld op basis van objectieve parameters zoals het hebben van een centrumfunctie, fiscale draagkracht en het aantal leefloontrekkers. De resterende 41% komt via voorafnames toe aan de centrumsteden, provinciesteden en kustgemeenten. De burgemeesters van Halle-Vilvoorde vroegen daarom een tijd geleden, om naar analogie met de kustregio, erkend te worden als Vlaamse Randregio zodat ook zij kunnen profiteren van die voorafnames. Als het aan Rutten ligt, worden ook de middelen van de voorafnames voortaan verdeeld op basis van objectieve criteria. ‘Ik kan niet uitleggen waarom Roeselare een centrumstad is en Vilvoorde niet.’ Daarnaast moeten volgens de minister de lokale noden worden geactualiseerd. De huidige verdelingscriteria dateren van 2002. ‘De Vlaamse Rand bijvoorbeeld ziet er momenteel helemaal anders uit dan twintig jaar geleden.’ Het wordt bij de onderhandelingen voor een nieuwe Vlaamse regering uitkijken wat er uit de bus komt en hoe de verliezers gecompenseerd worden. Naargelang het scenario loopt het verliesbedrag op tot bijna 800 miljoen euro.