Vijf jaar organiseerden ze een festival naast het Kasteel van Horst in Holsbeek. Tot dat te klein en te drassig werd, en de voormalige industriële Asiat site in Vilvoorde zich aandiende als opstapje naar een breder publiek. Daar vindt in het eerste weekend van mei de negende editie plaats van het Horst Arts & Music Festival, want aan de naam werd niet geraakt. ‘We hebben het er vlak voor onze verhuis even over gehad, maar daarna nooit meer’, zegt Jochem Daelman, die in 2014 mee aan de wieg stond van het festival. ‘Horst is altijd meer een idee geweest dan een locatie en de naam klonk bovendien internationaal.’

Het basisidee van een groepje Leuvenaars dat jaren geleden vond dat er te weinig aandacht was voor jeugdcultuur blijft nog steeds overeind. ‘We wilden niet alleen iets doen voor jongeren die door het beleid werden verwaarloosd, we daagden onszelf ook uit door de locatie en de lokale gemeenschap bij onze plannen te betrekken’, vervolgt Daelman. ‘Onze impact moest langer duren dan het weekend van het festival. In een stadsomgeving als Vilvoorde krijgen onze podia een tweede leven doordat pakweg de lokale kickboksclub ze hergebruikt. Een bureau uit Parijs ontwikkelt nu een nieuw podium geïnspireerd op de opening van de koeltorens vanuit de lucht gezien. Ik kijk uit naar hun spiegelcirkel met een diameter van 12 meter die boven de festivalgangers zal hangen.’

Internationale uitstraling

Onderscheide het kasteel zich destijds door zijn idyllische ligging, dan sluit de esthetiek van het industriële terrein mooi aan bij de elektronische muziek. De ambities van de organisatoren om als festival de motor te zijn van een specifieke plek sluit ook goed aan bij die van de stad Vilvoorde, die de Asiat-site aankocht en kandidaten zocht om de plek te activeren.

Medeorganisator Toon Roebben (29) alias Bjeor ondervond de impact aan den lijve. Als resident-housedeejay stond hij er intussen vijf keer achter de draaitafel. ‘De eerste jaren in Horst speelden we vooral voor vrienden en mensen uit Groot-Leuven en Vlaams-Brabant. Met Brussel en de luchthaven vlakbij is de internationale uitstraling hier veel groter.’

De festivalstatistieken tonen dat aan. De bezoekersaantallen liepen op van 1.200 per dag in 2014 tot 3.500 à 4.000 per dag in 2018, de laatste editie in Holsbeek. ‘In Vilvoorde groeiden we vervolgens van 5.000 à 6.000 bezoekers per dag naar een kleine 10.000 dit jaar’, zegt Daelman. ‘Daarvan komt 30% uit het buitenland, met Nederland als slokop (10%). Daarna volgen het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland. Met ook nog 5% mensen uit Brussel voel je dat het DNA van het festival is veranderd.’

Lokale kweekvijver

‘We werken nauw samen met bedrijven uit de buurt’, zegt Roebben. ‘Onze cateraar komt uit Vilvoorde, net als vele van onze 700 vrijwilligers. Door hun mouwen mee op te stropen, brengen ze wat extra geld in het laatje van de lokale jeugdbeweging, terwijl ze in onze ateliers skills kunnen aanleren die hen van pas kunnen komen in hun latere professionele carrière. Bij het bouwen van de podia worden bovendien vriendschappen voor het leven gesmeed. Sommige vrijwilligers studeren nu vrije kunsten of zijn intern doorgegroeid. Als je hier komt meebouwen ben je geen nummer.’

De community building gaat tijdens het eerste weekend van mei gewoon door met en tussen de festivalbezoekers. ‘Zo organiseren we een brunch op de camping. Dit jaar wordt dat met 2.500 eters een pittige opdracht.’ In Vilvoorde is het festival geëvolueerd naar vijf podia, waardoor de programmatie breder werd. ‘Maar we blijven bewust horizontaal programmeren. Grote namen zijn niet essentieel. Sfeer en beleving zijn even belangrijk. Dat zorgt voor gewaagde keuzes. Deejays die bij ons staan, zien we later opduiken in Dour of Pukkelpop.’

Bruggenbouwers

‘Omdat het lang duurde voor we break-even draaiden, hebben we ons vaak afgevraagd of we het ons niet te moeilijk maakten. Waren we niet te highbrow? Waarom wilden we per se een impact hebben op onze festivalsite? Mensen komen ook gewoon naar een festival om samen pinten te pakken.’ Maar de hoge vlucht die het festival vooral na de vorige editie in 2021 nam, heeft de organisatie vertrouwen gegeven.

‘In eerste instantie ervaarden veel buurtbewoners onze komst als ingrijpend en last minute’, zegt Roebben. ‘Nu is er meer spontane interesse en wisselwerking, mede dankzij ons zomerprogramma.’ Het is de bedoeling om in het najaar te starten met een nachtwerking, met vanaf oktober tot maart een 20-tal clubavonden in een van de Asiat-gebouwen.

Met een aandeel van 50% in de organisatie die Asiat Park beheert, hebben Daelman en co hun betrokkenheid intussen gevaloriseerd, maar tegelijk zijn ze hun exit aan het voorbereiden. ‘Omdat de gebouwen steeds beter ingevuld raken, hebben we ons oog laten vallen op het Darce-terrein aan de overkant. De stad heeft er een stuk groen in erfpacht gekregen van Engie. In de nabije toekomst willen we een brug bouwen naar die groenzone, waar extra ruimte is voor kunstwerken, installaties of zelfs een amfitheater. Een festival is zoiets heftig en intens dat als je het even uit zijn voegen kan laten barsten er nieuwe energie vrijkomt waarmee je weer andere dingen kan ontwikkelen.’

‘Het deed deugd om de burgemeester van Vilvoorde te horen zeggen dat Asiat het Kreuzberg van Brussel moet worden’, besluit Daelman, refererend naar de multiculturele wijk in Berlijn met een bijzonder ontwikkeld nachtleven. ‘Elke stad heeft een plek nodig waar iets meer mag en waar je marge hebt om lawaai te maken. Jonge mensen hebben daar nood aan.’

5 TOT 7 MEI
Horst Arts & Music Festival
Vilvoorde, www.horstartsandmusic.com & tickets: https://horst.tickoweb.be