Leesmomenten, gesprekken, debatten en ontmoetingen met andere kunstvormen; het staat allemaal op het programma. ‘We zorgen voor vuurwerk’, belooft Ilke Froyen van Passa Porta. De gerenommeerde Amerikaanse auteur Paul Auster zal het festival openen. ‘Het is zeven jaar geleden dat hij nog een roman heeft uitgegeven. Nu komt hij de vertaling van 4 3 2 1 voorstellen. Als een auteur met zo’n indrukwekkend oeuvre als Auster nieuw werk uitbrengt, willen we hem er vanzelfsprekend bij.’

Ook kijken we hier in Europa met zijn allen vol verbazing naar wat er allemaal aan de hand is in de Verenigde Staten. ‘Dat maakt een auteur als Auster extra relevant’, vindt Froyen. ‘Hij heeft het niet letterlijk over de wereld van Trump, maar hij doet zijn lezer op een meer abstracte manier nadenken over hoe een identiteit vorm krijgt en hoe wij als mensen onszelf definiëren. In 4 3 2 1 doet hij dat heel concreet door zijn personage Archie Ferguson vier parallelle levens te geven.

MENUKAART

Op zaterdag en zondag kunnen bezoekers zelf hun parcours door de stad uitstippelen. Hou je vooral van Nederlandstalige literatuur? Ga je voor de grote namen of wil je je laten verrassen door auteurs van wie je het werk voorheen niet kende? Volg je graag gesprekken en debatten? Of kies je het liefst voor een iets speelser aanbod? Alles zien, lukt nooit. Geen enkel traject vinden dat je boeit, is even onmogelijk. ‘Je kunt het programma zien als een menukaart waaruit je je keuze moet maken.’

Zo’n stevig programma uitdokteren, is geen sinecure. Toch is het verlanglijstje vooraf altijd vele keren langer dan de uiteindelijke affiche. ‘De internationale literatuur is een ongelooflijke rijkdom van ideeën, teksten, verhalen, fictie, non-fictie,... een beetje alsof je in een snoepwinkel staat’, zegt Froyen. Welke boeken zijn boeiend en uitdagend? Welke raken en welke vertellen iets over de wereld vandaag? Zulke vragen helpen de programmatoren knopen door te hakken.

‘En dan begin je auteurs te polsen: de ene hapt onmiddellijk toe, bij een volgende kan het jaren duren voor hij toezegt. Al die dingen maken het natuurlijk erg fijn om zo’n festival samen te stellen.’ Zaterdagavond kun je de festivaldag afsluiten met Duality in de Beursschouwburg. ‘Daar gaat telkens een auteur de confrontatie aan met een sparring partner uit een andere discipline, bijvoorbeeld een muzikant, illustrator of fotograaf.’ 

RISICO’S

Persoonlijke voorkeuren? ‘Moeilijk’, vindt Froyen. ‘Ik sta achter elke auteur die we uitnodigen, maar het debat met de Hongaars-Britse denker Frank Furedi zou ik echt niet willen missen. Hij schreef twintig jaar geleden The Culture of Fear en zal het met een handvol auteurs van bij ons over het thema angst hebben. Laten we ons te veel leiden door angst of zijn we misschien nog niet angstig genoeg? Dat soort vra-gen – over angst en risico’s – loopt als een rode draad door het programma. We hebben dat niet als startpunt genomen, het bleek uit het werk van de schrijvers die we geselecteerd hebben.’

Neem de Amerikaanse auteur Lionel Shriver, die vooral bekend is van haar verfilmde roman We moeten het over Kevin hebben. ‘Haar laatste boek, The Mandibles, leest als een dystopisch scenario voor Amerika. Ze plaatst haar land in een situatie van burgeroorlog, met een president die niets liever wil dan muren bouwen. Dat boek lezen, is fascinerend en akelig tegelijk, omdat het wel lijkt alsof de VS Shrivers scenario aan het volgen zijn.’

24 TOT 26 MAA
Literatuurfestival
Brussel, Passa Porta