Het stalen beeldhouwwerk stelt een moeder voor die haar kind loslaat, wetende dat ze het nooit meer terug zal zien. Het is een universele verbeelding van immens menselijk leed, een ultiem pleidooi tegen oorlog. De kunstenaar maakte het als eerbetoon voor zijn vriend en ‘zelfgekozen broer’ Simon Gronowski, die zijn familie verloor in de Holocaust.

Opmerkelijke vriendschap

De opmerkelijke vriendschap tussen beide mannen is op zich al een statement tegen oorlogsgruwel. Tinel groeide op in een gitzwart collaborateursnest. Zijn vader vereerde Hitler, twee van zijn oudere broers sloten zich aan bij de SS. Gronowski was 11 toen hij in 1943 samen met zijn moeder op een trein richting Auschwitz werd gezet. Toen het verzet de trein tegenhield, spoorde zij haar zoon aan om eraf te springen. Embrace toont dat verscheurende ogenblik waarop het kind springt en de moeder achterblijft. Het raakt heel direct aan een van Tinels grootste drijfveren: op papier en met metaal de donkere oorlogsjaren een plaats geven.

Het is die drijfveer die Tinel en Gronowski bij elkaar bracht. Allebei worstelden ze met hun zware verleden. Toen ze elkaar in 2012 voor het eerst ontmoetten, leek er geen eind te komen aan het gesprek. ‘De nakomelingen van de nazi’s en collaborateurs zijn niet verantwoordelijk voor de daden van hun ouders en grootouders’, vond Gronowski. ‘Nee’, antwoordde Tinel, ‘maar zo voelden we ons wel.’ 

Op zijn beurt heeft Gronowski zich heel lang schuldig gevoeld omdat zijn moeder, zijn zus en zoveel anderen gestorven waren, terwijl hij door stom toeval was ontsnapt. Vijftig jaar lang praatte hij amper over wat hem was overkomen.

Al tijdens hun eerste gesprek vonden Tinel en Gronowski een vreemdsoortige overeenkomst in hun op het eerste gezicht zo tegengestelde verhalen, en vooral in de gevoelens die ze bij hen losweekten. Van de weeromstuit besloten ze samen een boek te maken. Eindelijk bevrijd. Geen schuld. Geen slachtoffer combineert tekst van Gronowski met tekeningen van Tinel.

Sluitstuk

Het beeld Embrace en de bijhorende tentoonstelling kun je zien als een logisch vervolg op het boek, en een sluitstuk van hun vriendschap. In het gemeentehuis van Ganshoren kun je nooit eerder vertoonde beelden en prachtige inkttekeningen zien uit Tinels reeksen Scheisseimer en Eindelijk bevrijd.

De vernissage vindt plaats op 7 maart in aanwezigheid van de kunstenaar en Simon Gronowski. Auteur Stefan Hertmans brengt er in primeur een hoofdstuk uit een roman in wording, waarin hij een bezoek aan Koenraad Tinel beschrijft.

7 TOT 17 MAART
Embrace. Koenraad Tinel
Ganshoren, Raadszaal gemeentehuis, de Villegaslaan 21-23