Zaïda De Sousa (44) woont met haar echtgenoot Carlos (37) en haar drie kinderen (Cleo, Arthur en Michaela) in Beersel. Samen vormen ze een hecht gezin. ‘In 2023 zijn we met de Samurai-Do Karate & Kickboxing Club gestart. We geven les aan jongeren en volwassenen. Het is prachtig om te zien hoe mensen hun zelfvertrouwen kunnen opkrikken met karate- en kickboxingvaardigheden. Beide gevechtssporten zijn ideaal voor de ontwikkeling van een sterk karakter.’

Met lege handen

In 2019 kwam De Sousa met haar kinderen naar België. Tevoren had ze enkele jaren in Portugal gewoond. Hier in België ontmoette ze Carlos. Snel bleek hun liefde sterk genoeg om samen een leven in België op te bouwen. ‘Vanaf mijn achtste beoefen ik karate. Het Japanse woord ‘karate’ betekent ‘kara’ (leeg) en ‘te’ (handen). ‘Met lege handen dus, omdat we geen wapens gebruiken. Als je karate doet, wil je jezelf in de eerste plaats kunnen verdedigen. De gevechtssport is een constante in mijn leven. Dankzij die sport ben ik mezelf beter gaan begrijpen, beheersen en beschermen. Hoe beter je je innerlijke wereld onder controle hebt, hoe sterker je je kunt opstellen in de buitenwereld.

Menselijke kwetsbaarheid

Verleden jaar startte De Sousa een opleiding zorgkundige. De beroerte waardoor haar moeder in 2005 werd getroffen, was haar drijfveer. ‘Mijn moeder raakte verlamd aan haar rechterkant. Het was ontzettend moeilijk om dat te aanvaarden. In Portugal heeft ze een tijdje bij mij gewoond, maar op een dag besloot ze terug te keren naar Mozambique. Wat haar overkwam, deed me beseffen hoe kwetsbaar wij zijn. Zij was zo’n sterke vrouw, voedde vijf kinderen alleen op. Zij was een echte vechtster. Tot de beroerte toesloeg en ze plots afhankelijk werd van anderen. Het spijt me heel erg dat ik niet voor haar kan zorgen, maar door hier als zorgkundige voor andere mensen te zorgen, maak ik dat een beetje goed.’ Drie jaar geleden startte De Sousa een opleiding Nederlands. ‘Sinds ik Nederlands spreek, bloeien er tegenover mij meer en meer mensen open. Wat het spreken van een taal al niet kan doen.’

In vrede blijven geloven

De Sousa heeft ook nog in Zuid-Afrika gewoond. Uit die tijd is haar vooral de uitdrukking ubuntu ubuntu ugabuntu bijgebleven. Ik ben omdat wij zijn. Mensen zijn pas mensen met én door andere mensen. ‘Wij zijn met elkaar verbonden, wat onze cultuur, achtergrond of religie ook is. Kijk maar naar onze club. Het is een groep van mensen uit verschillende landen die elkaar versterken.’ Ze beseft maar al te goed dat het ubuntu-principe momenteel op meerdere plaatsen in de wereld ver zoek is. De oorlogen verontrusten haar. ‘De oorlogsbeelden maken me triest. Ik bid voor vrede. Ik geloof dat ik daardoor iets positiefs de wereld instuur. Meer positiviteit en geloof in het goede is wat we nodig hebben. Behandel de andere zoals je zelf behandeld wil worden, zou al een goed begin zijn.’

FAVORIETEN VAN
Zaïda De Sousa

MOOISTE PLEK IN MOZAMBIQUE
Het kristalheldere water van Inhambane.

FAVORIET GERECHT
Caril de Amendoim (kip met pinda en currysaus).

MOOISTE HERINNERING AAN MOZAMBIQUE
Het huis van mijn ouders en grootouders.