De afvalarme winkel
Mele startte tweeënhalf jaar geleden met een afvalarme winkel. Een jaar geleden verhuisde ze naar de Leuvensestraat in het commerciële hart van Vilvoorde. ‘Ik doe het supergraag. Ik toon mensen dat er een alternatief is voor al die nodeloze verpakkingen.’
In bulk
‘Ik koop producten aan in bulk. In de winkel staan grote bidons met diverse onderhouds producten, zoals vloerzeep, shampoo, wasverzachter, afwasmiddel en reinigingsproducten. Mijn hoofdleverancier van onderhoudsproducten is een ecologisch bedrijf uit de Hoge Venen. Vier verschillende soorten douchezeep worden geleverd door een ambachtelijk bedrijfje uit Duffel. De keuze tussen producten is niet zo groot als in een grote winkelketen, maar je kunt toch uit verschillende vaatjes tappen. Als je in onze winkel komt shoppen, moet je wel je eigen lege bokaal, glazen fles of box meenemen. Je kunt die zelf vullen, maar je hoeft die niet perse helemaal vol te gieten. Je neemt wat je nodig hebt, afhankelijk van jouw behoefte. Alleentaanden of huishoudens met een beperkt budget stellen dit erg op prijs.' Mele verkoopt ook inlegkruisjes in stof en menstruatieslips. ‘Je kunt die wassen op 60° C en hergebruiken. Het zijn handgemaakte producten uit België. De vraag is nog beperkt, maar het aanbod past in mijn milieuvriendelijk en duurzaam winkelconcept.’
Uit Vilvoorde en omgeving
In Anders is er ook een ruim assortiment aan voedingswaren, zoals pasta’s, rijst, peulvruchten, ontbijtgranen, oliën en azijn. Verder kan je kiezen uit verschillende soorten kruiden en thee. De thee-infusen worden op een ambachtelijke manier gemaakt door een herboriste. ‘Al die waren koop ik in bulk aan. Uit de afgesloten glazen containers kan de klant zijn eigen pot of bokaal vullen. Het is proper en hygiënisch. Een aantal producten zijn niet in bulk aanwezig, maar verkoop ik in flessen of potjes met statiegeld, zoals bepaalde streekbieren, yoghurt en honing.’
Wie zijn jouw klanten? ‘Ze zijn van alle leeftijden en komen veelal uit de buurt: Vilvoorde, Eppegem, Zemst, Perk, Kampenhout, Steenokkerzeel, Grimbergen. Veel mensen gaan er nog verkeerdelijk van uit dat bio-producten die je in bulk verkoopt duurder zijn. Dat klopt niet. Met de huidige omzet kan ik probleemloos de huur en alle facturen betalen, maar het klantenbestand moet nog flink groeien om binnen een paar jaar van de zaak te kunnen leven.’
Laat je niet inpakken
Veerle Colle uit Grimbergen is fan van de afvalarme winkel. ‘Dit is een middel in de strijd tegen de gigantische afvalberg en de verspilling van energie en grondstoffen. Van de gesorteerde verpakkingen in de blauwe PMD-zak wordt lang niet alles gerecycleerd. Een deel wordt verbrand omdat het niet correct kan worden gesorteerd of verkeerd werd samengedrukt. En zogenaamde biologisch afbreekbare verpakkingen kun je vaak niet recycleren omdat ze uit meerdere lagen bestaan. Veel beter is om verpakkingsafval te vermijden. Als je in een afvalarme winkel je eigen beker, potje of zakje vult, zie je wat je echt koopt. Je laat je niet inpakken door de verpakking. Mijn boek De Zero Waste Kalender bevat 366 tips om verspilling tegen te gaan. Het is opgevat als een kalender voor het hele jaar. Via kleine stappen en keuzes om verspilling tegen te gaan, word je bewust van het grotere plaatje, van de enorme impact van het zichtbare en onzichtbare afval (microplastics) op het milieu en het klimaat.’ Colle sensibiliseert de mensen eveneens met haar podcast E!Colle en haar tekeningen, cartoons en lezingen.
Mede door corona en het probleem van klimaat verandering ziet ze een groeiende interesse voor korte keten en lokale, duurzame initiatieven. 'In 2014 was er in Vlaanderen nog geen enkele afvalarme winkel. Nu tel ik er 34, waarvan zes in de Rand. Ik beschouw de afvalarme winkel als een vorm van slow shopping: je neemt je tijd, stelt vragen en koopt bewust.’
