Arabist en publicist Chams Eddine Zaougui (1978) beargumenteert in zijn lezing de laatste stelling. In bibliotheek De Wolfsput in Dilbeek komt Zaougui zijn ideeën toelichten die hij in zijn boek Dictators: een Arabische geschiedenis (2016) ontwikkelde. Hij kent de recente geschiedenis van de Arabische wereld van binnenuit en als kritisch observator van buitenaf. Zaougui groeide op in België waar hij ook studeerde. Zijn vader heeft zijn roots in Tunesië, waardoor hij in de zomers van zijn jeugd regelmatig naar het kleine dorp in de Tunesische woestijn trok, waar zijn vader werd geboren. Daar hoorde hij als jongen de verhalen over het repressieve bewind van president Ben Ali, dat pas in 2011 ten einde zou komen. 

Een andere belangrijke gebeurtenis in het leven van de Arabist waren de aanslagen van 9 september 2001 in de VS en de val van Saddam Hoessein in Irak, toen interne spanningen in de Arabische wereld en de spanningen in de relatie met het Westen begonnen op te lopen. Het was de tijd waarin Zaougui in Caïro studeerde en steeds meer voeling kreeg met cultuur en maatschappij in de Arabische wereld.

En toen begon eind 2010 de Arabische lente. Een lange kettingreactie van straatprotesten, revoluties en burgeroorlogen in meer dan twintig landen, die onder meer de Libische dictator Khaddafi en de Egyptische dictator Moebarak de kop zouden kosten, die landen als Syrië en Jemen totaal zouden ontwrichten, en die met de komst van IS ook het Westen zouden treffen. Die Arabische lente begon in Zaougui’s vaderland Tunesië met de zelfverbranding van Mohammed Bouazizi, een als heldendaad vereerde daad van protest tegen de sociale en politieke wantoestanden. Die gebeurtenissen bezegelden de politieke bewustwording van Zoaugui en betekenden het begin van zijn specialisatie en zijn publicaties over het heden en het verleden van de regio. 

Als kenner van de Arabische wereld schrijft hij sindsdien stukken en opiniebijdragen voor de kwaliteitsbladen in Vlaanderen en Nederland. Dictators: een Arabische geschiedenis is een synthese van zijn bevindingen waarin de auteur zijn licht laat schijnen op de evolutie van de machtsstructuren en politieke systemen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, vanaf het midden van de twintigste eeuw. Hij begint zijn verhaal in Egypte, waar Gamal Abdel Nasser in 1952 met een militaire coup een einde maakte aan het autocratische regime van koning Faroek I, om er vervolgens zelf één te installeren. Maommar Kadhafi, ayatollah Khomeini, en Saddam Hoessein zouden het voorbeeld van Nasser volgen. Al die dictators zijn inmiddels weer verdwenen, maar in veel gevallen gewoon vervangen door autocraten of door een chaos waarin oorlog, terrorisme en extremisme gedijt. Wil dat zeggen dat de dictatuur de enige stabiliserende toestand is in de regio? Zaougui helpt oorzaak en gevolg te scheiden en bepleit voor de Arabische wereld een evolutie naar sterke democratieën. 

DI • 12 MAA • 20.00
Dictators: een Arabische geschiedenis
Chams Eddie Zaougui
Dilbeek, bibliotheek De Wolfsput, 02 263 03 43