Het aantal kinderen dat in kansarmoede opgroeit, is in drie jaar tijd fors toegenomen in Wemmel, Vilvoorde, Zaventem, Machelen en Grimbergen. In Wemmel gaat het zelfs om meer dan een verdubbeling. In de andere gemeenten van de Rand bleef de kansarmoede ongeveer stabiel. In zes gemeenten van de Rand ligt de kansarmoede hoger dan het gemiddelde in Vlaams-Brabant. Dat blijkt uit cijfers van Kind & Gezin. 

RIJKE REGIO

En toch: ‘De Rand is een welvarende regio’, benadrukken Annelies Jacques en Jan De Bock. Jacques is medewerkster van de studiedienst van de Vlaamse regering, De Bock maakt deel uit van het Team Coördinatie Vlaamse Rand van het Agentschap Binnenlands Bestuur.

‘Het gemiddelde inkomen in de Rand is hoger dan in Vlaanderen, maar ligt wel iets lager dan in de provincie Vlaams-Brabant.’ Ze wijzen op de grote inkomensverschillen tussen de gemeenten in de Rand. Sint-Genesius-Rode heeft het hoogste gemiddelde inkomen, Drogenbos en Machelen het laagste.

‘Bij de hoogste netto belastbare inkomens per aangifte gaat het om 50.000 euro per jaar, bij de laagste om 10.000 euro per jaar. In de meeste gemeenten in de Rand zien we een groter aandeel van gezinnen met een hoog inkomen dan met een laag inkomen.’

TOENEMENDE KANSARMOEDE

En toch: In vergelijking met tien jaar geleden is er in een aantal gemeenten van de Rand een sterke stijging van de kinderen en gezinnen die in armoede leven. Diederik Vancoppenolle, adviseur van Kind & Gezin: ‘Als we de kansarmoede-index berekenen voor de 19 gemeenten samen, dan komen we voor 2016 uit op 8,7%. Dit armoedecijfer ligt hoger dan in de provincie Vlaams-Brabant (8,05%), maar lager dan in het Vlaamse Gewest (12,82%). Bijna 1 op de 8 kinderen in Vlaanderen wordt geboren in kansarmoede.’

‘Als we de cijfers van de Rand verder analyseren, vallen de grote verschillen op tussen de gemeenten onderling. De cijfers variëren van 0,9% tot meer dan 17%.’ 

‘Als we de cijfers van de Rand verder analyseren, vallen de grote verschillen op tussen de gemeenten onderling. De cijfers variëren van 0,9% tot meer dan 17%. Vilvoorde scoort het slechts met 17,6% van de jonge kinderen die zich in een armoedesituatie bevinden, maar ook in Wemmel, Zaventem en Machelen ligt de kansarmoede-index hoger dan die voor het Vlaamse Gewest.’ 

Verschillende gemeenten in de Rand hebben een kinderarmoede-index die lager ligt dan het gemiddelde van de provincie Vlaams-Brabant. ‘In acht gemeenten van de Rand ligt het kansarmoedecijfer voor 2016 lager dan 3%. Dat geldt voor Linkebeek, Hoeilaart, Kraainem, Wezenbeek-Oppem, Sint-Genesius-Rode, Meise, Overijse en Tervuren.’

Volgens Vancoppenolle is het niet zo dat de kansarmoede-index in heel de Vlaamse Rand jaar na jaar stijgt. ‘Enkel in sommige gemeenten is er een stijgende trend. Sinds 2013 zien we in gemeenten met de hoogste kansarmoede-index zoals Vilvoorde en Machelen een toenemende stijging. Het is die ontwikkeling die ervoor zorgt dat de index in de Rand in zijn geheel is geëvolueerd van 7 naar 8,7%.’

Kind & Gezin stelt geen cijfers over kansarmoede ter beschikking over de deelgemeenten omdat ze vreest dat de anonimiteit van de gezinnen in het gedrang komt. Toch zou het beleid in de analyse van kansarmoede ook rekening moeten houden met de verschillen binnen de gemeenten zelf. Ter illustratie mijn eigen gemeente: in Grimbergen bedraagt de kansarmoede-index 6,8%, maar er is een hoge concentratie van kansarmoede in deelgemeente Strombeek-Bever. Het aantal kinderen in kansarmoede is er beduidend hoger dan in deelgemeenten Beigem en Humbeek. Eenzelfde analyse kan je ook voor andere gemeenten maken.

OORZAKEN

Vancoppenolle: ‘Het gros van de kinderen in kansarmoede leeft in een gezin met een zwakke inkomenspositie, opleiding en lage tewerkstel-lingsgraad. Huisvesting is een probleem bij ongeveer de helft van de gezinnen in kansarmoede.’

‘Kortom, de verschillen in armoedecijfers tussen de gemeenten weerspiegelen de grote sociaaleconomische verschillen tussen die gemeenten onderling.’ Eenzelfde afspiegeling is waarschijnlijk ook terug te vinden binnen wijken of deelgemeenten van één gemeente.