Maar na de nieuwe maatregelen van de Nationale Veiligheidsraad eind april leeft stilaan de vraag: hoe verder? Houden wij het nog vol? En vooral: wat na corona? Hoe zal ons leven er binnen drie maanden, binnen zes maanden, binnen een jaar uitzien? Op de relatief korte termijn, daar kunnen we ons nog iets bij voorstellen, maar wat op de lange termijn?

Vele mensen vragen zich momenteel af hoe we de zomer zullen doorbrengen (korte termijn). Het ophokken in eigen huis begint stilaan zijn charme te verliezen. Mensen snakken naar de jaarlijkse uitstap(pen). Maar moeten we niet nog verder kijken? En dan valt het woord: duurzaam.

Het luchtvaarttoerisme is er misschien het ergst aan toe. Sommigen vinden dat niet zo’n probleem. Ze hopen dat dit een perfecte gelegenheid is om de sector op een andere, meer duurzame leest te schoeien. Of dat ervan komt, is nog maar de vraag, want veel kapseizende luchtvaartmaatschappijen krijgen van hun nationale regeringen nu al de belofte van een reddingsboei. Of we daarmee het buitenlands toerisme gaan verduurzamen, lijkt weinig waarschijnlijk.

Anderen koesteren de hoop om onze landbouw eindelijk te verduurzamen. Maar ook dat is nog maar de vraag als je ziet hoe de sector op de huidige crisis reageert. De maatregelen die Nederland neemt om de stikstofafbouw te regelen en het plattelandsmilieu te redden krijgen een onvoldoende van het relevante middenveld daar. In Vlaanderen dénkt men zelfs nog niet in die richting, van onder meer warme sanering van de veestapel en weghalen, lees: uitkopen, van boerderijen uit de nabijheid van belangrijke natuurgebieden.

Of wat te denken van de huidige overschotten in de fruit- en aardappelteelt? De export is ingestort en de binnenlandse consumptie is veel te klein om die markt te compenseren. Sommige experts hameren dan ook op de zinloosheid van de export van bijvoorbeeld peren en varkensvlees naar zeer verre landen. Onze conférencepeer ligt onder meer in Vietnamese rekken ter vervanging van de reeds lang gesloten Russische markt aldaar, ons witloof wordt als goud verhandeld in Japan. Duurzaam allemaal?