01 nov '19

Het EHBO-plantje

3464
door Sofie Van den Bergh
GoedGekruid brengt ons deze keer naar Meise. We kloppen aan bij Martine Van Den Broeck, plantenfanaat, voormalig snijbloemenkweker, kruidengids, planteninventarisator en meesterherborist.

Het tuinbouwbedrijf achter haar woning verraadt dat planten en gewassen haar niet vreemd zijn. Zo nu en dan waagt Van Den Broeck zich aan een kruidig lapmiddeltje tegen kwalen allerlei. ‘Ik groeide op in het tuinbouwbedrijf van mijn ouders. Al van kinds af aan zat ik tussen de planten. Mijn ouders waren ook altijd sterk geïnteresseerd in de geneeskrachtige eigenschappen van kruiden. Mijn moeder vertelde mij welke planten ik voor wat kon gebruiken.’ Een opleiding tot natuurgids en herborist later, geeft ze rondleidingen in de Plantentuin van Meise. En hoewel het daar vaak over exotische kruiden gaat, houdt ze het ook graag bij wat er hier te vinden is. Weegbree, bijvoorbeeld.

Onkruid bestaat niet

Voor de één een onkruid, voor de ander een wondermiddel. Weegbree, te vinden op wegen, tussen kasseien, in de tuin, naast de tuin. Overal eigenlijk en dat mag letterlijk genomen worden. ‘Weegbree is een plant die overal ter wereld voorkomt. De zaden ervan blijven heel makkelijk aan voetzolen kleven en zo kwam het door de kolonisten overal terecht. Waar de mens ooit een voet zette, is er weegbree te vinden.’

Omdat het een typische tredplant is – een plant die tegen een stootje kan en dus niet stuk gaat van zodra er op gestapt wordt – beschouwen mensen het vaak als onkruid. Maar dat klopt niet. ‘Onkruid betekent voor mij: geen kruid. En dat is het laatste wat je van weegbree kan zeggen. Mensen weten gewoon niet wat ze met weegbree kunnen verhelpen en beschouwen het als een plant die in de weg staat van hun netjes onderhouden bloemenperk. Akkoord, ik haal soms ook iets weg, maar noem een kruid geen onkruid wanneer het eigenlijk allerlei eigenschappen heeft die goed zijn voor de mens.’

Allrounder 

Van weegbree bestaan verschillende varianten, maar eigenlijk lijken ze allemaal een beetje op elkaar en hebben ze ongeveer dezelfde eigenschappen. En dat zijn er wel wat. ‘Ik noem weegbree het EHBO–plantje omdat je er in feite een EHBO–kit mee op zak hebt. Het geneest wonden, heeft een ontsmettend effect, verzacht pijn bij bijensteken en helpt tegen blaren. Daarenboven heeft het blad een parallelnervige structuur, waardoor je de draden of nerven onderaan de blaadjes er makkelijk kan uittrekken. Het gekneusde blad kan dan met hulp van de nerven op wonden gefixeerd worden. Geen pleisters meer nodig!’ Naast het ontsmettende effect hebben de zaden van weegbree ook een laxerende werking en kan er van de blaadjes thee worden getrokken tegen hoest en bronchitis.

‘Thee van de blaadjes in combinatie met citroen, tijm en een beetje zoetstof verhelpt op een paar dagen tijd een stevige hoest. En het is lekker om te drinken. Voor mij is weegbree een fantastische plant. Ik herinner me nog dat ik als kind op vakantie eens op steengruis was gevallen. Mijn hand lag volledig open. De dag erna was alles opgezwollen en ontstoken. Mijn ouders en ik zijn op zoek gegaan naar weegbree en gelukkig vonden we het. Op enkele dagen tijd was mijn hand volledig genezen. Sinds dat moment zweer ik dus bij weegbree.’