Tijdens een workshop shinrin-yoku of bosbaden trek je met een kleine groep door het Zoniënwoud. Niet voor een stevige trektocht of een les biologie, maar voor een trage wandeling waarbij alle zintuigen wagenwijd worden opengezet en je letterlijk in contact komt met het bos. Met haar Academie voor helende natuur is Ilse Simoens één van de enigen in België die dergelijke bosbaden organiseert. Hoe kwam zij daartoe? ‘Ik ben biologe geworden omdat ik graag buiten was, maar als wetenschapper zit je natuurlijk ook vaak binnen. In het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) maak ik deel uit van de groep Natuur en Maatschappij waar ik veel werk rond ecosysteemdienst. Dat zijn de diensten die de natuur aan de mens kan leveren, ook op vlak van welzijn en gezondheid.’

Tijdens een verblijf in Zweden raakte ze in de ban van het bos. ‘Ik ging daar bijna dagelijks in de bossen wandelen. Vaak alleen, soms ook ’s nachts. Ik leerde om van de platgetreden paden af te wijken, te vertragen, rondom mij te kijken, een beetje mijn weg te verliezen om hem dan weer terug te vinden.’ Eens terug in België wilde ze dat blijven doen en las ze over bosbaden. ‘Omdat het niet voor iedereen evident is om op zijn eentje een halve dag het bos in te gaan, heb ik een opleiding ‘gids-bostherapie’ gevolgd bij Riitta Wahlström van het Finse TaigaInstitute. Daarnaast heb ik ook veel opgestoken van shinrin-yoku-gidsen uit Japan, Zweden en Amerika.’

Het bos proeven

Hoe ziet er zo’n wandeling uit? Simoens trekt met een groep deelnemers voor een uur of drie het Zoniënwoud in. Smartphones zijn niet gewenst. Niemand hoeft bezig te zijn met berichtjes, foto’s, de tijd of het traject dat moet worden afgelegd. ‘Het gaat over verbinding met jezelf, met de natuur en eventueel met de ander. Alles gebeurt traag en in stilte. Sommige mensen zoeken de groep op, andere mensen minder. Ik nodig de deelnemers uit om volledig te ontspannen en de zintuigen open te zetten. Contact te maken met een boom, met de aarde en wat daar leeft aan plantjes en kleine diertjes. Er kan tijd gemaakt worden voor wat poëzie, voor een klankoefening, voor een moment op blote voeten.’

Het bos wordt zelfs geproefd. ‘Een beetje aarde proeven klinkt misschien raar, maar dat is het niet. We proeven vooral wat eetbaar is en sluiten af met thee of soep bereid met kruiden uit het bos. Tijdens de wandeling praten we niet veel met elkaar, op het einde kan dat wel. Wat tijdens de gesprekjes opvalt, is dat afkomst, beroep of titels in het bos nauwelijks een rol spelen. De gesprekken komen op gang vanuit de mens. Je vertel wat je wil vertellen en wat je voor de rest doet of bent doet er even niet toe.’

Preventief

Meer dan bij de yogalessen die ze ook geeft, ontvangt Simoens tijdens de bosbaden gemengde groepen van vrouwen en mannen van verschillende leeftijden. ‘Mensen die te maken hebben gehad met een burn-out, die gewoon rust zoeken of met natuur bezig zijn. Het is fijn om te horen hoe ze tijdens de wandeling ook steeds opnieuw meer hebben gezien en gehoord dan wanneer gewoon in het bos wandelen. Soms hoor je ook emotionele reacties van mensen die zich afvragen waarom ze niet al eerder een poging hebben gedaan om dichter bij de natuur te komen. Het bos geeft blijkbaar aan ieder wat hij of zij nodig heeft. Aan de ene troost, aan de andere energie of rust.’

Je kan je dan ook afvragen waarom bosbaden nog niet door artsen wordt voorgeschreven. ‘In Schotland bestaat er al zoiets als groen op voorschrift. Bij ons zullen dokters zeggen dat je wat meer buiten moet komen, maar als het om gezondheid gaat, krijgt natuur nog niet de aandacht zoals beweging of voeding. Samen met andere gidsen ga ik wandelingen organiseren voor de Christelijke Mutualiteit. Dat een natuurlijke omgeving als een bos de stress verlaagd is al lang bewezen. Dat komt omdat je er je zintuigen helemaal kan openen terwijl je in een stad altijd moet afrekenen met een te veel aan prikkels. En stress is dan weer gerelateerd aan veel ziekten en kwalen.’

Bosbadwandeling

ZA · 15 FEB · 9.30
Tervuren, Zoniënwoud
www.academie-voor-helende-natuur.be

ZA · 25 APR · 9.00
Sint-Genesius-Rode, Zoniënwoud
www.academie-voor-helende-natuur.be