14 okt '24

Enkele grote verrassingen bij gemeenteraadsverkiezingen

3700
door Luc Vanheerentals
De gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober 2024 hebben in de Vlaamse Rand enkele verrassingen van formaat opgeleverd.

Zo werd Denk Dilbeek, een door Jef Vanderoost geleid kartel van Groen, Vooruit, CD&V en DNA!, in deze gemeente de grootste partij voor de N-VA LvB van burgemeester Willy Segers. In Vilvoorde moest Vooruit van burgemeester Hans Bonte de duimen leggen voor een kartel van Open Vld en CD&V met Jo De Ro als lijsttrekker. In Tervuren krijgt Voor Tervuren, een kartel van CD&V, Democraten Tervuren en Open Vld, als grootste partij het initiatiefrecht en moet Marc Charlier (N-VA) als burgemeester wellicht plaats ruimen voor Thomas Geyns. De nieuwe burgerbeweging Horizon, bestaande uit Wezem’move, Open Vld, Les Engagés en Ecolo, is de grootste in Wezembeek-Oppem en staat het vast dat Nicolas Celis Frederic Petit (LB Wezembeek-Oppem) opvolgt als burgemeester.

De laagste opkomst werd opgetekend in Wemmel (55,1 procent) en Vilvoorde (56 procent). Gemeenten die boven het nationaal gemiddelde van 63,6 procent scoorden waren Merchtem (68,1 procent) en Wezembeek-Oppem (68,9 procent).

De PVDA ging in tegenstelling tot de bovenlokale verkiezingen van juni slechts mondjesmaat vooruit. In Asse en Dilbeek deed telkens één PVDA’er zijn intrede in de raad en in Vilvoorde steeg het aantal zetels van 1 naar 3. Het Vlaams Belang boekte meer succes. In Asse haalde de partij 2 zetels (+1), in Beersel 4 (+3), in Dilbeek 3 (+2), in Meise 3 (+3) en in Sint-Pieters-Leeuw 3 (+2). Buiten de faciliteitengemeenten boekten de Franstalige partijen overal verlies. In Beersel haalde MR 2 zetels (-3), in Dilbeek UF 2 (-1), in Grimbergen 0 (-1), in Sint-Pieters-Leeuw Presence Francophone 4 (-3), in Vilvoorde MR 1 (-1). In Overijse kwam Overijse Plus niet meer op. In Zaventem behield UF haar 6 zetels.

Overeenkomstig het nieuwe decreet heeft Denk Dilbeek in Dilbeek als grootste partij gedurende 14 dagen het initiatiefrecht om een coalitie te vormen. Het is nog maar de vraag of dit zal lukken want de huidige coalitie van N-VA LvB en LVBurger Open Vld (die deze keer opkwam als Blauw Dilbeek) behoudt met respectievelijk 10 en 8 zetels op een totaal van 35 nog steeds een nipte meerderheid. Ook elders kan de bestaande coalitie verder worden gezet.

Dit is bijvoorbeeld het geval in Asse waar Team Burgemeester (een samengaan van CD&V en Vooruit) van burgemeester Koen Van Elsen met 29,9 procent (+3,4 procent) van de stemmen nipt groter blijft dan coalitiepartner N-VA die 28,9 procent (+5,7 procent) haalde. N-VA-lijsttrekker Sigrid Goethals (1.613) haalt er overigens meer voorkeurstemmen dan Van Elsen (1.575). Als beide partijen opnieuw een coalitie vormen hebben ze een ruime meerderheid van 23 op 33 zetels.

Ook in Beersel is een voortzetting van de coalitie van Lijst Burgemeester, N-VA en Open Vld mathematisch mogelijk, maar de kiezer wijzigde de verhoudingen drastisch. Lijst Burgemeester haalde 15 zetels (+6), terwijl het kartel N-VA-Blauw, bestaande uit N-VA en Open Vld, slechts 4 zetels (-3) in de wacht sleepte. Vlaams minister Ben Weyts haalde als lijsttrekker van N-VA-Blauw slechts 585 voorkeurstemmen, terwijl uittredend burgemeester Jo Vander Meylen er 2.610 haalde. WijzijnBeersel, een samengaan van Groen en Vooruit, kan met 4 zetels (-1) een mogelijk alternatieve coalitiepartner zijn.

In Grimbergen kan de coalitie onder leiding van Bart Laeremans (Vernieuwing) met 8 zetels (-), CD&V 7 zetels (+1) en N-VA 3 zetels (-1) mathematisch verder gezet worden. Groen-Vooruit is er met 7 zetels (-1) de tweede grootste partij.  Dat is ook het geval in Hoeilaart met de coalitie van Team 1560 van burgemeester Tim Vandeput, die met 11 zetels (-1) de grootste partij blijft, en Pro Hoeilaart met 5 zetels (-), tenzij Team 1560 kiest voor Heel Hoeilaart met 5 zetels (+1).

Samen Vooruit van burgemeester Jean-Pierre De Groef blijft met 9 zetels (-1) in Machelen de grootste partij. Om een coalitie te vormen heeft de partij de keuze tussen de huidige coalitiepartner N-VA met 7 zetels (+1) en CD&V-Open Vld 6 zetels (-3). Het is onwaarschijnlijk dat de nieuwe beweging 1830-1831 van Danny Gooris (ex-Samen Vooruit), die uit het niets 3 zetels haalde, bij de besprekingen betrokken wordt.

In Meise werd N-VA met 9 zetels (+3) de grootste partij voor coalitiepartner Lijst van de Burgemeester van Gerda Van Den Brande met 8 zetels (-). Daarnaast zijn er hier nog enkele kleine partijen zoals Vlaams Belang 3 (+3), Groen 2 (+2) en Samen Anders 2 (-3) in de raad vertegenwoordigd.

In Merchtem blijft een nieuwe coalitie van LvB met 9 zetels (-1) en CD&VPlus met 5 zetels (+1) mogelijk. Misschien gooit Pro Merchtem met 7 zetels (-) of N-VA met 4 zetels (+1) nog roet in het eten?

In Overijse werd het kartel van Overijse2002-N-VA-CD&V van burgemeester Inge Lenseclaes met 14 zetels (+1) de grootste partij. Ook coalitiepartner Team 3090, een kartel van Open Vld, Groen en enkele CD&V-ers scoorde hoog met 11 zetels (+2). Dit kartel had ook enkele personen die eerder op een Franstalige lijst stonden zoals Pierre-Emmanuel Dumont de Chassart, die 1.051 voorkeurstemmen achter zijn naam kreeg, het grootste aantal van deze lijst. Naast deze grote fracties hebben ook de nieuwe partijen Fel Overijse (2) en Dynamiek voor Overijse (1) vertegenwoordigers in de raad net als Leefbaar Overijse met 1 verkozene (-).

In Sint-Pieters-Leeuw haalde de N-VA Lijst van de Burgemeester met burgemeester Jan Desmeth als lijsttrekker met 16 (+5) zetels op 31 net geen meerderheid. De huidige meerderheid met Samen die net als in 2018 9 zetels haalde, kan verder worden gezet. Daarnaast heb je nog Presence Francophne met 4 zetels (-3), Vlaams Belang met 3 (+2) en Groen met 1 zetel (-1) in de raad.

In Vilvoorde kwam Vooruit (10 zetels) dit keer niet meer samen met Groen (1 zetel) op. Het kartel Open Vld-CD&V met 14 zetels (+1) wordt de grootste partij. Als het tot een coalitie komt, wordt Jo De Ro burgemeester in plaats van Hans Bonte. Het kartel kan overigens ook N-VA met 5 zetels (+1) als coalitiepartner kiezen. Daarnaast zetelen ook nog PVDA met 3 zetels (+2), TeamFouadAhidar met 1 zetel (+1) en MR met 1 zetel (-2) in de raad.

Ook in Tervuren lijkt er een burgemeesterswissel aan te komen omdat het kartel Voor Tervuren (CD&V, Democraten Tervuren en Open Vld) met 11 zetels de grootste partij werd. Thomas Geyns, de lijsttrekker van dit kartel, haalde er met 1.371 voorkeurstemmen net meer dan Kristina Eyskens, de dochter van ex-premier Mark. De N-VA van burgemeester Marc Charlier haalt 7 zetels (-2). In de raad zetelen voorts nog Groen-Vooruit met 5 zetels (-1), Tervuren Unie+Volt 4 (-).

In Zaventem bleef Open Vld met 9 zetels (-3) ondanks het vertrek van zittend burgemeester Inge Holemans de grootste partij. De huidige coalitie met CD&V Team Bart met 8 zetels (+4) kan probleemloos verder gezet worden. Ook N-VA is met 8 zetels (+1) een potentiele coalitiepartner. Daarnaast zetelen ook nog UF met 6 zetels en de nieuwkomers Vooruit en Stop Beton, die elk 1 zetel hebben in de raad.

In Sint-Genesius-Rode haalt Lijst Burgemeester van Pierre Rolin 20 zetels (+2). De tweetalige lijst Accent 1640 met de Vlaamse schepen Anne Sobrie haalt 4 zetels en Voor Rode 1. Ex-premier Sophie Wilmès (2.541) haalt meer voorkeurstemmen dan Pierre Rolin (2.364) maar zal het ambt als burgemeester niet opnemen. Het is nog onduidelijk of het Vlaamse schepenambt behouden blijft.

In Wemmel houdt LB Wemmel met 11 zetels (-1) goed stand ondanks het vertrek van burgemeester Walter Vansteenkiste. LB kan de coalitie met Wemmel Plus met 7 zetels (-) mathematisch verderzetten. IC haalt eveneens 7 zetels (+1).

In Drogenbos behoudt LB Drogenbos van burgemeester Alexis Calmeyn met 10 zetels (-) op 17 zijn absolute meerderheid. Er kwamen deze keer twee Franstalige lijsten op. Alliance Francophone haalde 3 zetels, UF 2.

De grootste verrassing werd genoteerd in Wezembeek-Oppem waar de nieuwkomer Horizon met 12 zetels voor het eerst in decennia de LB Wezembeek-Oppem met 10 zetels (-8 zetels) als grootste partij onttroonde. WOplus haalde nog 1 zetel (-4).

In Kraainem haalde LB Kraainem-Unie van burgemeester Bertrand Waucquez een absolute meerderheid van 12 zetels (+4) op 23. Het kartel MR-Défi-Ind van schepen Elisabeth de Foestraets-d’Ursel haalde 9 zetels (-2) en Pro Kraainem 2 (-2).

In Linkebeek werd de krachtmeting tussen LB van burgemeester Yves Ghequière en 1630LKB van Damien Thiéry in het voordeel van de eerste beslist. LB haalde 9 (+2) van de 15 zetels en 1630LKB de overige 6 (+1). De tweetalige lijst Activ’ kwam niet meer op. De Vlaming Roel Leemans (ex-Activ’) en huidig gemeenteraadsvoorzitter werd verkozen op de LB-lijst.

Bij de verkiezingen voor de provincieraad haalde N-VA in Halle-Vilvoorde 6 zetels (+1), CD&V 4 (-), Vlaams Belang 3 (+2), UF 2 (-), Vooruit 2 (+1), Groen 1 (-2) en Open Vld 2 (-1). De grote stemmentrekkers waren de gedeputeerden Tom Dehaene (14.572) en Gunther Coppens (12.192). Op provinciaal niveau kan in Vlaams-Brabant de bestaande coalitie van N-VA (10 zetels), CD&V (7 zetels) en Open Vld (4 zetels), samen goed voor 22 van de 36 zetels, mathematisch verder gezet kunnen worden. Vooruit en Vlaams Belang hebben in de nieuwe provincieraad elk 5 zetels, Groen heeft er 3 en UF 2. Er zijn vanzelfsprekend nog andere coalities mogelijk dan de huidige.